0212 411 44 44
info@marslogistics.com
ENG
ŞİRKET PROFİLİ
HAKKIMIZDA
TARİHÇEMİZ
DEĞERLERİMİZ
POLİTİKALAR
ETİK DEĞERLERİMİZ
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
BİLGİ TOPLUMU HİZMETLERİ
KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI K.
HİZMETLER
KARAYOLU TAŞIMACILIĞI
HAVAYOLU TAŞIMACILIĞI
DENİZYOLU TAŞIMACILIĞI
INTERMODAL TAŞIMACILIK
DEMİRYOLU TAŞIMACILIĞI
PROJE TAŞIMACILIĞI
FUAR ve ETKİNLİK LOJİSTİĞİ
DEPOLAMA ve DAĞITIM
SİGORTA
GÜMRÜKLEME YÖNETİMİ
KURUMSAL
KSS ve SPONSORLUKLARIMIZ
KURUMSAL KİMLİK
BASINDA MARS
KARİYER
MARS'LI OLMAK
İK POLİTİKAMIZ
MARS'I SEVİYORUM
GELECEK MARS'TA
MARS'TA HAYAT VAR
İLETİŞİM
MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ
ADRESLERİMİZ
ONLINE İŞLEMLER
YÜK TAKİBİ
ONLINE SİGORTA İŞLEMLERİ
LOJİSTİK TERİMLER SÖZLÜĞÜ
TÜM TERİMLER
A
B
C
Ç
D
E
F
G
Ğ
H
I
İ
J
K
L
M
O
Ö
P
Q
R
S
Ş
T
U
V
W
X
Y
Z
4-4-5 Takvimi
Perakende ve îmalat sektörlerinde sıkça kullanılan bir yönetim muhasebesi dönemleri yöntemi (Bir yıl 4 döneme bölünür, iki tane dört ve bir tane 5 haftalık olmak üzere her dönem 13 hafta olarak alınır. Bâzı dönemler 5-4-4, bâzıları 4-5-4 ve bâzıları ise 4-4-5 şeklinde bölünebilir ancak 4-4-5 en çok görülen durumdur. Bunun en büyük avantajı, 53 haftalı yıllar hariç, dönemin son tarihinin, her zaman haftanın aynı günü ve dönemlerin aynı uzunlukta olmasıdır.).
21. Yüzyıl Deniz İpek Yolu
Bir güzergâhı Güney Çin Denizi ile Hint Okyanusu yoluyla Çin kıyısından Avrupa’ya, diğer bir güzergâhı ise Güney Çin Denizi yoluyla Çin kıyısından Güney Pasifik ülkelerine doğru uzanan ulaştırma koridoru.
Üç Boyutlu Yazım
Bkz: Additive ManufacturingBkz: Additive ManufacturingBkz: Additive ManufacturingBkz: Additive ManufacturingBkz: Additive ManufacturingBkz: Additive ManufacturingBkz: Additive ManufacturingBkz: Additive ManufacturingBkz: Additive ManufacturingBkz: Additive ManufacturingBkz: Additive ManufacturingBkz: Additive ManufacturingBkz: Additive Manufacturing
Beş Noktadan Yıllık Ortalama
Genel bir eğilim elde etmek üzere, bir yıllık süre içinde, beş ayrı zamanda alınan değerlerin aritmetik ortalaması.
Altıncı Parti Lojistik Hizmet Sağlayıcı (6PL)
Büyük veri (big data) analizi yoluyla lojistik sektöründe müşteriler ve tedarikçiler arasında uzun süreli, dinamik ve stratejik ilişkiler oluşturmak üzere özel olarak tasarlanmış yazılım platformu oluşturan araç, depo vb varlıkları olmayan şirket
A Kanalı
Başka bir kanalda bulunmayan birinci kalite ürünlere ait satış kanalı
A.T.A. Karnesi
1) Eşyaların gümrük vergisine tâbi tutulmadan geçici kabulüne imkan sağlayan ve milli gümrük belgesi yerine kullanılmak üzere düzenlenen belge. 2) Gümrük anlaşmaları kapsamında, eşyanın bir ülkeye geçici girişinde gümrük vergilerinden muaf tutulması ve gümrük formalitelerinin azaltılmasını sağlamak amacıyla üye ülke yetkili makamlarınca verilen anlaşma eki olan belge.
A.TR. Dolaşım Belgesi
1) Türkiye ile Avrupa Birliği’nde serbest dolaşımda bulunan eşyanın Katma Protokol’de öngörülen tercihli rejimden yararlanabilmesi için ihracatçı ülke yetkili kuruluşlarınca düzenlenen belge (Bir malın hangi ülkeden geldiğinin ve ne gibi bir gümrük tarifesinin uygulanması gerektiğinin kolaylıkla saptanması amacıyla düzenlenmektedir.). 2) Türkiye veya Avrupa Birliği kaynaklı olan veya sayılan, ya da Birlikte serbest dolaşım hâlinde bulunan eşyanın Katma Protokol hükümlerinden yararlanabilmesini sağlamak üzere, ihracatçı ülke yetkili kuruluşlarınca düzenlenip, gümrük idârelerince vize edilen belge.
Terk
1) Taşıyıcının, rotasının tümü veya bir kısmı üzerinde hizmet vermek veya yükü/aracı teslim etmek için onay bekleme işlemi. 2) Gönderici veya taşıyıcının hasar görmüş yükü veya teslîmatı kabul etmeme durumu. 3) Sigortayı yaptıranın, gemiyi tam hasarlı olarak düşünerek sigortacıya terki ile teminatın tümünü talep etmesi. 4) Toplam zarar itirazında bulunmak üzere, hasarlı ve kayıp malın reddedilmesi.
Mutlak Sorumluluk
Taşıyıcının tüm yükümlülüklerden sorumlu olduğu ve konşimentoda veya genel yasal düzenlemelerde bulunan, normal muafiyetlerle korunmadığı durum.
Erişim Alanı
Raf gözü veya istiflere erişmek için kullanılan geçit (Genellikle malzeme sayımı amaçlı olarak kullanılır).
Aktif İstif
Sürekli hareket hâlinde bulunan yük istifi.
Aktif Devrilme Koruması
Araçlarda devrilme tehditini algılayarak önleyen sistem
Faaliyet Tabanlı Yönetim
İşletme performansını arttırmak için faaliyet tabanlı mâliyetlendirmenin uygulandığı yönetim şekli.
ABC Faturalama
Özel faaliyetlere yönelik olarak, faaliyet tabanlı faturalama işlemi (Bu eylem, öncelikli olarak üçüncü parti lojistik (3PL) şirketler için tasarlanmıştır. Faturalandırılabilir ücretlerin hesaplanmasına olanak tanır. Örneğin, bir 3PL şirketi, depolama ve diğer katma değerli faaliyetlerin yanısıra, her bir satış fişi/faturası için işlem ücreti belirleyebilir.).
ABC Sınıflandırma Yöntemi
1) Stokta bulunan malzemelerin devir hızı, miktar, değer vb. ölçütlere göre sınıflandırılması, 2) Depoda bulunan malzemelerin hareket sıklığına göre sınıflandırılması
Sınıf Bazlı Depolama
Bkz: Class Based Storage PolicyBkz: Class Based Storage PolicyBkz: Class Based Storage PolicyBkz: Class Based Storage PolicyBkz: Class Based Storage PolicyBkz: Class Based Storage PolicyBkz: Class Based Storage PolicyBkz: Class Based Storage PolicyBkz: Class Based Storage PolicyBkz: Class Based Storage PolicyBkz: Class Based Storage PolicyBkz: Class Based Storage PolicyBkz: Class Based Storage Policy
Anti Patinaj Sistemi
Taşıtlarda tekerlek çekiş yeteneği kaybolduğunda bu durumu algılayarak tekerlek hareketini yavaşlatan ve kaymaları önleyerek, sürücüye yanal ve uzunlamasına dinamik kontrol yeteneği sağlayan sistem
Kabul Belgesi
1) Âmir banka tarafından alınan ve üzerinde yazılı miktarın belirtilen tarihte ödeneceğini gösteren belge. 2) Yükün teslim alındığını teyit ettiği belge (Bu belge ile birlikte taşıyıcının sözleşmesi sona ermiş olur.)
Beklenmeyen Giderler, Ek Masraflar
1) Yakıt ücretleri, kur farkları vb. unsurlar (Bu durum, normalden önemli farklılıklar gösteren fiyatlar oluştuğunda ve taşıyıcının fiyatın neden değiştiğini belirtmek istemesi hâlinde uygulanır.). 2) Taşımacılık sürecinde verilen ek hizmet ve ayrıcalıkların masrafları (Bu masraflar, navlun ücretine dahil değildir ve genellikle sabir fiyat şeklindedir. Örneğin; toplama/teslimat, transit geçiş ayrıcalıkları, hareket halindeki ayrıcalıklar, cezalar, aktarma, yükleme/boşaltma vb.).
Aktif Stok
Belli dönemlerde sipâriş edilen ve talebi o dönemde karşılamak üzere elde bulundurulan stok (İki sipâriş arası sürede, ortalama talebi karşılamak için bulundurulan stoklardır).
Faaliyet Tabanlı Mâliyetlendirme
Hatasız ürün ve süreç mâliyetlendirmesi için giderleri faaliyetlerle, nesnelerle ve süreçlerle ilişkilendiren bir mâliyet hesaplama sistemi.
Gerçek Değerleme
Değere göre taşımacılık ücreti uygulamalarında göndericinin konşimentoda belirttiği gerçek ürün değeri.
Mal Bedeline Göre Ücretlendirme
Taşımacılık ücretinin, taşınan malların değerlerine göre belirlenme sistemi ("Değere göre" anlamına gelen Latince terimdir).
Uyumluluk
Pazarı yeniden şekillendiren sosyo-ekonomik, demografik, politik, teknolojik vd. yapısal değişimlere uyum sağlayabilmek üzere tedârik zinciri tasarımını değiştirebilme; strateji, ürün ve teknolojilere göre tedârik ağını yenileyebilme.
Ek Talep
Tahmine, proje satışları gibi manuel olarak eklenmiş talep.
Katkı Üretimi
Üç boyutlu nesnelerin üç boyutlu yazıcı ile üretimi.
Adres
Depoda yüklerin konulacağı lokasyonların konumlarını belirlemek için kullanılan, sayı ve/veya karakterlerden oluşan bir kombinasyon.
Hava Trafik Kontrolü
Havalimanlarında uçakların iniş ve kalkışlarını yöneten birim.
Havalimanı Kapasitesi
Havalimanından geçiş yapabilecek yolcu sayısı ve/veya yük miktarı.
Uçak Pisti
Bkz: RunwayBkz: RunwayBkz: RunwayBkz: RunwayBkz: RunwayBkz: RunwayBkz: RunwayBkz: RunwayBkz: RunwayBkz: Runway
Adresleme
Depo içerisinde stoklanan ürünleri belirli bir düzen içerisinde izlemek amacıyla, malzeme konacak lokasyonların, gereksinime uygun bir düzen içerisinde kodlandırılması veya numaralandırılması işlemi.
Ön Sevk İhbarı
Malzemenin depoya gelmeden önce mal girişini kolaylaştırmak amacıyla bilgisinin temin edilmesi (Firma, satınalma sipâriş numarası, stok kodu, marka, model, tarih, miktar, kap kodu vb. bilgileri içeren doküman; EDI, e-posta, faks ya da telefonla verilebilir. Bu bilgilerin malzeme girişinden önce işlenmesi, fiilî mal girişi sırasında mal kabul hızını artırır.).
Ön Ödeme, Avans Ücret
Bir sevkiyatta, yükün alıcısından tahsil edilmek üzere, bir taşımacılık şirketinin bir diğer taşımacılık şirketine veya gönderene önceden verdiği navlun veya ücret.
İleri Âcil Durum Frenleme Sistemi
Öndeki araçlarının yakınlığını, sensörler aracılığıyla izleyen ve uyaran otonom araç yol güvenlik sistemi.
İleri Plânlama ve Çizelgeleme Yazılımı
Genellikle ERP sistemleri ile bütünleşik bir şekilde çalışarak, plânlama ve çizelgeleme problemlerinin optimal veya optimuma yakın bir şekilde çözümünde kullanılan, karar destek sistemi yazılımı.
Elektronik İrsaliye Bildirimi
Bkz: Advance Shipment NoticeBkz: Advance Shipment NoticeBkz: Advance Shipment NoticeBkz: Advance Shipment NoticeBkz: Advance Shipment NoticeBkz: Advance Shipment NoticeBkz: Advance Shipment NoticeBkz: Advance Shipment NoticeBkz: Advance Shipment NoticeBkz: Advance Shipment NoticeBkz: Advance Shipment Notice
Sezon Öncesi İndirimli Sözleşme
Satış sezonu öncesi fiyat daha düşük olmak üzere, sezon öncesi ve süresince iki farklı toptan satış birim fiyatının sözkonusu olduğu sözleşme.
Sevk İhbarı
Malın sevkinin gerçekleşmiş olduğunu alıcıya bildiren ihbar.
Seferdeki Yük
Denizyolu taşımacılığı süreci içinde limanda henüz yüklenmemiş durumda veya yüklenmiş olup seyir hâlindeki gemide olan mallar.
Aframaks Gemi
Orta büyüklükteki gemi (Genellikle 80.000-120.000 DWT arası tanker gemilerdir. Orta uzaklıktaki mesafelere ham petrol taşımak için idealdir. Büyük tankerlerin giremediği küçük limanlar için kullanılır.).
Acente
Bkz: AgentBkz: AgentBkz: AgentBkz: AgentBkz: AgentBkz: AgentBkz: AgentBkz: AgentBkz: AgentBkz: AgentBkz: Agent
Acente
Bir lojistik şirketin merkez kuruluşu dışında bir bölgede, onun adına hizmet veren kuruluş veya birey (Genellikle komple yük bazında çalışırlar).
Toplu Üretim Planı
Genellikle bir yıllık süreyi içerecek şekilde üretim, talep ve stok miktarlarını, dönemler itibariyle toplu (ürün ailesi bazında) değerler (ton, hektolitre, adam*saat, makina*saat vb.) şeklinde gösteren plân.
Çevik Üretim
1) Sürekli ve hızlı değişimin olduğu piyasa taleplerine yanıt olarak üretim hacimlerini (ölçeklerini) ekonomik olarak değiştirme yeteneğine, müşterinin isteğine göre tasarımda, üretimde, teslîmatta hızlı değişiklikler yapabilecek esnekliklere sahip olan üretim anlayışı. 2) Müşteri taleplerini zamanında karşılamak amacıyla üretim hatlarında modeller arası hızlı bir değişim gerçekleştiren stratejik üretim sistemi.
Çeviklik
Talep ve tedârikteki âni değişimlere hızla yanıt verebilme, beklenmeyen dış kaynaklı olumsuz şok gelişmelerle rahatlıkla başa çıkabilme.
Anlaşma
Tedârik hizmetlerinde, koşulları önceden ve net olarak tanımlamak üzere ilgili taraflar arasında varılan mutabakat metni.
Hava Kalitesi Endeksi
Belirli bir lokasyondaki havanın kalitesinin ifade edilmesi için kullanılan ölçü.
Karayolu ile Tehlikeli Madde Taşımacılığı Anlaşması
Yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin karayolu ile taşınması kurallarını içeren, bu maddelerin taşınabilmesi için, araç ve sürücülerde gerekli belgelerin arandığı bir standart/anlaşma.
Hava Konşimentosu
IATA üyesi havayolu taşıma şirketleri tarafından düzenlenen, havayolu taşıma senedi.
Koridor
Depolardaki yüklere erişim için kullanılan geçiş yolu.
İşbirliği
Tedârik zincirindeki tüm tarafları, daha iyi zincir performansı için teşvik edebilme, cesaretlendirme ve özendirme çalışmaları.
Sıfır Talep
Müşteride oluşmayan talep (Bu durumda, müşteri bazında ne olumlu ne de olumsuz, hiç bir talepten sözedilemez.).
Tüm Riskler Poliçesi
Malın zarar görmesi ve kaybı ile ilgili tüm riskleri içeren sigorta poliçesi.
Parça Başı Ücret
Bir araç içinde yapılan çoklu gönderimlerde uygulanan vagon/treyler yükü ücreti (Tüm masrafların gönderim başına düşen payıdır.).
Rezerve Stok
Belli bir ürün için açılan iş veya sipâriş emri çerçevesinde gerekli miktarda ayırılmış stok.
Tahsis
Ürünlerin, depo alanlarının veya araçların, belli bir kurala göre önceden ayrılması, rezerve edilmesi.
İndirim Miktarı
Ücret ödemesinde esas alınan, ürünlerin ağırlığından ya da değerinden yapılan kesinti (Eğer taşıyıcı gerekli ekipmanı sağlayamazsa ve bu ekipman gönderici tarafından sağlanırsa buna izin verilir ve bedeli ödeme miktarından düşülür).
Seçenek Rota
En iyi rotaya göre daha az yeğlenen güzegâhlardan herhangi biri.
Seçenek Teklif İsteği
Acenta kullanımında, gereksinimleri karşılamak üzere yenilikçi çözüm seçenekleri içeren yeni teklifler isteme.
Kehribar Yolu
Antik çağda Kuzey Denizi ve Baltık Denizi'nden çıkarılan kehribar taşlarının güneye, Adriyatik Denizi'ne ve Akdeniz'e taşındığı, birçok ticaret yoluna verilen ad.
Amerikan Ulusal Standartlar Enstitüsü
Özellikle EDI (Elektronik Veri Transferi) standartlarının belirlenmesi için bâzı alanlarda Amerikan ulusal standartlarını geliştirmek, sürdürmek ve resmî olarak duyurmak için yetkilendirilmiş olan, kâr amacı gütmeyen bir organizasyon.
Amerikan Palet
Kuzey Amerika ülkelerinde kullanılan l00 cm x l20 cm ölçülerindeki palet.
Yıllık Stok Sayımı
Genellikle yılın son günleri tüm giriş çıkış hareketleri durdurularak yapılan ve tüm stok kalemelerini kapsayan sayım.
Kilitlenmeyen Fren Sistemi
Taşıtlarda ani frenlemelerde tekerleklerin kitlenmesini önleyerek direksiyonda tam hakimiyeti sağlayan bir sistem
Kilitlenmeyen Fren Sistemi
Bkz: Antilock Braking SystemBkz: Antilock Braking SystemBkz: Antilock Braking SystemBkz: Antilock Braking SystemBkz: Antilock Braking SystemBkz: Antilock Braking SystemBkz: Antilock Braking SystemBkz: Antilock Braking SystemBkz: Antilock Braking System
API Anahtarı(Kodu)
Şirketlerin izin verdiği kapsamda verilere erişmek için diğer şirketlere verdiği kod. ( Örneğin kargo şirketleri birbirlerine taşıttıkları yükler için bu şekilde entegre olmaktadır.).
Uygulama Hizmet Sağlayıcı
Internet üzerinden uygulama yazılımları kullanım hizmeti veren şirket.
Onaylı Borçlar Finansmanı
Alıcı ve satıcı şirketler arasında kazan-kazan işletme sermayesi çözümleri sağlayan sistem.
ARA Limanları
Kuzey Denizindeki Amsterdam, Rotterdam ve Antwerp Limanları.
Sepet
Saz, kamış, dal, tel gibi malzemelerden örülerek yapılan, genellikle sapı olan ve eşya taşımak için kullanılan kap.
Takdirî Ücret
1) Beklenmedik yerel koşulları karşılamak üzere normal yük ücretine eklenen masraf. 2) Farklı müşterilere ait yükleri taşırken, taşıyıcı tarafından her bir müşteriye uygulanan sabit ücret.
Tahkim; Hakemlik Müessesesi
Taşıma sözleşmelerinde bulunan ve uyuşmazlık durumunda başvurulan kurum.
Ağaç Tipi Tedârik Zinciri
Bir üretici, bir distribütör ve çoklu perakendecilerin olduğu tedârik zinciri modeli.
Zırhlı Taşımacılık
Altın, elmas, malî belgeler, nakit vb. değerli mal ve/veya belgeleri taşıtmak isteyen göndericilere tam güvenlik ve hızlı sigorta hizmetlerini sunan taşımacılık tipi.
Kol Mesafesi İlişkiler
Tedârik zinciri üyeleri arasındaki stratejik olmayan ve bütünleşmeye dayalı olmayan en alt düzey ilişkiler.
Danışıksız İşlem
Bir ürünün alıcısının ve satıcısının, piyasa koşullarında, diğer tarafça herhangi bir baskı unsuru oluşmadan, bağımsız hareket etmesi işlemi.
Varış Noktası
Taşımacılıkta yük veya yolcunun götürüleceği yer veya nokta.
Sipârişe Göre Son İşlemler
Genelde standart bir ürfetim aşamasından sonra ürünlere ait son işlemlerin, müşteri isteklerine göre yapıldığı üretim stratejisi.
Özvarlıklı Lojistik Şirket
Özvarlıkları ile karayolu, demiryolu, havayolu, denizyolu taşımacılığı yapan ve/veya depolama hizmetleri veren lojistik şirket.
Hak Devri
Ürün, hizmet veya mülklere ait hak, alacak veya gelirlerin bir alt işverene (taşerona) devri.
Üretim Yönetimi Derneği
Merkezi Chicago – Illinois / ABD olan, üretim/operasyon yönetimi, envanter, tedârik zinciri, malzeme yönetimi, satınalma ve lojistik alanlarında küresel olarak lider ve bilgi sağlayıcı kurum. (İlk kurulduğunda açılımı American Production and Inventory Control Society'dir.)
Asorti
Ürünlerin satış noktalarındaki talep dağılımlarına bağlı olarak, genellikle farklı ölçülere (bedenlere), bâzen renklere göre oluşturulan karması.
Varsayım Makbuzu
Bir gönderimin ya da dağıtımın içeriğinin doğru olduğunun varsayılması ilkesi (Gönderimi yapan personel miktarı kontrol etmez. Faturaları elemek için, barkodlar ve EDI tarafından gönderilen ASN ile birlikte kullanılır.).
Eklenti (Ataşman)
Genellikle forkliftlere takılarak farklı elleçleme işlemelerinin yapılmasına olanak veren ekipman.
Denetim İzi
Bir kaydın içeriğini ya da kaynağını etkileyen değişimlerin elle ya da bilgisayarla işaretlenmesi.
Denetlenebilirlik
Verilerin, kaynak dokümanlara dayalı, doğruluğunun kanıtlanması kolay olan ve denetçilerin güvenebileceği çağdaş bir bilgi sistemi özelliği.
Sanal Gerçeklik, Artırılmış Gerçeklik
Gerçek dünyadaki durumun ve çevresinin, bilgisayar tarafından üretilen ses, video, grafik ve GPS verileriyle zenginleştirilerek meydana getirilen canlı, doğrudan veya dolaylı fiziksel görünüm (Zenginleştirme gerçek zamanlı olarak gerçekleşir ve yapay bilgi ve bileşenleri, gerçek dünyanın üzerine monte edilebilir. Özellikle depo simülasyonlarında kullanılmaktadır.).
Yetkilendirilmiş Taşıyıcı
Ürünleri genel ya da sözleşmeli bir taşıyıcı ile taşıtmak için ICC (International Chamber of Commerce) tarafından yetkilendirilmiş kişi/şirket.
Onaylı Fiyat Tarifesi
Fiyatlar üzerinde anlaşılmış bir sözleşmeden alınan ve sipârişleri işleme koymak için gerekli bilgileri sağlayan ürün ve hizmetler listesi.
Otomatik Ayırıcı
Birbirinden farklı barkod standartlarını tanıma (okuma) işlevselliği (Böylece farklı standartlara sahip barkodlar, ardışık olarak okunabilmektedir).
Yetkilendirilmiş Yükümlü
Yetkilendirilmiş yükümlü, gümrük sahasının tamamında yaptığı gümrük işlemleri çerçevesinde güvenilir olan ekonomik operatör (Ekonomik operatör; mesleki faaliyetleri çerçevesinde gümrük mevzuatında belirtilen faaliyetlerle iştigal eden kişidir. Bu bağlamda, yetkilendirilmiş yükümlü de ithalatçı, ihracatçı, taşıyıcı, nakliyeci, gümrük müşaviri gibi çeşitli alanlarda faaliyet gösteren kişileri kapsar.).
Otomatik Konteyner Denetim Hatları
Limanlara gelen konteynerlerin zaman kaybı olmadan denetlenmesi amacıyla oluşturulan hat.
Otomatik Tanımlama ve Veri Toplama (OT/VT)
İnsan müdahalesi olmadan nesnelerin otomatik olarak tespit edilmesi, onlar hakkında veri toplanması ve bu verilerin bilgisayar sistemlerine doğrudan giriş yapılması.
Otomatik Yönlendirmeli Araç (OYA)
Depo veya üretim alanları içinde, belli noktalar arasında yükün/malzemenin taşınmasında yararlanılan ve operatörsüz veya gerektiğinde operatör yönetiminde kullanılan araç (Bu araçlar, belli adreslerde durması ve bu adreslerde yük alıp bırakması için programlanmışsa, bu işlemleri operatör kumandası olmaksızın yaparlar. Yürürken önlerinde gittikleri yönde bir engel varsa dururlar, bu engel kalktığı zaman yollarına devam edebilirler.).
Otomatik İstifleme Vinci
Limanlarda ve açık sahalarda yükleri otomatik olarak istifleyen vinç.
Tam Otomatik Depo (TOD)
Malzemenin depodaki yerine yerleştirilmesi ile depolandığı yerden alınarak sevkedilmesi işlemlerinin bilgisayar kontrollü donanımla gerçekleştirildiği, her bir raf koridorunda yerleştirme ve toplama amaçlı olarak yatay ve dikey yönde hareket edebilen robotların çalıştığı depolama sistemi.
Otomatik Tanıma ve Veri Toplama
Barkod, Radyo Frekanslı Tanıma, Biometri, Optik Karakter Tanıma ve Ses Teknolojisi kullanarak nesneleri otomatik olarak tanıma, onlar hakkında veri toplama ve bilgisayar sistemlerine aktarma sistemi.
Otomatik Tanımlama Sistemi
1) Üretim ve hizmet sistemlerinde, bir nesnenin kimliğini elektronik yoldan tanımlayan ve bu veriyi işleyerek bilgi hâline dönüştüren teknoloji. 2) Deniz trafiğinde ve küresel denizcilik tehlike ve emniyet sistemi içinde gemilerin veya istasyonların kendilerine ait sabit ve sefer bilgilerinin otomatik olarak algılanmasını ve işlenmesini sağlayan yazılım ve donanım sistemi.
Otomatik Mini Yük Deposu
Kasalı veya kolili otomatik depolama sistemi.
Otomatik Küçük Parça Deposu
Küçük parçalara yönelik otomatik depolama sistemi.
Otonom Âcil Durum Frenleme
Bkz: Advanced Emergency Braking System (AEBS)Bkz: Advanced Emergency Braking System (AEBS)Bkz: Advanced Emergency Braking System (AEBS)Bkz: Advanced Emergency Braking System (AEBS)Bkz: Advanced Emergency Braking System (AEBS)Bkz: Advanced Emergency Braking System (AEBS)Bkz: Advanced Emergency Braking System (AEBS)
Otonom Araç Depolama ve Çekme Sistemi
Otomatik araç depolama ve çekme sistemi.
Yardımcı Madde
Üretim süreçlerinde işlenerek son ürünü elde etmede az miktarda kullanılan malzeme.
Kullanılabilir
Lokasyona veya ürüne erişilebilmesinde bir engel veya rezervasyon olmaması durumu.
Kullanılabilir Stok
Üzerinde blokaj veya rezervasyon olmayan serbest stok.
Basin
Doğal ya da yapay olarak tarama ile oluşturulmuş kapalı ya da yarı kapalı su alanları.
Söz Verilebilir Miktar
Olası satış sipârişlerinin ne zaman ve ne kadarının karşılanabileceğini gösteren stok miktarı (Amacı; yeni bir sipârişin öngörülen zamanda karşılanıp karşılanmaması kararına yardımcı olmaktır.).
Ortalama Stok
Belirli bir dönemde bir ürün, bir ürün grubu veya tüm ürünler için elde bulundurulan ortalama stok düzeyi.
Ortalama Ödeme Süresi
Satın alınan mal ve hizmetin tesliminden, ödeme yapılana kadar geçen sürelerin ağırlıklı ortalaması.
B Kanalı
İkinci kalite ürünler ile birinci kalite ürünlerden yeniden değerlendirme veya geri kazanım yoluyla elde edilen ürünlerin satıldığı kanal.
Sırt Sırta Raf Sistemi
Rafların ön yüzlerinin koridora, arka yüzlerinin birbirlerine yakın şekilde yerleştirildiği, tüm ürün çeşitlerine doğrudan erişim olanağı sağlayan, manuel olarak veya elleçleme ekipmanları ile kullanılabilen, palet kullanımı için oldukça uygun, en yaygın, ekonomik ve geniş kullanım alanına sahip olan raf sistemi.
Etik Dışı Satış
Bir tedârikçinin; ürün veya hizmetini satın almak isteyen bir kuruma sunduğu, ancak bu kurum için diğer alıcı kurumlara göre avantaj sağlayan, dolayısıyla etik olmayan satış şekli.
Otomatik Stok Düşümü
Gerçekleştirilen üretim miktarına göre o üretim için malzeme gereksiniminin ürün ağaçlarından yararlanarak hesaplanıp, sözkonusu malzeme stoklarından otomatik olarak düşülmesi durumu.
Gidiş-Dönüş Taşıması
1) Gidiş ve dönüş taşıma ücretinin birlikte düşünülerek, bir araç ile götürülen yüklerin bırakılıp, aynı araç ve aynı/benzer güzergâh kullanılıp, farklı yüklerin getirilmesi. 2) Gidiş fiyatının daha altında bir fiyat ile yapılan geri yöndeki taşıma şekli. 3) Ters yöndeki bir taşımaya göre daha az trafik yoğunluğu olan yöndeki taşıma şekli.
Bekleyen Sipâriş
Bkz: Backorder Bkz: Backorder Bkz: Backorder Bkz: Backorder Bkz: Backorder Bkz: Backorder
Bekleyen Sipâriş
Müşteriye zamanında teslim edilemeyen, bekleyen ürün sipârişi.
Yakın Tedârik
Bkz: Near-ShoringBkz: Near-ShoringBkz: Near-ShoringBkz: Near-ShoringBkz: Near-ShoringBkz: Near-Shoring
Kefâlet
Malın sahibinin, malın sorumluluğunu başkasına (teminatı veren kimseye) aktardığını ifâde eden yasal terim (Örneğin taşıyıcılar malı aldığı şartlardaki durumuyla dağıtmaktan sorumludurlar.).
Sevkiyat Bakiyesi
Bir sipârişin gönderilen ve gönderilmemiş (kalan) miktarlarını gösteren liste.
Dengelenmiş Performans Kartı
Finansal ve finansal olmayan iş performansı ölçümlerinin dengesinden oluşan sistematik bir performans değerlendirme sistemi.
Balya
Malzemelerin, ip veya demir tel kullanılıp sıkıştırılarak oluşturulan yük birimi (ünitesi).
Balya Kapasitesi
Gemi tümüyle balya yüklerle yüklendiğinde taşıyabileceği tam balya yükü cinsinden kapasitesi (Tam balya yükünden küçük hacimler hariç tutulur).
Denge Suyu
Gemilerin dengelerini koruyabilmek amacıyla gemiye çektikleri su.
Baltık Kuru Yük İndeksi
Demir cevheri, bakır, çelik, kömür, gübre vb. kuru yük taşıma (navlun) ortalama ücretlerini gösteren indeks (Bu indeks, merkezi Londra'da bulunan, yaklaşık 200 yıllık geçmişi bulunan, denizcilik sektörünün bağımsız veri sağlayıcısı konumudaki Baltık Borsası tarafından yayımlanmaktadır.).
BAMECA
Balkanlar, Afrika, Orta Doğu ve Orta Asya bölgelerinin kısaltması.
Çıplak Kiralama
Mürettebatsız kiralanmış gemi.
Boş Gemi Sözleşmesi
Salt geminin kiralandığı ve mürettebatın kiralayan tarafından organize edildiği sözleşme.
Mavna Konteyneri
Mavnalarda kullanılan konteyner
Muz Tedarik Zinciri Yönetimi
Uzaktan takip sistemi ile deniz aşırı gelen konteynerlerdeki iklim şartlarının izlenerek liman işlemlerinin izlenmesi, yakıt tüketiminin ve emisyonun azaltılması.
Barkod, Çubuk Kod
Otomatik tanımlama teknolojisi kapsamında, bir optik okuyucu aygıt ile okunarak bilgisayar ortamına sayı, karakter ya da bunların karışımı olarak aktarılabilen, farklı kalınlıklardaki çizgi-boşluk kombinasyonları.
Mavna
1) Büyük, motorsuz, su üstünde kalabilen, römorkör gemisi tarafından çekilen yük taşıma platformu. 2) Daha çok korunaklı denizlerde ve iç su yollarında yük taşıma, sığ limanlarda ise gemilerin yükleme-boşaltma işlemlerinde kullanılan güvertesiz tekne.
Temel Stok Politikası
Sabit sipâriş miktarı ve sabit sipâriş aralığı sistemlerinin bir karışımı olan stok politikası (Stok düzeyleri periyodik olarak gözden geçirilmekle birlikte sipârişler, sipâriş verme düzeyine gelindiğinde (o noktaya düştüğünde) verilir. Sipâriş miktarı da, eldeki stok miktarı temel stok düzeyine yükseltilecek kadar verilir.).
Temel Coğrafî Konum
Bir bölge için nakliye ücretlerinin belirlenmesinde baz alınan coğrafi nokta (Bu nokta sâyesinde, bölgedeki diğer komşu noktaların ücretleri, bu noktaya ait temel ücrete ekleme veya temel ücretten çıkartma yapılmak sûretiyle hesaplanır).
Parti Toplama
Sipârişlerin, partiler hâlinde gruplandırıldığı toplama yöntemi (Sipâriş toplama elemanı, genellikle 4 ilâ 12 sipârişten oluşan partideki tüm sipârişleri bir seferde toplar.).
Parti Üretimi
Çok çeşit veya aynı malın farklı seçeneklerinin sözkonusu olduğu, her partide aynı tür malın üretilip; ürün tipi değiştiği zaman başka bir partinin üretimine geçildiği üretim şekli (Bu üretim tipinde, üretim hattı sıra ile farklı ürünlere ayrılmış olur. Üretilecek miktar o ürüne ilişkin bir serî üretim hattının geliştirilmesine yol açacak büyüklükte değildir. Bu nedenle genel amaçlı donanımdan ve bunları kullanabilecek nitelikli işgücünden yararlanılarak değişik ürünler üretilir. Örneğin döküm ve dövme parçalar, pompalar, redüktörler, fan vb.).
Raf Dizisi, Raf Kümesi
Bir koridor boyunca sıralanmış raflardan oluşan dizi, öbek, küme.
Kumsala Yanaşma
Deniz araçlarının, yükleme/boşaltma yapmak üzere kuma yanaşabilmesi için yapılan faaliyetler.
Gemi Eni
Geminin en geniş yerinin eni.
İkili Kiriş
İki ayak arasında, paletli yükleri taşıyan yatay çift kirişli yapı (Kiriş uzunlukları, yükün özelliğine (boyut ve ağırlık) göre, genellikle 1,2-4 m. arasında değişir.).
Bira Oyunu
İlk kez 1960’larda Massachusetts Institute of Technology(MIT)’nde Sterman tarafından uygulanmış, kamçı etkisinin daha iyi anlaşılması amacıyla oynatılan, basit bir tedarik zincirindeki şirketlerin birbirleriyle nasıl çalıştığını açıklayan, zincirin çeşitli aşamalarındaki tedarikçi, üretici, toptancı ve perakendeci rolündeki oyuncuların gerekli gördükleri kararları almakta serbest olduğu ve genellikle stok ve stoksuzluk maliyetlerinin en azlanmaya çalışıldığı, bilgisayarlı veya bilgisayarsız olarak oynatılabilen, sipariş alme ve verme dışında oyuncular arasındaki iletişimin ilk seferde yasaklandığı bir oyun.
Gövde Altı Yük
Uçaklarda gövde altı hacmine konan yük.
Gövde Altı Bölüm
Uçaklarda ana gövdenin altında bulunan ve yolcu bagajları ile birlikte diğer yüklerin de konulduğu hacim.
Bant Konveyör
Yüklerin bir motor tarafından hareket ettirilen kauçuk, çelik veya tel örgüden yapılmış bantlar yardımıyla taşındığı konveyör.
Kapalı Çevrimli MRP
Malzeme Gereksinim Plânlamasının (MRP), üretim kapasitesi kısıtları altında gerçekleştirilmesi.
Kapalı Çevrimli Tedârik Zinciri Yönetimi
Tedârik zincirinin kapasite kısıtları dikkate alınarak yönetimi.
Kıyaslama
Performansı iyileştirmek amacıyla, varolan uygulamaların ve performans göstergelerinin, önde gelen kuruluşların örnek model veya kıyas olabilecek başka uygulamaları ve göstergeleri ile karşılaştırılması süreci (Şirketler, o anki ve geçmişteki performanslarını izleyerek ve karşılaştırarak dahili kıyaslama süreçleri de yürütürler.).
Rıhtım
Yolcu indirme veya yükleme-boşaltma amacıyla yapılan, bir gemilik yanaşma yeri.
Rıhtım Tahsis Problemi
Limanlarda gemiler için rıhtım alanı tahsisi problemi.
En İyi Uygulama
Belli bir faaliyetin gerçekleştirilmesine yönelik çok iyi sonuçlar veren ve diğer şirketler tarafından örnek alınan süreç veya sistem.
İhale Örnek Dosyası
Gelecekteki fiyat teklifleri için karşılaştırabilir bilgi sağlamak veya gizli anlaşmaların olup olmadığının saptamak üzere ihaleye giren firmalara yönelik olarak hazırlanan dosya veya numûne.
İhale Teminatı
Bkz: Bid DepositBkz: Bid DepositBkz: Bid DepositBkz: Bid Deposit
İhale Teminatı
1) İhaleye katılan tedârikçiler tarafından, satınalma yapacak şirkete verilmesi istenen ve ihale koşullarında ayrıntıları belirtilen depozit miktarı. 2) İhaledeki bir teklif sahibinin, ihaleyi kazandıktan sonra sözleşmeyi reddetmesi durumunda belirli bir miktar paranın üçüncü parti bir finansman şirketi tarafından garanti altına alındığını ve ödeneceğini belirten bir anlaşma.
İhale Daveti
İhâle için tedârikçi şirketlerin davet edilmesi.
İhale Numûnesi
İhaleyi açan şirkete verilmek üzere, ihaleye katılan tedârikçiler tarafından hazırlanan ve ihale şartlarını karşıladığı düşünülen örnek, numûne (Bu örnekler, ihale şartlarını karşılamak üzere, test amacıyla kullanılırlar).
İhale Davet Listesi
İhale usulü ile mal veya hizmet satın almak üzere ihaleye davet edilen şirket listesi.
Büyük Taşıma Çuvalı
Toz ve taneli ürünlerin ambalajlama, taşıma ve depolama yapılabilmesi için polipropilen iplerin dokunması ile oluşturulmuş, lamineli veya laminesiz kumaşlardan üretilmiş, yüksek taşıma kapasitesine (200 kg ile 2.000 kg arasında) sahip, doldurma ve boşaltma kolaylığı olan, kolay taşınabilir, sanayi tipi büyük çuval.
Büyük Veri
1) Medya, blog, fotoğraf, video, log, office dosyaları vb. değişik kaynaklardan toplanan tüm verinin, anlamlı ve işlenebilir biçime dönüştürülmüş şekli. 2) Excel veya diğer standart programların kapasitesinden daha büyük miktardaki veri.
Bisiklete Bin ve Devam Et
Farklı bir taşıma aracı ile gelip bisiklete binerek devam etme sistemi.
İkili Anlaşma
İki ülke arasında yapılacak taşımalara izin veren ve sözkonusu ülkeler tarafından onaylanan anlaşma.
Sintine
Geminin dibinde toplanan ve çevre açısından zararlı olan su.
Taşıma Senedi
Bkz: Consignment NoteBkz: Consignment NoteBkz: Consignment Note
Deniz Konşimentosu
Gönderici ile taşıyıcı arasında kuralları belirleyen ve üzerinde taşınan yükün içeriği ile ilgili bilgiler (çıkış ve varış noktaları, gönderici ve alıcı, yük cinsi ve miktarı, taşıyıcı adı vb.) bulunan yük taşıma senedi (Gemi işletmesinin veya onun yetkili acentasının malı yükletene verdiği, emre ve nama düzenlenebilen ve belge konusu malların taşınmak üzere kabul edildiğini gösteren bir makbuz ve aynı zamanda yükleme kaydı konduğunda bir taşıma sözleşmesidir. Kıymetli evraktır.)
İki Modlu Taşımacılık
Karayolu, demiryolu, denizyolu, havayolu gibi farklı taşıma modlarından herhangi ikisini kullanan karma taşımacılık sistemi.
Lokasyon Statü Raporu
Depo lokasyonlarındaki ürünler ve miktarları ile boş yerlerin listesi, depo lokasyonlarının statülerinin gösterimi
Ürün Ağacı
Bir ürünün üretilmesi için gereken kaynakların ve miktarlarının hiyerarşik düzeyde sıralanmış listesi (Bu kaynaklar; hammadde, yarı ürün, parça, paketleme malzemesi, işçilik, amortisman vb. bileşenlerdir. Özellikle üretim için gerekli îmalat ve satınalma malzemelerinin ne zaman ve ne miktarda gerekeceğinin belirlenmesinde ve ürün mâliyetlerinin hesaplanmasında kullanılır. Bâzı üretim tiplerinde ürün ağacı yerine reçete veya formül kavramları kullanılabilmektedir.).
Doğada Çözülebilir Paketleme
Çevreye zarar vermeyecek şekilde doğada çözülme yeteneğine sahip paketlerin kullanımı
Biyokütle
Karbon içeren her türlü bitkisel veya hayvansal atıklardan oluşan organik maddeler.
Karayolu-Havayolu Taşımacılığı
Aynı sevkiyat kapsamında karayolu ve havayolu taşımacılık modlarının birlikte kullanılmasıyla gerçekleştirilen karma taşımacılık.
Black Sea Economic Cooperation
1992'de kurulan Karadeniz havzasındaki ülkelerin ekonomik işbirliğini amaçlayan uluslararası kuruluş.
Kör Sayım
Önceden herhangi bir miktar bilgisi olmaksızın, ürünlerin çeşit ve yer bilgisini içerecek şekilde sayılması.
Blok Zincir
Tedarik zincirindeki farklı şirketler arasında oluşturulan, her türlü veri değişimi içeren, bunu tüm zincir üyelerine yayımlayarak onlarında veri tabanlarında gerekli değişiklikleri yapmasına ve verilerin aynı zamanda güncellenmesini olanak veren bloklardan oluşan zincir.
Blok İstifleme
Yüklerin, raf kullanılmadan, bir plân dahilinde zemin üzerinde üst üste ve düzgün bir şekilde istiflenmesi.
Bloke Edilmiş Yer
Depolama yerinin bakım-onarım vb. nedenlerle, depolama yapılmaması için engellenmesi.
Bloke Stok
Ürünün son kullanım tarihinin geçmesi, karantinaya alınması vb. nedenlerle ürüne erişimin engellenmesi.
Mavi Muz Koridoru
Kuzeybatı İngiltere'yi Güneybatı İtalya'ya bağlayan, muz şekline benzeyen taşımacılık koridoru.
Bolero Konşimentosu
Geleneksel konşimentonun elektronik versiyonu.
Rezervasyon
Kara, demir, deniz ve hava taşımacılığında, insan ve yük taşınması için yer ayırtma işlemi.
Formların Savaşı
Aynı amaca yönelik olsa bile farklı ülkeler veya şirketler tarafından kullanılan formların içeriklerinin farklı olmasından kaynaklanan sorun.
Darboğaz
Sürecin kapasitesini sınırlayan aşama (Darboğaz kapasite arttırıldığında, süreç kapasitesi de buna paralel olarak artarken, darboğaz olmayan bir kapasite arttığında, süreç kapasitesi artmayacaktır.).
Konteyner
Bkz: ContainerBkz: Container
Baş İtici Pervane
Geminin baş tarafında ve ona dik konumda olan, gemiye ileri geri yönde değil, yan yönde hareket veren pervane.
Destek Çubuğu
Bir rafı oluşturmada kullanılan temel bağlantı elemanı (İki ayak arasında taşıma veya dayanıklılığı arttırmak amacıyla yatay veya çapraz olarak kullanılırlar, birbirlerine kaynak yoluyla veya civata kullanılarak birleştirilirler).
Yan Hat
Bir ana hat veya bir bağlantı hattı kavşağı dışında, bir veya daha fazla istasyona hizmet veren demiryolu hattı.
Alıcının Güzergâh Belirleme Hakkı
Satıcının taşıma ücretlerini ödemediği durumlarda, alıcının taşıma rotasını belirleme hakkı.
Alıcı Riski
Ücretin ödenmesine karşın, malların sözleşme koşullarına uygun şekilde ulaşmaması riski.
Günlük Ücret
Bkz: Per Diem
Uğrak Limanı, Ara Liman
Ana limanlar arasında kalan, güzergâh boyunca uğranılan liman.
Kançello Tarihi
Donatanlar ile kiralayanlar arasında anlaşmaya varılan ve geminin yüklemeye hazır olacağı en geç tarih.
İkmal Turu
Tedârikçilerin ikmâl faaliyetlerinin eşgüdümünde kullanılan özel bir kanban uygulaması (Bu uygulamada, öngörülen rota tipine göre teslîmat görevlisi, müşterinin lokasyonuna giderek ilgili stok alanını/kabını ürün ile doldurur. Dolayısıyla sipâriş miktarı belirli değildir. Müşteri önceden sipâriş vermediği gibi her gidildiğinde ne kadar teslimat yapılacağı da net olarak belirli değildir. Eksik olan kısım doldurulur. Bu durumda tedârikçi, önceden edinilmiş deneyimlere ve oluşturulmuş kurallara göre sevkiyat plânlaması yapar.)
Parça Yük
Buğday, kömür gibi dökme yük formunda olmayan, genel yük olarak da tanımlanabilen ve palet, sandık vb. gibi farklı ambalajlarda taşınabilen parsiyel yükler.
Parça Yük Deposu
Bkz: WarehouseBkz: Warehouse
Mendirek, Dalgakıran
Limanı deniz yönünden gelebilecek dalga ve akıntıya karşı korumak amacı ile karaya dik veya paralel, kara ile bağlantılı veya bağlantısız taş dolgu veya monolotik yapı. (mendireklerin bir ucu karaya bağlıdır)
BRIC Ülkeleri
Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin ülkelerinin kısaltması.
Geleneksel İşletme
Tümüyle e-ticaret tabanlı olmaktan ziyâde bina, demirbaş, depo, araç, mağaza vb. varlıklara sahip olan geleneksel firma.
Nakliye Komisyoncusu
Bir komisyon bedeli karşılığında yük veya taşıma aracı temin eden işletme veya kişi.
Aracı Bilgisayar Sistemi
Farklı şirketlere veya kuruluşlara ait olan farklı bilgisayar sistemlerinin, kendi aralarında bilgi aktarımına izin verecek şekilde bağlanması (Örneğin, bir müşteri, sipârişlerinin durumuna, kendi ve tedârikçinin bilgisayar sistemleri üzerinden erişebilir.)
BSEC Bölgesi
Bkz: Black Sea Economic Cooperation
Tampon Stok, Ara Stok
Üretim akışını dengelemek amacıyla iş merkezleri arasında tutulan stok.
Dökme Yük
Bir ambalaj içinde olmayan yük.
Dökme Yük Taşıyıcısı
Petrol, tahıl veya maden gibi paketlenmemiş, şişelenmemiş veya herhangi bir şekilde ambalajlanmamış büyük miktardaki dökme yükleri taşıyan şirket.
Yük Ayıracı
1) Bir römork veya vagon içindeki bir yükü ayıran ve dengeleyen dikey ayıraç. 2) Bir araç veya gemi içindeki yük sınırlama bölmesi.
Kamçı Etkisi
1) Tedârik zincirinde geriye doğru ilerlerken, talepteki değişikliklerin etkilerinin çok daha fazla artan oranda değişikliklere neden olması. 2) Tedârik zinciri boyunca sipârişlerin gittikçe artan değişkenliği ve bilgi bozulması (Tedârik zinciri yönetiminin temel amaçlarından biri, bu olumsuz etkiyi azaltmaktır.).
Yığınlaşma
Aynı hizmeti verecek araçların, aksamalar nedeniyle birbirinin ardına yığılması.
Akaryakıt Fiyat Ayarlaması
Deniz aşırı taşımalarda yakıt fiyatlarındaki dalgalanmaların belli oranda navluna dahil edilmesi, yakıt fiyatlarındaki dalgalanmanın taşımacılık mâliyetleri üzerindeki etkilerini dengelemek amacıyla kullanılan fiyatlandırma sistemi.
Metrobüs
Hizmet kalitesini arttırmak ve gecikmeleri azaltmak amacıyla özel tasarım ve altyapıya sahip, otobüs kullanan, hızlı toplu taşıma sistemi.
Kurumdan Kuruma Elektronik Ticaret
Şirketlerin iş yaptıkları diğer şirketlerle alım-satım süreçlerini elektronik ortam kullanarak gerçekleştirdiği bir tür e-Ticaret.
Kurumdan Tüketiciye Elektronik Ticaret
Şirketlerin iş yaptıkları tüketiciler ile satış süreçlerini elektronik ortam kullanarak gerçekleştirdiği bir tür e-Ticaret.
Kelebek Koridor
Depolarda giriş-çıkış noktasına çarpraz konumda olan kelebek görünümündeki koridor.
Alıcı Yerinde Teslim (ALT)
Yurtiçi ticaret işlemlerinde ürünün alıcının kendi yerinde teslimi (alıcı yerine kadar olan tüm sorumluluklar satıcıya aittir).
İşletme Yazılımı
Belirli bir işletme problemini çözmek üzere ya da işletme fonksiyonuna yönelik olarak oluşturulmuş herhangi bir bilgisayar programı, programlar kümesi ya da programlar paketi.
Değişim Mühendisliği
Mâliyet, kalite, hizmet ve hız gibi kritik performans ölçümlerinde etkin organizasyonel gelişmeler elde etmek için işletme süreçlerinin köklü bir şekilde yeniden düşünülmesi ve yeniden tasarlanması.
Kelebek Etkisi
Bir sistemin başlangıç verilerindeki küçük değişikliklerin, büyük ve öngörülemez sonuçlar doğurabilmesi durumu (Küçük bir hava akımının giderek büyük bir fırtınaya dönüşebilmesi).
Sipâriş İçin Satın Al
Müşteriler tarafından istenen ürünler ve bu ürünlere ait malzemelerin de çok özel olduğu ve ürün çeşitliliğinin çok fazla olduğu, ancak sipâriş geldikten sonra malzemelerinin tedârik edildiği bir satınalma stratejisi.
Geri Ödemeli Sözleşme
Müşteri tarafından satın alınacak ürünün toptan satış birim fiyatının tedârikçi tarafından belirlendiği, ancak satış sezonu sonunda müşterinin, satılamayan her ürünü aynı veya daha düşük bir fiyattan tedârikçiye geri verme garantisi olan sözleşme.
Alt Alıcıya Teslim (AAT)
Yurtiçi ticarette ürünün alıcının alıcısının belirttiği yerde teslimi (alıcının alıcısının yerine kadar olan tüm sorumluluklar satıcıya aittir).
Kabotaj
1) Bir ülkenin kendi ülkesi içinde taşımacılık yapma yetkisini salt kendi bayrağını taşıyan taşıyıcılara vermesi. 2) Karayolu taşımacılığında, ilgili ülkede, sadece o ülkenin ticarî araç sürücülerinin çalışma hakkı.
Parça Çalma, Yamyamlaştırma
Kullanılmış veya yedek üründen, başka ürün veya yarı ürünlerin bakım-onarımı veya yeniden üretiminde kullanılmak üzere parça alınması durumu.
Konsol Raf, Destek Raf, Gargamel Raf
Özellikle uzun malların (profil, boru, levha, plastik, ahşap vb.), yan yana veya üstüste istiflenmesinde kullanılan, ön tarafı açık yatay yönde taşıyıcı kolları olan raf.
Kap ve Ticaret
Bkz: Emission Trading Systems
Söz Verilebilir Kapasite
Bkz: Capable to Promise
Söz Verilebilir Kapasite
Olası satış sipârişlerinin gerek stok ve gerekse kapasite açısından ne zaman ve ne kadarının karşılanabileceğini gösteren kapasite miktarı.
Kapasite Kısıtlı Tedârik Zinciri
Tedârik zincirinde yer alan birimlerin kapasitelerini dikkate alarak yapılan arz ve talep dengeleme faaliyetleri.
Kapasite
Belirlenmiş koşullar altında, süre veya başka ölçütlere göre elde edilebilecek en yüksek üretim (çıktı) miktarı.
Kapasite Yönetimi
Toplu üretim planı, ana (master) üretim programı, malzeme
Kapasite Planlama
Lojistik ve tedârik zinciri gereksinimlerini doğru zaman ve yerde karşılamak üzere gerekli kaynakların temini.
Kapasite Gereksinim Planlaması
Üretimi gerçekleştirmek üzere, makina ve işçilik kaynak gereksinimlerini belirleme ve dengeleme süreci.
Capesize Gemiler
Büyüklüğü nedeniyle Panama ve Süveyş kanallarından geçemeyen, dolayısıyla Afrika Ümit Burnu'nu dolaşmak zorunda kalan gemi. (Bu gemiler açık deniz limanlarına hizmet verirler. Genellikle demir filizi ve kömür gibi hammaddeler taşırlar. Bu özellikleri sebebiyle, Cape Horn (Güney Amerika) ve Cape of Good Hope (Güney Afrika) üzerinden sefer yaparlar. Büyüklükleri 80.000-175.000 DWT arasındadır).
Geleneksel İşletme
Bkz: Brick-and-Mortars Bkz: Brick-and-Mortars
Mûdi
Depoda malı olan müşteri.
Müşteri Acentası
Satınalma birimi tarafından yapılan bir sözleşme kapsamında kullanılan acenta.
Sermaye Giderleri
Bina, tesis, makina ve ekipman gibi sabit varlıkların veya diğer işletmelerin satın alınması, ortak olunması ya da işletmelerin aldığı kredilerin faizlerinin ödenmesi şeklinde yapılan harcamalar.
Araç Paylaşımı
Aynı güzergâhta seyahat eden kişilerin, bir araya gelerek ortak yolculuk yapmaları.
Karbondioksit Eşdeğeri (CO2e)Karbondioksit Eşdeğeri (CO2e)Karbondioksit Eşdeğeri (CO2e)Karbondioksit Eşdeğeri (CO2e)Karbondioksit Eşdeğeri (CO2e)
Sera gazı etkisi yaratan tüm gazların ve partiküllerin karbondioksit cinsinden ifâdesi.
Karbon Ayak İzi
Birim CO2 cinsinden ölçülen ve küresel ısınmanın başlıca nedenlerinden olan, kurumların veya bireylerin ulaşım, ısınma, elektrik tüketimi vb. faaliyetlerinden kaynaklanan veya satın aldığı ürünlerin üretimi ve lojistiğinden dolayı atmosfere yayılmasına neden olduğu toplam sera gazı salınım (emisyon) miktarı.Birim CO2 cinsinden ölçülen ve küresel ısınmanın başlıca nedenlerinden olan, kurumların veya bireylerin ulaşım, ısınma, elektrik tüketimi vb. faaliyetlerinden kaynaklanan veya satın aldığı ürünlerin üretimi ve lojistiğinden dolayı atmosfere yayılmasına neden olduğu toplam sera gazı salınım (emisyon) miktarı.Birim CO2 cinsinden ölçülen ve küresel ısınmanın başlıca nedenlerinden olan, kurumların veya bireylerin ulaşım, ısınma, elektrik tüketimi vb. faaliyetlerinden kaynaklanan veya satın aldığı ürünlerin üretimi ve lojistiğinden dolayı atmosfere yayılmasına neden olduğu toplam sera gazı salınım (emisyon) miktarı.Birim CO2 cinsinden ölçülen ve küresel ısınmanın başlıca nedenlerinden olan, kurumların veya bireylerin ulaşım, ısınma, elektrik tüketimi vb. faaliyetlerinden kaynaklanan veya satın aldığı ürünlerin üretimi ve lojistiğinden dolayı atmosfere yayılmasına neden olduğu toplam sera gazı salınım (emisyon) miktarı.Birim CO2 cinsinden ölçülen ve küresel ısınmanın başlıca nedenlerinden olan, kurumların veya bireylerin ulaşım, ısınma, elektrik tüketimi vb. faaliyetlerinden kaynaklanan veya satın aldığı ürünlerin üretimi ve lojistiğinden dolayı atmosfere yayılmasına neden olduğu toplam sera gazı salınım (emisyon) miktarı.
Yük, Kargo
1) Taşınan mal, ürün veya eşya. 2) Tek parçada 100 kg ağırlığı geçmeyen, genellikle ambalaj veya kap içerisinde olan küçük boyutlu koli, sandık, paket gibi parça eşya (AB'de bu değer 30-35 kg arasında uygulanmaktadır, ülkemizde kargo taşımacılığı, paket taşımacılığı ile eşdeğer tutulmakta olup, kargo paket değil yük kavramına eşdeğerdir.).
Döner Depo
Genellikle yüksek miktardaki küçük parçaların yerleştirilmesi ve toplanması operasyonlarında kullanılan otomatik malzeme depolama ve elleçleme ekipmanı (Yatay ve dikey olmak üzere iki tip olabilmektedir).
Ortak Araç Kullanımı
Sırayla aracın ortak kullanılması sistemi.
Taşıma ve Sigorta Ödenmiş Teslim
Satıcının sattığı malların, sigorta, navlun ve yükleme masrafları ile risklerini üstlenerek alıcının belirttiği yere kadar tesliminden sorumlu olduğu uluslararası teslim kuralı.
Malların Taşınması İle İlgili Deniz Kanunu
ABD'nin okyanus aşırı gönderiler ile ilgili yük ve nakliyeciler arasında hak vve sorumluluklarını düzenleyen yasa.
Taşıyan
Herhangi bir taşımacılık moduyla yolcunun/yolcuların veya başkasına (müşterisine) ait yüklerin, ücret karşılığında taşınması işlerini yapan şirket.
Yanlış Teslîmat
Taşıyıcının sorumlu olduğu malı, gönderilen kişiden başkasına teslim etmesi.
Taşıma Ücreti
Malların kısa mesafeli taşıma ücreti.
Koli Taşıma Kıskacı
Yuvarlak yüzeylerden ziyâde çamaşır makinası, balya gibi düz yüzeyli yükleri iki yandan sıkıştırarak kaldırmada ve taşımada kullanılan bir çaka eklentisi.
Taşıma Ödenmiş Teslim
Satıcının sattığı malların, navlun ve yükleme masrafları ile risklerini üstlenerek alıcının belirttiği yere kadar tesliminden sorumlu olduğu uluslararası teslim kuralı. (Sigorta masraflarını içermez).
Kutulama
Aynı veya farklı ürünlerin müşteriye gönderilmek üzere belirli boyutlardaki kutuların içine konulması işlemi.
Döner Raf; Karusel Raf
Dikey ve yatay yönde çalışan döner depoların içinde yer alan raf.
Koli Kodu
Parça (item) barkodundan farklı olarak, parçaların içine konduğun paketin barkodu.
Koli Etiketi
Taşımacılıkta kullanılan kolilerin dış yüzünde yer alan, varış yeri ve koli içeriği bilgisini gösteren etiket.
Vesaik Mukabili Ödeme, Belge Mukabili Ödeme
Satıcı ve alıcı riskini dengelemek üzere satıcı malı yükledikten sonra sevk belgelerinin (fatura, konişmento vb.) doğrudan alıcıya veya alıcı ülkesindeki bir bankaya ya da alıcının ülkesinde ikamet eden mümessili aracılığı ile alıcının bankasına gönderildiğinde yapılan ödeme.
Mal Mukabili Ödeme
1) Alıcının riskini ortadan kaldırmak üzere, malın alıcıya tesliminden sonra yapılan ödeme. 2) Satıcının malı önceden göndererek; mal bedelinin ödenmemesi riskini kabul etmesi durumu.
Teslîmat Öncesi Peşin Ödeme
Bkz: Cash in AdvanceBkz: Cash in AdvanceBkz: Cash in AdvanceBkz: Cash in Advance
Peşin Ödeme
1) Satıcının riskini ortadan kaldırmak üzere, teslîmat öncesi yapılan peşin ödeme. 2) Alıcının parayı peşin ödeyerek; malın ulaşmaması, bir kısmının gönderilmesi, hasarlı mal ulaşımı ve bunun gibi bâzı sorunların oluşma riskini kabul etmesi durumu.
Teslîmatta Ödeme
Alıcının taşıyıcıya, malların teslimi sırasında, ürün için yaptığı ödeme.
Nakit Devir Hızı
Yapılan satınalma harcamasının, satış geliri ile karşılanması arasında geçen süre, nakit devir hızı.
Katalog Kanalı
Çağrı merkezi, B2B, B2C gibi elektronik ortamlar kullanılarak sipârişlerin müşterilerden doğrudan alınması ve sipâriş edilen ürünlerin müşterilere gönderilmesi.
Kategori Yönetimi
Tedârik zinciri boyunca, ürünlerin benzer gereksinimleri ve özellikleri (üretim süreci, ürün türü, vb.) dikkate alınarak sınıflandırılıp, farklı stratejik iş birimleri olarak yönetilmesi (Bu uygulama, kategori yöneticisine, stok düzeyleri, raf alan tahsisleri, promosyonlar, asorti kararları vb. konularda tam sorumluluk verilmesini öngörür.).
Hücresel Üretim Sistemi
Benzer îmalat karakteristiklerine sahip belirli ürünlerin/parça gruplarının (parça ailelerinin) ayrı yerlerde îmalatı için işlem, insan ve makina gruplarının oluşturduğu sistem.
Ağırlık Merkezi Modeli; Coğrafî Koordinatlar Yöntemi
Taşıma miktar ve mâliyetlerini dikkate alarak en düşük toplam taşımacılık mâliyetini veren depo yerini belirlemede kullanılan model.
Depo Birleştirme
Her bir stok kaleminden daha az sayıda stok bulundurmak amacıyla farklı lokasyonlardaki/depolardaki stokların, daha az lokasyonda/depoda biraraya getirilmesi.
Temiz Deniz Konşimentosu
Malın konşimentoda anılan gemiye temiz ve sağlam yüklenmiş olduğunun belgesi. (Konteyner taşımacılığında ürün görülmediği için kullanılmaz).
Temiz Üretim
Bkz: Sustainable ProductionBkz: Sustainable Production
Temiz Teknoloji
Çevresel duyarlılığı yüksek teknoloji.
Temiz Araç
Bkz: Green Vehicle Bkz: Green Vehicle
Tıkla ve Al
İnternetten siparişi verilen ve ödemesi yapılan ürünlerin yine müşteri tarafından mağazadan alınması hizmeti.
Merkezî Talep Bilgisi
Son kullanıcı (tüketici) taleplerinin çağdaş bilgi teknolojilerinden yararlanarak tedârik zincirinin tüm aşamalarına (dağıtıcı, toptancı, üretici, tedârikçi vb.) dağıtılması ve kararların ortaklaşa alınması.
Merkezî Çok Aşamalı Stok
Tedârik zinciri boyunca toplam stok performansını eniyilemeye çalışan tek karar vericinin bulunduğu durum.
Merkezî Tedârik Zinciri
Tedârik zincirinde yer alan birimlerin amaçlarının tek bir karar verici tarafından eniyilenmeye çalışıldığı durum.
Analiz Raporu
Tahlil gerektiren, özellikle gıda ve kimyasal maddeler için gerekli olan rapor.
Garanti Belgesi
İthal edilen ve satış sonrası bakım-onarıma tâbi ürünler için resmi kurumlarca verilen ve ithalatı yapan firmanın satış ve satış sonrası hizmet taahhütlerini içeren belge.
Menşe Şehadetnamesi
Malzemenin üretildiği veya gördüğü işlem nedeniyle üretilmiş sayıldığı yeri (ülkeyi) belirten belge. (Dış ticarete konu malların menşeini yani üretildiği ülkeyi gösteren belgedir. Bir malın üretildiği ülkeyi, malın hangi ülkeye ait olduğunu gösteren belgedir. Bu belge, ihracatçı tarafından hazırlandıktan sonra ihracatçının bağlı bulunduğu Ticaret Odası veya Sanayi Odası tarafından veya İthalatın yapılacağı ülkenin elçilik veya konsolosluğunca onaylanır. Sağlık veya gümrük vergileri açısından Menşei Şahadetnamesi gereklidir).
Çeki Listesi
Bir fatura kapsamındaki eşyanın, çeşitli cins ve çeşitte ve çeşitli ağırlıktaki kaplara konulması durumunda, yüklendikleri taşıtlar itibariyle her kapta ne miktarda eşyanın bulunduğunu göstermek amacıyla düzenlenen bir belge.
Tasdikli Fatura
Bkz: Consular InvoiceBkz: Consular InvoiceBkz: Consular Invoice
Zincirli Konveyör
Konveyör boyunca olan bir zincir yoluyla güç ileterek yük taşıyan konveyör çeşidi.
Kanal
Bkz: Distribution ChannelBkz: Distribution ChannelBkz: Distribution Channel
Kanal Çatışması
Bir şirketin eski ve yeni dağıtım kanallarının birbiri ile rekâbet etmesi durumunda ortaya çıkan çatışmalar.
Kanal Entegrasyonu
Çoklu kanal aracılığı ile müşteriye erişen
Kanal Ortakları
Bir ürün ailesini üretmek ve satmak üzere biraraya gelen ve bir dağıtım kanalı boyunca yer alan iş ortakları (tedârikçiler, üreticiler, distribütörler, perakendeciler vb.).
Dinamik Depolama
Bkz: Random StorageBkz: Random StorageBkz: Random Storage
Foto Barkod Tarayıcı
Lazer kullanan standart barkod tarayıcının aksine barkodun dijital fotoğrafını çeken, dolayısıyla küçük bir dijital kamera görevi gören barkod tarayıcısı (CCD tarayıcılar, kısa mesafelerdeki (genellikle birkaç cm.) tarama işlemleri için düşük mâliyetli bir seçenektir.).
Tarifesiz Sefer
Yolcu ve yük taşımacılığında tarife dışı ticarî sefer.
Gemi Kiralama Sözleşmesi
Gemi sahibi ile bir kişi veya kuruluş arasında yapılan kiralama sözleşmesi.
Apolet Koridor
Depolarda giriş-çıkış noktasına çarpraz konumda olan apolet görünümündeki koridor.
Sâkin Şehir
1) 1999 yılında İtalya'da kurulmuş uluslararası belediyeler birliği. 2) Çevre duyarlılığı yüksek, tarihi dokusu korunmuş ve yaşamı kolay olan şehir.
Hak Talebi
Lojistik faaliyetler sırasında oluşan kayıplar, hasarlar, sözleşme ihlâli veya fahiş fiyatlar nedeniyle oluşan zararın karşılanması için ileri sürülen talep.
Kloz
Sigorta çeşitlerine göre poliçe genel koşullarındaki noktaları tamamlayan ve özellikle dikkat edilmesi gereken koşulları gösteren uyarılar.
Hacimsel Ağırlık
Taşıma moduna göre ücret belirlenmesinde hafif ürünler için hacim, ağır ürünler için ağırlık üzerinden hesaplanan teorik ağırlık (Örneğin karayolu taşımacılığında 1 m3'lük yükün hacminin 333 kg'lık ağırlığa karşılık geldiği kabul edilir. Sözkonusu yük 150 kg. olsa da 333 kg. üzerinden ücret alınır.).Taşıma moduna göre ücret belirlenmesinde hafif ürünler için hacim, ağır ürünler için ağırlık üzerinden hesaplanan teorik ağırlık (Örneğin karayolu taşımacılığında 1 m3'lük yükün hacminin 333 kg'lık ağırlığa karşılık geldiği kabul edilir. Sözkonusu yük 150 kg. olsa da 333 kg. üzerinden ücret alınır.).Taşıma moduna göre ücret belirlenmesinde hafif ürünler için hacim, ağır ürünler için ağırlık üzerinden hesaplanan teorik ağırlık (Örneğin karayolu taşımacılığında 1 m3'lük yükün hacminin 333 kg'lık ağırlığa karşılık geldiği kabul edilir. Sözkonusu yük 150 kg. olsa da 333 kg. üzerinden ücret alınır.).
Hamûle Senedi
Demiryolu ile Uluslararası Yük Taşıma Sözleşmesi'ne göre demiryolu ile yapılan taşımacılıkta kullanılan, makbuz niteliğindeki belge (Kıymetli evrak özelliğine sahip değildir).
Kentsel Lojistik
Kentsel alanlarda farklı kurumlar tarafından yürütülen lojistik eylemlerinin, trafik koşulları ve çevresel etkiler ile birlikte, enerji tüketimi de gözönüne alınarak, pazar ekonomisi bütünlüğü içinde eniyilenmesine yönelik lojistik.
Sınıflandırılmış Depolama Politikası
Ürünlerin hareket vb. ölçütler dikkate alınarak sınıflandırıldığı ve bu sınıflar için ayrı stok alanlarının bulundurulduğu depolama politikası.
Bulut Bilişim
Bilişim aygıtları arasında ortak bilgi paylaşımını sağlayan ve uzaktan erişilen hizmetlere verilen genel ad (Temel kaynaktaki yazılım ve bilgilerin paylaşımı sağlanarak, mevcut bilişim hizmetinin, bilgisayarlar ve diğer aygıtlardan elektrik dağıtıcılarına benzer bir biçimde bilişim ağı üzerinden kullanılmasıdır. Bir ürün değil hizmet türüdür).
Kümeleme
Sık olarak birlikte gönderilen ürünlerin depolarda birbirlerine yakın bir şekilde yerleştirilmesi.
CMR Konvansiyonu
Uluslararası karayolu taşımacılığında koşulları standardize ederek taşıyıcının sorumluluklarını belirleyen sözleşme.
CMR Karayolu Taşıma Belgesi
CMR Anlaşmasına dayalı olarak, Uluslararası Karayolları Birliği (IRU) tarafından geliştirilen, karayolu taşımalarında kullanılan; birincisi göndericiye, ikincisi alıcıya ve üçüncüsü taşıyıcıya ait olmak üzere üç kopya düzenlenen standart belge.
Yardımcı Robot
Bkz: Co-robot
Kod
Ortak kullanılan bilgileri ayrıştırarak sınıflandırmak amacıyla metnin sayısal veya alfasayısal gösterimi.
Kodlama
Bkz: Coding
Kodlama
Kurallar kümesini, anlamlı, açık ve sıralı şekilde ifâde etme.
Ortak Sigorta
Riskin birkaç şirket tarafından, aynı veya farklı oranlarda ortaklaşa teminat altına alınması.
İşbirliğine Dayalı Tahmin, Plânlama ve İkmâl
Tedârik zincirinde yer alan tüm taraflar (şirketler) arasında çağdaş bilgi teknolojileri kullanarak etkin bir bilgi paylaşımı, ortak yarar sağlama ve eşgüdümlü plânlama yoluyla ürün ve bilgi akışının; müşteri taleplerindeki değişiklikleri dikkate alarak, tüm tarafların üretim, stok ve lojistik mâliyetlerini enazlamak ve müşteri hizmetlerini geliştirmek için verimli yönetilmesini sağlama metodolojisi.
Ek Yük
1) Farklı terminallerden gelip de tek bir yük olarak gönderilmek üzere birleştirilen iki ayrı mal. 2) Bir şirketin bir diğer şirkete verdiği yük.
Ortak Yönetilen Stok
Ürün dağıtımında, satıcı şirketin ürün tedârikçisi şirket ile birlikte dağıtım zincirindeki stokların yönetimini üstlenmesi.
Ortak üretim
Üretimin sözleşme kapsamında dış kaynak kullanımı ile gerçekleştirilmesi.
Karma Toplama
Depolarda S tipi ve Geri Dünüşlü Toplama modelinin birlikte kullanılması. (Koridordaki toplama yoğunluğuna bağlı olarak koridorun sonuna kadar gidilir veya ürün alındıktan sonra geri dönülür).
Karma Taşıma Belgesi
Malların taşınmasında birden fazla taşıma modunun söz konusu olduğu durumlarda taşıyan tarafından taşıtana verilen ve malların teslim alındığı yerden varış yerine kadar taşınacağını gösteren belge (Konşimento).
Karma Taşımacılık Operatörü (KTO)
Bkz: Multimodal Transport Operator (MTO)
Karma Taşımacılık
Taşımanın başlangıç ve bitiş aşamalarındaki kısa mesafelerde karayolunun kullanıldığı ve aradaki uzun mesafeli taşımanın demir, nehir, kanal veya deniz yolu ile yapıldığı taşımacılık sistemi.
Ticari Fatura
Ürün, miktar, nitelik, satış şekli, ağırlık, adres, tarih vb. bilgilerin bulunduğu, satıcı tarafından düzenlenen kıymetli evrak.
Mal
Satın alınan, kiralanan veya elde edilen ürün.
Ortak Taşıyıcı
Çok sayıda müşteriye hizmet veren taşımacılık şirketi.
Akıllı Yük Taşımacılığı
Yük taşımacılığında en iyi faydayı sağlamak üzere taşıma modlarının akıllı kullanımı. (Ayrı ayrı her taşıma modunun avantajlarının optimize edilmesini hedefler. Bu optimizasyonda ekonomik, çevresel ve toplumsal faydalar dikkate alınır).
Optimal Taşımacılık
Müşteri/ürün, süre, maliyet, emisyon vb. özellikler dikkate alınarak en uygun tek veya karma taşımacılık sisteminin seçilmesi.
Rekabet Avantajı
Müşterinin sâdık kalmasını sağlamak üzere şirket tarafından yaratılan ve şirket üzerindeki rekâbet baskısını azaltan değer.
Rekabetçi Fiyat
Diğer tedârikçiler ile rekâbet edebilmek için bir tedârikçinin sunduğu fiyat veya hizmet.
Rekabetçi Fiyatlandırma
İhâlelerde öngörülen/umulan mâliyetten daha rekâbetçi fiyatlar elde etmek üzere kullanılan bir satınalma yöntemi (Daha küçük ölçekli tedârikçilerden yazılı garantiler alınarak daha rekâbetçi fiyatlar elde edilmeye çalışılır).
Komple Yük
Bkz: Full Truck Load (FTL)
Üretimden Nakliyeye Toplam Süre
Ürünün üretici tarafından sevkedilebilir olduğunun bildirilmesinden, müşteriye gönderilmesine kadar geçen ortalama süre.
Tam ve Zamanında Teslimat
Müşteri hizmet düzeyi ölçümünde kullanılan birölçüt. (Bir sipârişin tam ve zamanında olduğunun düşünülmesi için sipârişin tüm kalemlerinin zamanında ve istenen miktarda teslim edilmesi gerekir.).
Bitmiş Araç
Otomotiv sektöründe yurtiçinde üretilen veya ithal edilen üretimi tamamlanmış araç.
Ortak Etiket
İş ortakları tarafından kullanılan standart etiket formatları (Ortak etiketler; sevkiyat, konteyner/palet, koli veya parça etiketleri olarak kullanılır ve genellikle barkodları içerir. Barkod etiketleme yazılım ürünlerinin birçoğu artık şablon olarak düzenlenmiş olup, çok daha yaygın olarak kullanılmakta olan ortak etiket standartlarına sahiptir).
Karma Toplama
Bkz: Combine Picking
Bilgisayar Destekli Üretim Yönetimi
Endüstriyel üretim süreçlerinin izlemek, düzenlemek ve iyileştirmek üzere bilişim teknolojilerinin kullanımı.
Bilgisayar Destekli Üretim Yönetimi
Bkz: Computer-Aided Production Management
Gizlenmiş Yük
Taşıyıcı araç içine saklanan, dokümanlarda belirtilmeyen ve farkedilmeyeceği varsayılan, yasal olmayan yükler.
Ortak Sistem Programı
Üzerinde mutabık kalınan kontrol ve denetim standartlarının uygunluğunun, iki veya daha fazla EDI ticaret ortağı tarafından düzenli aralıklarla kontrol edildiği bir yöntem (Yönetim, ortak raporları düzenler. Bu raporlarda plânlanan ya da yaşama geçirilen düzeltici eylemlerin yanısıra istisnai durumlar da faaliyet kurallarıyla uyumlu bir şekilde kısaca belirtilir. Denetçiler, bağımsız ve objektif bir şekilde yönetim raporları hakkında kendi görüşlerini belirtirler.)
Parça, Bileşen
1) Bitmiş üründe kullanılan, kullanan taraf için yarı ürün nitelikleri taşıyan malzeme (Örneğin; motor için piston, bilgisayar için sabit disk gibi.). 2) Tedârikçi firmalar tarafından üretilen ve üretimde kullanılan satınalma malzemeleri.
Bileşik Yıllık Büyüme Oranı, Düzeltilmiş Getiri Oranı
Yatırım fonu veya tahvil gibi bir yatırımın, 5 ilâ 10 yıllık bir dönemini içeren oran (Yatırım büyüme oranını, istikrarlı bir hızda artmış gibi varsayarak, yıllık bileşik bazda ölçmesi nedeniyle "düzeltilmiş getiri oranı" olarak da tanımlanır).
Gizlenmiş Hasar
Görünüşte zarar görmemiş gibi duran bir kap içindeki ürünlerin sonradan hasar görmüş olduğunun anlaşılması durumu.
Uzlaşma Belgesi; Mutabakat Belgesi
Taşıyıcı tarafından imzalanan ve Uuslarararası Ticaret Odası (ICC) tarafından kayda alınan bir belge (Taşıyıcının, belirlenmiş bir acenta tarafından yayınlanan fiyat listesindeki ücretlere tâbi olduğunu gösterir).
Eş Zamanlı Mühendislik
Ardışık yerine çeşitli mühendislik birimlerinin bir araya gelerek eş zamanlı gerçekleştirdikleri ürün geliştirme süreci.
Gizli Bilgi
Herkes tarafından bilinmesi istenmeyen, ticarî gizliliği olan ürünün tedârik aşamaları ile ilgili olarak, üreticisi tarafından kamu görevlilerine aktarılan bilgi.
Sipârişe Göre Konfigürasyon/Paketleme
Sipârişe göre ürün konfigürasyonunun ve paketlemesinin (son işlemlerin) gerçekleştirilmesi.
Onay
Elektronik posta kutusu veya EDI sunucusundan gelen, ticarî ortağa gönderilen mesajın ulaştığını veya ilgili adres tarafından alındığını gösteren resmi uyarı (mesaj veya kod).
Sıkışıklık Ücreti Ödemesi
Trafik sıkışıklığının olduğu bölgelere giren araçlardan alınan ücret.
İltisak Hattı
Ana hatlardan depo, fabrika gibi tesislere çekilen demiryolu bağlantı hattı.
ConRo Gemisi
Alt güvertede araç, üst güvertede konteyner taşıyabilen gemi.
Konsinye Stok
1) Teslim alındığında değil, kullanıldığında ödemesi yapılan ürünler. 2) Müşteriye satılana kadar tedârikçiye ait olan ama satıcıda bulunan ürünler.
Alıcı
Ürünü teslim alan taraf.
Gönderici; Taşıtan
Bkz: Shipper
Konşimento
İhracatçı ile nakliyeye konu olan malları belli bir noktadan diğerine taşıyacak olan taşıyan arasında yapılan taşıma sözleşmesidir.
Birleştirme
1) Ürünün daha önce konulduğu lokasyona bakarak yer varsa oraya yerleştirilmesi. 2) Eğer ürün birden fazla lokasyonda mevcut ise ve olanak varsa yapılan birleştirme işlemi.
Toplu Taşıma İrsaliyesi
Farklı şirketlere ait yüklerin nakliyesinin bir araçla yapıldığı durumlarda, taşıyan tarafından düzenlenen taşıma irsaliyesi.
Konsolidasyon, Yük Birleştirme
Küçük miktarlı yüklerden büyük yükleme partileri oluşturarak, taşımacılıkta ölçek ekonomisinin sağlanması.
Sürekli Stok Sayımı
Yüksek değerli ürünlerin stok miktarlarının doğruluğunu sağlamak amacıyla, sürekli olarak sayılması ve kaydedilmesi işlemi.
Sözleşmeli Nakliyeci
Bir sözleşmeye uygun olarak, bir veya birden fazla sayıdaki müşterilerin gereksinimleri doğrultusunda ürünleri taşıyan şirket.
Konsolidasyon Merkezi; Toplama Deposu
Tedârikçilere yakın, üreticiye destek amaçlı kullanılan depo (Bu şekilde küçük miktarlar birleştirilerek büyük miktarlı ve karma ürünlü sevkiyatlar gerçekleştirilir).
Konsolidasyon Deposu; Toplama Deposu
Bkz: Consolidation Center
Konsolosluk Faturası
İhracatçı firmanın malını ihraç edeceği ülkenin konsolosluğundan temin edeceği boş fatura formunu doldurarak konsolosluğa onaylatılan fatura.
İşletme Malzemesi; Sarf Malzemesi
Temizlik, yakıt, yağ, kırtasiye gibi üretimde doğrudan kullanılmayan, ancak işletme için gerekli olan malzemeler.
Hızlı Tüketim Malları
Bkz: Fast Moving Consumer Goods (FMCG)
Tüketici Ambalajı
Satış noktasında ürünü nihai tüketiciye sunmak üzere kullanılan ambalaj.
Müşteri Merkezli Veri Tabanı
Öncelikli pazarlama ve promosyon faaliyetleri için perakendecinin tüketiciler hakkında oluşturduğu veri tabanı.
Konteyner
Her türlü atmosferik koşullara dayanıklı olan, özellikle denizyolu taşımacılığı bağlantılı karma taşımacılıkta kullanılmakta olan, üstüste istiflenebilen, kolay elleçlenebilen ve yüklerin içine yerleştirildiği standart metal yük kabı.
Konteyner Yük İstasyonu
Giden ürünlerin gruplandırılıp konteynerlere doldurulduğu, gelen ürünlerin konteynerlerden çıkarılıp ayrıldığı ve aktarmalı yüklerin depolandığı, liman/terminal içinde, yakınında veya limanla/terminalle ilişkili bir yerde bulunan tesis.
Konteyner Havuzu
Boş konteyner taleplerinin karşılandığı konteyner stok alanı.
Konteyner Gemisi
Özellikle konteyner taşıma amaçlı tasarlanmış gemi.
Konteyner Deposu
Boş konteynerlerin konulduğu alan. (Bu alanlarda konteynerlere bakım, onarım ve temizlik hizmetleri de verilebilir.)
Konteyner Terminali
Farklı taşıma modları arası konteynerlerin aktarıldığı ve kontenerlerin depolandığı yer.
Konteynerle Taşıma
1) Konteynerin güvenli ve standart bir şekilde, içindeki yükü elleçlemeden, çeşitli araçlarla (karayolu, havayolu, denizyolu veya demiryolu modları ile) bir noktadan başka bir noktaya taşınması ve/veya bu araçların arasında birbirlerine aktarılması yöntemi. 2) Çeşitli yüklerin konteynerle taşınmaya uygun duruma getirilmesi. 3) Tedârikçilerle üreticiler arasında veya bir üretim tesisi içinde malzemelerin zarar görmeden, gerekirse tam zamanında üretim ilkesine uygun, sayma kolaylığı ve sayım doğruluğu sağlayacak şekilde taşınması ve depolanması amacıyla standart kaplar kullanılması.
Vagon Üstü Konteyner
Platform yük vagonlarına yüklenen konteyner.
Kuralsız Pazar
Şirketlerin, giriş ve çıkışta hiç bir kurala tabi tutulmadığı, rekâbet dengesinin olmadığı pazar.
Âcil Durum Plânı
Gelecekte oluşabilecek beklenmeyen gelişmelere karşı alınacak önlemleri gösteren plân.
Sürekli Akış Dağıtımı
Toplam dağıtım mâliyetlerini enazlayacak ve müşteri gereksinimlerini karşılayacak şekilde ürünlerin sürekli olarak akışının sağlanması.
Sürekli Geliştirme; Sürekli İyileştirme
Performansı arttırmak amacıyla faaliyetleri plânlama, uygulama, kontrol etme ve önlem almaya dayalı sürekli iyileştirme çevrimi.
Sürekli İkmâl
Dağıtım kanallarında sürekli ürün akışı ve daha az stok tutulmasını sağlamak üzere, tedârik zincirindeki mal ve bilgi akışının eşgüdümlenmesi.
Sürekli Stok Kontrol Yöntemi
Stok düzeylerinin, her stok hareketi sırasında kontrol edildiği stok kontrol yöntemi.
Sürekli Üretim
Yüksek miktarlarda üretilen ama düşük düzeyde çeşitlilik gösteren ürünler için uygulanan üretim şekli (Ana özelliği; ürün akışı (ürünün hareket hâlinde olması) ve tesislerin üretilecek ürüne göre tasarlanmasıdır. Proses Tipi Üretimi ve Kitle Üretimi'ni içerir.).
Sürekli İkmâl Programı
1) Üreticiden satış noktalarına doğru sürekli ve hızlı ürün akışını sağlamak için tedârik zinciri içindeki bilgi ve mal akışını düzenleme çalışması (Zincir içindeki bir noktada stokların belirli bir düzey altına inmesi ile sistem tetiklenir ve program devreye girer.). 2) Bir ürün son kullanıcı tarafından satın alındığında, üretimi ve ürünün tedârik zinciri boyunca hareketini tetikleyen program.
Kontrat Lojistiği
Lojistik hizmet sağlayıcı şirket ile yapılan sözleşmeye bağlı olarak lojistik operasyonların dış kaynak kullanılarak gerçekleştirilmesi.
Sözleşme Yönetimi
Bir veya birden fazla tarafın, aralarında hukukî bir ilişki oluşturmak amacıyla karşılıklı anlaşmalara yönelik işlemlerin yönetilmesi.
Taşıma Sözleşmesi
Gönderici ve taşıyıcı arasında imzalanan; taşınan mal, taşıma koşulları ve taşıma ücreti konusundaki ayrıntıları içeren sözleşme.
Sözleşmeli Paketleme
Bkz : Co-packing
Sözleşmeli Depo; Anlaşmalı Depo
Bir sözleşmeye dayalı olarak, deponun tümünün veya bir bölümünün, kullanıcı ve depo sahibi arasında yapılan sözleşme esasları dahilinde kiralandığı ve riskin paylaşıldığı depo.
Malların Uluslararası Satışı Sözleşmesi
Uluslararası Satış Sözleşmeleri ile ilgili olarak Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen çerçeve sözleşme.
CMR Anlaşması
Karayolu ile yapılan taşımalarda, farklı yasal düzenlemeleri içeren, tüm Avrupa ülkeleri ile diğer bâzı ülkelerin üye olduğu, 1956 yılında imzalanan Birleşmiş Milletler anlaşması.
Geleneksel Koridor
Depolarda duvarlara dik veya paralel bir şekilde konumlandırılmış koridor.
Geleneksel Depo
Bkz: Warehouse
Yakınsak Tedârik Zinciri
Tedarik zincirinin çeşitli aşamalarında bulunan bir tesise bağlanan çok sayıda tesisin bulunduğu montaj yapılı tedarik zinciri (Örneğin gemi inşaatı, uçak üretimi, bina inşaatı gibi)
Konveyör
Malzemenin sürekli olarak taşınmasını sağlayan; yatay, dikey veya eğimli bir şekilde hareket edebilen taşıyıcı sistem.
Soğuk Alan
Soğuk hava depolarında malın, depolandığı yer ile yük taşıma aracı arasında kalan, yükleme/boşaltma hazırlık işlemlerinin yapıldığı serin alan.
Ortaklaşa Satınalma
Gerek idari giderleri azaltmak ve gerekse ölçek ekonomisinden yararlanmak amacıyla, farklı şirketlerin mal ve hizmet gereksinimlerinin toplulaştırılarak satın alınması.
Ortak Paketleme
Satışa hazır duruma getirmek üzere üreticinin ikincil paketleme (dış kutular veya paketler) gereksinimlerini bir sözleşme kapsamında dış kaynak kullanımı ile gerçekleştirilmesi.
Ordino
Malzeme nihaî noktaya geldikten sonra gümrükten çekilebilmesi için ithalatçıya verilen belge.
Zamanında Teslîmat Oranı
Belirli bir dönem için, sipârişlerin söz verilen tarihte karşılandığını gösteren performans göstergesi.
Teslimat Koşulları
Sevkiyat mâliyeti, teslim zamanı, teslim yeri gibi sözleşme koşulları.
Teslim Zamanı
Bir malın müşteriye teslim edildiği tarih ve/veya saat.
Ortak Üretim
İki veya daha çok farklı üreticinin birlikte çalışması.(Örneğin film üretim endüstrisinde sıklıkla kullanılır. Uluslararası ortak üretimde üreticiler farklı ülkelerden olabilir.)
Öz Yetkinlik; Ana Faaliyet Konusu
1) Bir şirketin başarısına yönelik temel iş konusu. 2) Bir şirketin başarısı için önemli ve birincil fonksiyonu.
Yardımcı Robot
Ortak alanda insanlarla birlikte çalışan robot.
Kuraldışılık
Yasal olmayan, standart prosedürlere uymayan veya etik olmayan davranış ve uygulamalar.
Mal Bedeli ve Taşıma Ödenmiş Teslim
Satıcının sattığı malları gemiye yüklendiği anda alıcıya teslim edilmiş sayıldığı, ancak gideceği yere kadar navlun masraflarının satıcıya ait olduğu uluslararası teslim kuralı. (Sadece deniz ve suyolu taşımacılğında kullanılır ve sigorta dahil değildir).
Satılan Malın Maliyeti (SMM)
Belli bir dönemde satılan malın doğrudan işçilik, doğrudan hammadde ve genel îmalat giderleri toplamı.
Mal Bedeli, Sigorta ve Taşıma Ödenmiş Teslim
Satıcının sattığı malları gemiye yüklendiği anda alıcıya teslim edilmiş sayıldığı, ancak gideceği yere kadar navlun ve sigorta masraflarının satıcıya ait olduğu uluslararası teslim kuralı. (Sadece deniz ve suyolu taşımacılğında kullanılır).
COTIF Konvansiyonu
Uluslararası demiryolu taşımalarına ilişkin sözleşme.
Kuşetli Yük Vagonu, Otokuşet
Karayolu araçlarının demiryolu ile taşınmasında kullanılan vagon.
Lojistik Yönetimi Konseyi
Bkz: Council of Supply Chain Management Professionals
Tedârik Zinciri Yönetimi Profesyonelleri Konseyi
Merkezi A.B.D.'nin Illionis eyaletinde olan, Tedârik Zinciri Yönetimi mesleğinin gelişimine yönelik olarak hizmet veren, önceki adı Council of Logistics Management (CLM) olan, dünya çapında tedârik zinciri yönetimi profesyonellerinin oluşturduğu, dünyanın önde gelen bir sivil toplum örgütü.
Denge Ağırlılıklı Çaka
Bkz: Forklift
Menşe-i Ülkesi
Bir nesnenin yetiştirildiği, çıkarıldığı veya îmal edildiği ülke.
Kurye Hizmeti
Bir kişinin yaya veya motorsikletle taşıyabileceği ağırlık ve hacimdeki, haberleşme mahiyetinde olmayan, değerli/değersiz evrak ya da küçük boyuttaki hediyelik eşya, numûne türü PTT tekeli dışı gönderilerinin alınarak alıcısına ulaştırma hizmeti (Daha çok kent içi taşımalarda yaygındır).
Kargo ve Kurye (KK) Hizmetleri
Kargo, kurye ve paket taşıma hizmetlerinin tümü.
İstif Sırası
Yükleri birim yük hâlinde istiflenecek şekilde gruplanması.
İstif Modeli
Yüklerin istiflenme şekli, sistemi.
Kapsama Dönemi
Stokların gözden geçirme ve tedarik süresi toplamı.
Sandık
Çivi, civata vb. bağlantı elemanları ile sağlam hâle getirilmiş bir taşıma kabı.
Kredili İşlem
Maliyet merkezinin bütçesini yeniden düzenlemek üzere malın envantere aktarılarak envanter değerinin yükseltilmesi. (Sadece kullanılmayan ve imalatçının gereksinimlerinin üzerinde olan envanterlerde uygulanır.)
Kritik Başarı Etmeni
Bir şirketin temel hedeflerine ulaşması için zorunlu olarak dikkate alması gereken etmenlerden (faaliyetler ve süreçler) her biri.
Geçiş Koridoru
Depolarda, koridorlar arası geçişi sağlayan koridor.
Çapraz Dağıtım
Aynı ürünün deponun farklı koridorlarına konulması. (Böylece bir koridorda bir problem olduğunda ürün farklı koridordan tedarik edilebilir.)
Çapraz İstifleme
İstif dengesini artırmak amacıyla ürünlerin uygun çapraz açılarda (birbirine dik gelecek şekilde) yerleştirilmesi.
Çapraz Bant Ayrıştırıcı
Malzemeleri ayrıştırılarak sıralanması için bir konveyör üzerine monte edilmiş çarpraz bantların kullanıldığı konveyör. (Ana konveyörün üzerinde her ayrıştırma aşamasında ana konveyörün ilerleme yönüne dik çalışan küçük bant konveyörler bulunur).
Çapraz Sevkiyat
1) Tedârikçilerden gelen malların, depo içinde yerleştirilmeden, belli bir süre içinde sevk noktalarına gönderilmesi işlemi. 2) Farklı ürünlerin depoya ambalajlı olarak gönderildiği ve depoda sevkiyat noktalarına göre birleştirilerek genelde 24 saat içinde sevk edildiği depolama süreci. (Ürünler gönderilecekleri noktalara göre sipariş bazında farklı ambalajlar içine hazır şekilde depoya gönderilir. Ürünler depoda en kısa sürede hiçbir detay elleçlemeye tabi tutulmadan sevk edilir. Depo mekânının en ekonomik ve kısa süre ile kullanıldığı yöntemdir. Bu yöntemle elleçlenecek ürünlere göre inşa edilecek depoda gerekli taban alanının büyüklüğü, rampa sayısının ve elleçleme ekipmanlarının fazlalığı en önemli etkenlerdir.)
Çapraz Sevkiyat Lojistiği
Herhangi bir taşıma aracıyla gelen ürünlerin doğrudan bir diğer taşıma aracına aktarılması amacıyla bir ara deponun veya sahanın kullanıldığı lojistik.
Çapraz Bağlantı
Ürünlerin sıralarının çapraz istiflemede olduğu gibi birbirine dik şekilde üst üste konulması (Çapraz istiflemeden tek farkı, çapraz sıranın iki veya daha çok sıradan sonra yapılmasıdır).
Çapraz Kanal
Bir pazarlama kanalınını desteklemek amacıyla kullanılan farklı bir pazarlama kanalı.
Birlikte Lojistik
Çağdaş bilişim teknolojileri kullanarak lojistik süreçleri geliştirmek, hızı ve izlenebilirliği artırmak, dağıtım maliyetlerini verimli yönetmek için oluşturulan yenilikçi platform.
Kalabalığın Gücü
Profesyonellere ait işlerin, boş zamanı, öğrenme isteği ve internet bağlantısı olan kalabalıklar tarafından yapılabilir hale gelmesi (Ekşi sözlük gibi tüketicilerin edilgen bir konumdan daha etkin bir hale geldiği, okurluk'tan yazarlığa, dinleyicilikten fikir ve eser yaratıcısına dönüştüğü yeni bir dünyanın genel tanımı da diyebiliriz.)
Ham Petrol Boru Hattı
Ham petrolün taşındığı boru hattı.
Sipâriş Başına Hacim İndeksi
Ürünün stoklama alanının/hacminin, sipâriş sayısına oranı (Bu değeri daha az olan ürünlerin, yükleme/boşaltma noktalarına daha yakın olan stok alanlarına yerleştirilmesiyle malzeme taşımalarında avantaj sağlanabilmektedir.).
Hacim Oranı
Taşıma araçlarında ağırlık yerine kullanılan hacim oranı (hafif dökme ürünlerde kullanılır).
Hacim Enbüyükleme
Bkz: Cube UtilizationBkz: Cube Utilization
Hacim Kullanımı
1) Araç yüklemede ve depo yerleştirmede, yüksekliğin de kullanılarak yüklerin, optimal bir şekilde istiflenmesi. 2) Küp geometrisi ile ürün boyutları ile lokasyon boyutlarının karşılaştırılarak lokasyonu tam dolduran ürünün söz konusu lokasyona yerleştirilmesi.
Metreküp (m3)Metreküp (m3)
Nesnenin metre bazında en, boy ve yükseklik değerlerinin çarpımıdır.
Özel Sözleşmeli Taşıyıcı
Araçlarını, müşterilerinin kullanmaları için bir sözleşme çerçevesinde tahsis eden üçüncü parti şirket.
Tahsisli Depolama; Statik Depolama; Sabit Depolama Politikası
Her ürünün, sadece kendisi için ayrılmış özel bir alana depolanması politikası.
Kusur
Şartnâmelere ve/veya spesifikasyonlara uymama durumu.
Ertelenmiş İade
Taşıyıcının belirli bir süre kapsamındaki taşıma giderlerinin bir kısmını taşıtana belirli bir süre sonrasında iade etmesi.
Belirlenen Noktada Teslim
Satıcının sattığı malları belirlenen varma yerinde taşıma aracından boşaltmadan alıcıya teslim ettiği uluslararası teslim kuralı.
Toplam Tedarik/Üretim Çevrim Süresi
Herhangibir ürün, yarı ürün ve hammadde stoku ile tedarikçiye verilmiş sipariş veya sipariş öngörüsü olmadığı durumda toplam ürün üretim süresi (Hesaplama şu süreçlerin kritik yolu üzerinden yapılır; tedarik süreleri, üretim başlatma süresi, toplam üretim çevrim süresi (siparişe göre üretim, tasarıma göre üretim vd. üretim tiplerini dikkate alarak))
Döviz Düzeltme Katsayısı
Dövizdeki dalgalanmaların navluna dahil edilmesi.
Kur Riski
Dış ticaret işlemleri sürecinde, döviz kurunda değişiklik olma olasılığını ifâde eden durum (Bu durum bir tarafın yararına, diğerinin ise zararına olabilir.).
Kurp; Ray Dönemeci
Demiryolundaki ray kavisi, kıvrımı.
Stok Sorumlusu
Depo stokları ve sevkiyatından sorumlu kişi.
Müşteri
Ürünün ve hizmetlerin satıldığı kurum veya kişi.
Müşteri Kazanımı
Potansiyel ve önemli iş ortaklarına yapılan özel satış faaliyetleri
Müşteri Odaklılık
Müşteri taleplerine göre üretimin ve dağıtımın gerçekleştirilmesi.
Müşteri İlişkileri Yönetimi
Müşteri özellikleri ile satış ve pazarlama faaliyetlerinin çok yönlü ve çapraz analizleri yoluyla müşterilere daha etkin ve verimli hizmetler sunulmasını amaçlayan bilişim sistemi.
Müşteri Tutma
Bkz.: Customer Acquisition Bkz.: Customer Acquisition
Müşteri Hizmet Düzeyi
Müşteri talebinin, öngörülen sürede karşılanma oranı. (% 100 hizmet düzeyi tüm taleplerin %100’ünün öngörülen teslim süresinde karşılandığını ifade eder. %80 ise, gelen taleplerin %20'sinin zamanında karşılanamadığını gösterir. Bu stok yokluğundan kaynaklanabilir).
Antrepo
Gümrük İdaresi'nce verilen izin doğrultusunda, bu idâreye bağlı olarak işletilen, sahibinin tüzel kişilik veya kurum olma zorunluğu bulunan, içine salt ulusallaşmamış ithal eşya ile ihracat amaçlı malların konulanabileceği depo.
Gümrük Müşaviri
Bir ücret karşılığı çalışan, ithalatçı ve ihracatçılar adına gümrüklerde yasal açıdan iş tâkip etme yetkisine sahip olan, ürün akışını izleyerek gerekli dokümantasyonu gerçekleştiren kişi veya kuruluşlar.
Gümrük Müşavirliği Karnesi
Gümrük işlemlerini bir başkası adına yapma yetki belgesi.
Gümrük Müşavirliği Acentası
Bkz: Customs Broker
Gümrük İşlemleri
Yabancı bir ülkeyle gerçekleştirilen dış ticaret faaliyetlerinde, ürün veya hizmetlerin gümrüklü sahalardan geçişi sırasında devletle olan ilişki ve işlemlerin yürütülmesi hizmeti.
Gümrük Beyannâmesi
Gümrük idâresine herhangi bir gümrük rejimi beyanında bulunulması gereken eşyalara ilişkin olarak, ilgili dokümanların hazırlanmasından sonra düzenlenen, firma yetkilileri tarafından ya da firma vekili gümrük müşaviri tarafından ilgili ülkeler gümrük mevzuatı uyarınca doldurularak imzalanan ve işlem görmek üzere gümrük idâresine sunulan, beyan sahibi olarak imzalayanlara hukukî ve cezaî sorumluluk doğuran, gümrük idârelerinin muayene-tespit işlemlerinde baz alarak üzerinde gümrük mevzuatının öngördüğü işlemleri yaptıkları yazılı beyanda kullanılan standart bir belge. (İhracatta, Gümrük Mevzuatı uyarınca doldurularak ilgili ihracatçı birliği tarafından onaylanmasından sonra gümrük idaresine sunulan belgedir.).
Gümrük Müşaviri
Bkz: Customs Broker
Gümrük Vezne Alındısı
Gümrükte yapılan her türlü ödemeyi gösteren ve malzemenin ithalatında kullanılan belge.
Gümrük Tarifesi
İthalat ve ihracat ürünlerine uygulanacak gümrük vergi oranları çizelgesi.
Gümrük Birliği
Bir veya daha fazla ülke arasında ithalat işlemlerini kolaylaştırmak, gümrük vergilerini kaldırmak ya da azaltmak, tüm ülkelerde aynı gümrük tarfesinin geçerli olmasını sağlamak amacıyla yapılan anlaşma.
Son Tarih
Belirli bir döneme ilişkin sipariş, iş emri, talep, vd. isteklerin dikkate alınacağı en son tarih. (kargo gönderilerinde sıklıkla uygulanır).
Dönemsel Sayım
Stok doğruluğunu sağlamak amacıyla, stoğun belirli dönemlerde bir düzen içerisinde sayılması ve kaydedilmesi işlemi.
Çevrim Stoğu
Bir satınalma veya üretim partisine karşılık gelen ve bu parti gereksinimi kadar tedarik edilen stok miktarı.
Çevrim Süresi
1) Bir iş sürecini tamamlamak için geçen süre (Örneğin bir sipârişten teslîmata kadar olan süre). 2) Üretim hattında, ürünün bir istasyonda kalabileceği en büyük süre veya bir iş istasyonundaki işçinin o istasyonda yapılması gerekli işleri tamamlaması için gereken süre.
Döngüsel Envanter Rotalama Problemi
Tedarikçi Yönetimli Stok (VMI) sisteminde müşteri stokları ile söz konusu müşterilere ürün sevkiyatı kapsamındaki araç rotalama ve araç tur sayısı kararlarının entegrasyonu problemi
Tow Konveyör
Yer altında bulunan bir zincire bağlı olarak hareket eden taşıma arabalarından oluşan konveyör.
Hasar
Malzemelerin nakliyesi, depolanması, elleçlenmesi vb. işlemler sırasında oluşan yırtılma, çatlama, kırılma, bozulma, deforme olma, ıslanma vb. değer kaybına neden olan zararların tümü.
Hasar Şikayeti
Bkz: Loss & Damage Claim (L&D)Bkz: Loss & Damage Claim (L&D)
Tehlikeli Madde
Sağlığa, güvenliğe ve bulunduğu ortamdaki diğer malzemelere zarar verme riski olduğu için taşıma ve depolama sırasında özel önem verilmesi gereken malzeme.
Tehlikeli Madde Güvenlik Uzmanı
Türkiye Cumhuriyeti'nin taraf olduğu uluslar arası anlaşmalarla ve ilgili mevzuat hükümleri kapsamında, tehlikeli madde taşımacılığı sürecinde işletmelerin yaptığı işlemleri çevreye ve insanlara zararsız ve güvenli bir şekilde yapmaları için işletmelere yardımcı olan uzman.
Çiçek Arabası; Danimarka Çiçek Arabası
Çiçek taşımada kullanılan araba.
Tuna Nehri Taşımacılık Koridoru
Orta Avrupa'yı Tuna Nehri ve Karadeniz üzerinden Asya'ya bağlayan ulaştırma koridoru.
Gösterge Tablosu
Bir sistemin kritik ve temel göstergelerinin bir arada bulunduğu ekran, tablo.
Veritabanı
Verilerin bir bütün olarak tutulduğu, bir mantık doğrultusunda ilişkilendirildiği, kullanıcıların istedikleri bilgilere bir düzen içinde erişebildiği elektronik ortam.
Veri Tabanı Yönetim Sistemi (VTYS)
Veri tabanlarını tanımlamak, yaratmak, kullanmak, değiştirmek ve veri tabanı sistemleri ile ilgili her türlü gereksinimleri karşılamak için tasarlanmış yazılım.
Stok Gün Sayısı
Öngörülen tüketime veya satışa göre stokların yeterli olacağı gün sayısı.(Stok Gün Sayısı = ( Yıllık Ortalama Stok / Satılan Malın Maliyeti)* 365)
Günlük Teslimat
Siparişin aynı gün içinde teslimatı.
Termin
Bir isteğin (sipârişin) karşılanabileceği (teslim edileceği) süre, işin bitirilme süresi.
Merkezi Olmayan Çok Aşamalı Stok
Tedârik zinciri boyunca farklı birimlerin kendi stok performanslarını eniyilemeye çalıştığı durum.
Merkezî Olmayan Tedârik Zinciri
Tedârik zincirinde yer alan birimlerin kendi amaçlarının eşgüdümlü ve etkileşimli olarak eniyilenmeye çalışıldığı durum.
Beyan Tutarı
Göndericinin beyan ettiği mal değeri.
Dedveyt Ton (DWT)
Bir geminin yük ve diğer ağırlıklar (yakıt, yağ, kumanya vb.) dahil, longton (1 longton = 1.016 kg) cinsinden taşıyabileceği en fazla ağırlık, geminin ağırlık taşıma kapasitesi.
Karar Destek Sistemi
Yöneticilerin doğru kararlar vermesine yardımcı olmak üzere hazırlanmış, bir veritabanı yönetim sistemi çerçevesinde veriye hızlı şekilde ulaşan, analiz eden, sorgulayan, süzen ve etkin kararlar sunan yazılımlar.
Terminalde Teslim
Satıcının sattığı malları belirlenen varma yerinde veya limanında belirlenen terminalde, taşıma aracından boşaltılmış bir şekilde alıcıya teslim ettiği uluslararası teslim kuralı. (Terminal terimi, rıhtım, depo, konteyner sahası veya yol, demiryolu veya hava kargo istasyonu gibi üstü açık veya kapalı olabilecek herhangi bir yeri kapsar).
Gümrük Vergileri Ödenmiş Teslim
Satıcının sattığı malları belirlenen varma yerinde gümrük vergisi ödenmiş olarak ve taşıma aracından boşaltmadan alıcıya teslim ettiği uluslararası teslim kuralı.
İrsaliye; Sevk İrsaliyesi; Taşıma İrsaliyesi
1) Araç sahibinin, nakliyesini yaptığı yükün ve gideceği adresin bilgilerinin bulunduğu resmî evrak. 2) Malların kamusal alanlarda nakli sırasında vergi mevzuatı bakımından kontrol edilebilmesi amacıyla, ticarî emtianın bir yerden başka bir yere nakli sırasında düzenlenmesi ve malla birlikte bulundurulması zorunlu olan belge.
Talep
Belirli bir ürünün belirli bir miktarı için ortaya çıkan gereksinim.
Talep İle Tetiklenen Üretim Mimârisi
Tekstil sektöründe tedârik zinciri üyeleri arasında yüksek düzeyde işbirliğine dayanan bir tedârik zinciri yönetimi modeli.
Talep Zinciri
Müşteri veya son kullanıcı talebine göre zincir boyunca ürün ve malzemelerin üretimini ve dağıtımını öngören tedarik zinciri.
Talep Zinciri Yönetimi
1) Tedârik zincirinde, bir ürünün veya hizmetin talebine yönelik olarak tüm veri kaynaklarının uygun düzey ve/veya dönem bazında belirlenmesi, toplulaştırılması ve önceliklendirilmesi sistemi. 2) Tedârik zincirinin, çekme esaslı yönetim şekli.
Talep Tahmini
Ürün ve hizmetlere olan talebi öngörmek amacıyla çeşitli niceliksel ve/veya niteliksel tahmin yaklaşımlarının belirli koşullara uygun olarak kullanılması.
Talep Planlaması
Bir ürün veya hizmetin öngörülen bir döneme (yıl, 6 ay, 3 ay, ay vb.) ait talebinin; gerek geçmiş satış verilerinin, gerekse geleceğe yönelik etkileyen etmenlerin bir senaryo yaklaşımı ile dikkate alınarak ürün ailesi, ürün veya lokasyon bazında belirlenmesi.
Talep Çekme
Ardışık işlemi gerçekleştirmek üzere, bir iş merkezine olan malzeme hareketinin, sadece iş merkezi boş ise tetiklenmesi (Bu uygulama, iş merkezleri önünde kuyruk oluşmasına engel olurken, önceki iş merkezinin sonunda kuyruk oluşmasına neden olabilir).
Talep-Arz Dengeleme
Talep ile kaynaklar arasındaki dengeyi sağlamak üzere pazarlama, fiyatlandırma, üretim, depolama, paketleme vb. faaliyetler bazında ayarlamalar yaparak mâliyetleri en iyi noktaya çekme çalışması.
Mürettebatlı Gemi Sözleşmesi
Göndericinin gemiyi mürettebatı ile birlikte kiraladığı sözleşme.
Sürastarya; Demoraj
Starya süresinden sonra başlayan, yükün gemiye yüklenme veya boşaltılmasında fazladan geçen ve ödeme cezasına tâbi olan süre.
Çıkış Yeri
1) Taşımacılıkta göndericiden yükün alındığı yer veya nokta. 2) Seferin başlama yeri.
Bağımlı Talep
Başka bir ürünün talebi ile orantılı olarak talebi hesaplanabilen malzemelere ilişkin talep yapısı (Örneğin yarı ürünler, hammaddeler, yardımcı maddeler).
Rayçık
Demiryolunda raydan çıkma durumu.
Serbestleştirme
Bir sektördeki faaliyetleri düzenleyen mevzuatın korumaları ortadan kaldıracak, rekâbet ve serbest piyasa ekonomisi oluşturacak şekilde yeniden düzenlenmesi.
Desi; Hacimgram
Yük taşıma ücreti hesabında kullanılmak üzere; paket, sandık, koli vb. yüklerin üç boyutunun (en, boy, yükseklik) santimetre cinsinden birbiriyle çarpıldıktan sonra 3.000'e bölünmesi ile elde edilen hacimsel ağırlık değeri (Karayolu taşımacılığında 3 dm3=1 kg olarak dikkate alınır. Yükün hacimsel büyüklüğü 3 dm3'ü 1 kg'dan küçük ise ağırlık 1 kg olarak alınır.).Yük taşıma ücreti hesabında kullanılmak üzere; paket, sandık, koli vb. yüklerin üç boyutunun (en, boy, yükseklik) santimetre cinsinden birbiriyle çarpıldıktan sonra 3.000'e bölünmesi ile elde edilen hacimsel ağırlık değeri (Karayolu taşımacılığında 3 dm3=1 kg olarak dikkate alınır. Yükün hacimsel büyüklüğü 3 dm3'ü 1 kg'dan küçük ise ağırlık 1 kg olarak alınır.).Yük taşıma ücreti hesabında kullanılmak üzere; paket, sandık, koli vb. yüklerin üç boyutunun (en, boy, yükseklik) santimetre cinsinden birbiriyle çarpıldıktan sonra 3.000'e bölünmesi ile elde edilen hacimsel ağırlık değeri (Karayolu taşımacılığında 3 dm3=1 kg olarak dikkate alınır. Yükün hacimsel büyüklüğü 3 dm3'ü 1 kg'dan küçük ise ağırlık 1 kg olarak alınır.).Yük taşıma ücreti hesabında kullanılmak üzere; paket, sandık, koli vb. yüklerin üç boyutunun (en, boy, yükseklik) santimetre cinsinden birbiriyle çarpıldıktan sonra 3.000'e bölünmesi ile elde edilen hacimsel ağırlık değeri (Karayolu taşımacılığında 3 dm3=1 kg olarak dikkate alınır. Yükün hacimsel büyüklüğü 3 dm3'ü 1 kg'dan küçük ise ağırlık 1 kg olarak alınır.).
Demontaj Uygun Tasarım
Ürünün gerek sevkiyat ve gerekse tersine lojistik uygulamaları dikkate alınarak, uygun ağırlık/ölçüler, demontaj ve/veya kolay elleçleme yapılabilecek şekilde tasarımı.
Deney Tasarımı
Belirli bir amaca (genellikle kalite geliştirme) yönelik olarak, temel etmenlerin belirlenmesi, bu etmenlerden kontrol edilebilenlerin etki düzeylerini değiştirerek bir dizi deneyin gerçekleştirilmesi, sonuçların istatistiksel olarak değerlendirilmesi ve en uygun etmen etki düzeyi kombinasyonunun belirlenmesi.
Varış Noktasına Göre Genişletilmiş Konsolidasyon
Varış noktasını dikkate alarak, küçük yüklemeler ile mâliyetleri düşürme sistemi.
Sayısal (Dijital) İmza
Bkz: Electronic SignatureBkz: Electronic SignatureBkz: Electronic SignatureBkz: Electronic Signature
Sayısal Tedarik Zinciri
Bkz: Supply Chain 4.0Bkz: Supply Chain 4.0Bkz: Supply Chain 4.0Bkz: Supply Chain 4.0
Boyutsal Ağırlık
Yükün ağırlık ile hacminin karşılaştırılarak, gerektiğinde yükün boyutlarına ve istifleme kayıplarını dikkate alınan hacimsel ağırlık.
Doğrudan Kanal
Şirketin, kendi satış elemanlarının, müşterilerine aracısız, doğrudan ürün/hizmet satışı yapması.
Doğrudan e-Ticaret
Bilgisayar programları, müzik ve eğlence, görsel ve işitsel eserler, çeşitli konularda bilgi sunan hizmetler, danışmanlık hizmetleri gibi fiziksel olmayan mal ve hizmetlerin; sipariş, ödeme ve tesliminin online olarak gerçekleştirilmesi.
Doğrudan Üretim Malzemesi
Bir ürünün üretim sürecinde ve içeriğinde bulunan malzeme (ürün ağacında yer alan malzemeler).
Doğrudan Yerleştirme
Depoda gelen malzemelerin, doğrudan ilgili lokasyona yerleştirilmesi.
Doğrudan Geri Kazanım
Tersine lojistik kapsamında atık ürünlerden doğrudan kullanılabilir parçalar ve malzemeler elde edilmesi
Doğrudan Perakendeci Noktası
Ürünleri doğrudan ana satıcı firmadan alan perakende noktası.
Doğrudan Sevkiyat
Ürünlerin, bir depolama işlemi yapılmaksızın müşteriye gönderilmesi.
Doğrudan Mağazaya Teslim
Ürünün ilk sevkiyat noktasından mağazaya doğrudan gönderilmesi.
Doğrudan İletim
Bkz: Point-to-Point TransmissionBkz: Point-to-Point TransmissionBkz: Point-to-Point Transmission
Karayolları Genel Müdürülüğü (KGM)
Türkiye Cumhuriyeti otoyol, devlet ve il yolları yapım, bakım ve onarmından sorumlu kamu kuruluşu.
Kirli Deniz Konşimentosu
Malların gemiye teslim alınmadan önce kaptan tarafından tespit edilen dış görünüş itibariyle gözle görülür bir hasarın (kusur, bozuk, yırtık, kırık, çatlak, vb.) düzenlenen konşimentonun üzerine yazılması.
Afet Yardım Lojistiği
Bkz: Disaster LogisticsBkz: Disaster LogisticsBkz: Disaster Logistics
Afet Lojistiği
1) Afet öncesi, sırası ve sonrasında ihtiyaç duyulan malzeme, ekipman, araç ve personel ihtiyacının temin edilerek doğru zamanda doğru afet bölgesine ulaştırılması ve ulaştıktan sonra da hayat şartlarının normale dönünceye kadar yardım faaliyetlerinin devamlılığının sağlanması. 2) Afet ve acil durumlardan etkilenen bölgelere ve insanlara yardım malzemeleri ile diğer malzeme ve ekipmanların depolanması ve ulaştırılması. 3) Acil durum ve afetlerden etkilenmiş afetzedelere yardım etmek üzere bilgi-beceri, insan ve kaynak lojistiğinin etkin ve verimli bir şekilde yönetimi.
Afet Lojistik Planı
Afet öncesi, sırası ve sonrasında lojistik faaliyetlere ilişkin olarak haberleşme, taşımacılık, depolama, altyapı hizmetleri, geçici iskân hizmetleri, enkaz kaldırma hizmetleri ve dış kuruluşlar koordinasyon hizmetlerinin uygulama esaslarının yer aldığı plan.
Afet Lojistik Deposu
İhtiyaç duyulan malzemelerin afet ve acil durumlarda etkilenen bölgelere gönderilmek üzere bulundurulduğu depo.
Felaket Önleme Planı
Programlar, aygıtlar ve verilerin önemli hasar ve kayba uğrama olasılığına karşı alınan önem planı.
Aralıklı Üretim; Kesikli Üretim
Belirli bir sipârişi ya da sürekli talebi karşılamak üzere, benzer veya farklı ürünlerin, partiler hâlinde üretim şekli (Bu üretim türünde, Parti Tipi Üretim sözkonusu olup, bir parti ürün bitmeden diğerine geçilmez. Fiilî üretim; taşıma, bekleme, ürün geçişi, kontrol vb. nedenlerle aralıklı olarak gerçekleştirilir.).
Sipâriş Bazlı Toplama
Birinci sipârişin tüm kalemleri bitmeden ikinci sipârişin işlemlerine geçilmediği toplama yöntemi.
Haksız fark
Tarifelerde görülüp de maliyetlerin haklı çıkarmadığı fark.
Başlatma
1) Personel veya araçların müşterilere atanma prosedürü. 2) Faaliyetlerin başlatılması, 3) Taşıyanın operasyonu belirlenmiş olan starya süresinden önce tamamlanması halinde ödediği ücret.
İrsaliye
Bkz: Delivery NoteBkz: Delivery Note
Sevk İrsaliyesi
Bkz: Delivery NoteBkz: Delivery Note
Deplasman Tonu
Bir geminin su hattının aşağısında kalan hacmi.
Elden Çıkarma
Teknik ve ekonomik olarak kullanılamayacak ürünlerin elde çıkartılması.
İmha Merkezi
Ürünlerin usulüne ve yasal düzenlemelere uygun olarak imha edildiği merkez/tesis.
Elden Çıkarma
Bkz: Surplus PropertyBkz: Surplus Property
Dağıtılmış Stok
Aynı malzeme stoğunun farklı yerlerde bulundurulması.
Dağıtım Deposundan Teslim (DAT)
Ürünlerin bölge deposu veya dağıtım merkezinde müşterilere teslimini ifade eden yurtiçi teslim şekli.
Dağıtım Merkezi Hizmet Ücreti
Dağıtım merkezinin yaptığı tüm lojistik faaliyetler için kg, palet vb. başına belirlemiş olduğu hizmet ücreti.
Dağıtım
Ürünlerin belirtilen zaman, miktar vb. koşullara uygun olarak, belirtilen yerlere sevk ve teslim edilebilmesi (gönderilmesi) için gerçekleştirilen işlemler bütünü (Bu kapsam altında, dağıtım merkezleri gibi tesisler de dikkate alınır).
Dağıtım Merkezi
Müşterinin talep ettiği ürünleri, kısa sürede karşılamaya yönelik, dağıtım fonksiyonuna ve perakendeye destek amaçlı olarak kurulmuş büyük ölçekli, müşteri sipârişlerine göre hızlı, sık ve yoğun sevkiyatlara uygun bir tesis. (Çok çeşitli ürünleri içerir. Stoklar düşük düzeyde tutulur. Stok devir hızları yüksektir. Müşterilere toplu sevkiyat gerçekleştirmek üzere birden fazla firmadan gelen ürünlerden ürün karması hazırlanır ve sevkedilir. Ürünlere yönelik depolama, katma değerli işlemler, elleçleme, ambalajlama ve sevkiyat işlemleri yapılır.)
Dağıtım Kanalı
1) İşletmenin ürettiği ve/veya sunduğu malların/hizmetlerin, işletmeden son kullanıcıya kadar olan akışında, bu akış üzerinde yer alan noktaların bütünü (Örneğin dağıtım merkezleri, bayiler, satıcılar vb.). 2) İşletmenin distribütör, zincir market, perakendeci, çağrı merkezi veya e-ticaret aracılığıyla ürünlerinin dağıtıldığı sistem.
Dağıtım Ağı
Ürünlerin sevk noktalarından teslim noktalarına kadar geçen süreçte yer alan, depo, rota, satış noktası, vb. gibi öğelerin tanımlandığı sistem.
Dağıtım Gereksinimlerinin Plânlaması
Dağıtım ağı içinde hangi ürüne, ne zaman, ne kadar ve nerede gereksinim duyulacağının ve bu gereksinimin nasıl karşılanacağının plânlanması.
Dağıtım Kaynakları Plânlaması
Dağıtım gereksinimlerini karşılamak amacıyla taşıma araçları, depolama ve yükleme-boşaltma kapasiteleri, işçilik, finansman vb. dağıtım kaynaklarının belirli kısıt ve ölçütlere göre plânlanması.
Iraksak Tedarik Zinciri
Tedarik zincirinin çeşitli aşamalarında bir tesisten çok sayıda diğer tesislere bağlantının olduğu tedarik zinciri (Örneğin çelik üretimi, metalurji tesisleri, petrol rafinerileri).
Sapma
1) Yükün belirli bir yönde ilerlerken, alıcı, varış noktası veya rota değiştirme nedeniyle başka bir yere yönlendirilmesi durumu. 2) Rakip olan şirkete, onun aldığı fiyatın altında mal satmak.
Yükleme-Boşaltma Alanı, Dok
1) Boşaltma, mal kabul, sipâriş hazırlama, yükleme vb. amaçlar ile malzemelerin geçici olarak konulduğu alan. 2) Liman içerisinde iki rıhtım arasında geminin içine alındığı kuru havuz veya kapalı su alanıdır.
Sahil Vinci, Rıhtım Vinci
Gemilere yükleme/boşaltma amacıyla kullanılan ve rıhtımlarda bulunan vinç.
Hareketli Rampa
Zeminden taşıma aracına geçişi kolaylaştırmak için kullanılan hareketli rampa (Hareketli rampalar, yük kapasitelerine ve yüksekliklerine göre farklılıklar gösterir).
Bütünlük İlkesi
Dış ticarette, montajı yapılan ürün ile parçalarının ihracatında hangisinin esas alınacağının belirlenmesinde dikkate alınan ilke (Parçaların gümrük tarifesinin, ait olduğu son ürüne göre belirleneceğini ifade eder).
Doküman
Fatura, satınalma emri vb. formların her biri.
Resmi Evrak
Ciro ve teslim yolu ile malların sorumluluğunun (mülkiyetinin) devrini sağlayan evrak.
Akreditif
Bkz: Letter of Credit
Dolfin
Gemilerin bağlandığı ya da yaslandığı, kara ile bağlantısı olmayan deniz yapılarıdır. (Özellikle deniz altından boru ile sıvı ve gaz yükleme ve boşaltmalarında kullanılır).
Kapıdan Kapıya Teslimat
Satıcıdan alınan ürünün doğrudan alıcıya teslimi.
Çift Derinlikli Raf; İkili Derinlikli Raf
İki paletin bir rafa art arda yerleştirildiği sırt sırta raf sistemi.
Çift Kat
Kamyon, vagon gibi taşıma araçlarının üst hacminden yararlanmak üzere çift katlı yükleme yapılması.
Müşteri Yönü
Bir firmanın mal ve hizmetlerinin ulaştırıldığı müşteriler tarafı.
Müşteri Tarafı Tedârik Zinciri Yönetimi
Tedarik zincirinin müşteri kısmında kalan tarafın yönetimi.
Su Çekimi
Gövdenin suyun altında kalan kısmı. (Su hattından omurgaya olan düşey mesafe).
Ağır Yük Taşıyıcısı
Ağır yüklerin kısa mesafeli taşınmasını gerçekleştiren taşıyıcı.
Kısa Mesafeli Taşıma
Genellikle uzun mesafeli taşımanın bir parçası olarak ürünlerin kısa mesafeli taşınması. (Örneğin konteynerleştirilmiş yüklerin limanlar arası taşınması)
Dip Tarama
1) Deniz tabanındaki çamurun kazılarak gemilerin yanaşması için yer açılması.2) Deniz, nehir, kanal tabanındaki çamurun kazılarak gemilerin ilerlemesi veya yanaşması için derinlik kazandırılması.
İçine Girilebilir Raf
İçine çaka girmesine izin veren, ürünlerin derinlemesine istiflenmesine olanak tanıyan ve böylece koridor alanından tasarruf sağlayan, ürünlerin arkadan öne doğru yerleştirildiği, az çeşit malın yüksek miktarlarda depolandığı, yerleştirme için travers yerine rayların kullanıldığı raf (Bu raflarda FIFO uygulaması zordur).
İçinden Geçilebilir Raf
Bir kenarından diğer kenarına çaka geçmesine izin veren, ürünlerin derinlemesine istiflenmesine olanak tanıyan ve böylece koridor alanından tasarruf sağlayan, az çeşit malın yüksek miktarlarda depolandığı, yerleştirme için travers yerine rayların kullanıldığı raf.
İnsansız Hava Aracı (İHA)
Havadan yer ünitelerine ürün/görüntü aktarmak için kullanılan ve uzaktan komuta ile sevk ve idare edilen hava aracı.
Bırak ve Çek Taşıma Yönetimi
Çekicinin yüklü konteyneri/yarırömorku varış yerine bırakması ve belli bir süre sonunda boş konteyneri/yarırömorku alması operasyonunun yönetimi. (Böylece çekicilerin sürekli olarak hareket halinde olması sağlanmaktadır.).
Raf Plakası
Raflarda üzerine malzeme koymak üzere kullanılan galvanizli metal plaka.
Stoksuz E-Ticaret Komisyonculuğu
E-Ticaret işlemelerinde, stok bulundurmadan ürünün tedarikçiden direk alıcıya gönderilmesi.
Varil Elleçleme Eklentisi
Varil, bobin gibi silindirik ürünleri elleçlemede, çakalara takılarak kulllanılan ataşman.
Kuru Dökme Yük Konteyneri
Üzerinde küçük kapı veya pencere deliklerinin bulunduğu hububat gibi dökme yükün konulduğu, dikey veya yatay konumda boşaltma yapılan konteynerdir
Kuru Yük İndeksi
Bkz. Baltic Dry IndexBkz. Baltic Dry Index
Kuru Yük
Konteyner, taşıt, kereste, mermer, hububat gibi sıvı olmayan yük.
Standart Konteyner
Kuru yüklerin konulduğu en çok kullanılan standart konteyner tipi.
Kara Terminali
Karma taşımacılıkta, yükün konsolide edildiği, farklı taşıma modları arası aktarma işleminin ve/veya katma değerli faaliyetlerinin yapıldığı karada bulunan terminal.
Mensucat
Bez veya kumaş gibi dokumak suretiyle yapılan tezgah veya fabrika mahsulu ürün.
Çift İzleme
Hem ihracat hem de ithalat yapan ülkenin kota kontrolu yapması.
Çiftyol
Havaalanlarında ekspres paket servisleri için daha seri bir işlem düzeni sağlanırken, büyük hacimli kargolar için daha rutin bir süreç izlenmesi
Damping
Bir malın pazar değerinin ve mâliyetinin altında satılması sonucu başka firmaların zarar görmesi.
Destek Malzemesi
Ürünlerin nakliyesi ve depolanmasında esnasında kolaylık ve güvenlik sağlamak için kullanılan plaka, metal, kağıt vb dolgu malzemesi.
Çift Kullanımlı Teknoloji
Askerî değeri olabilecek ama aynı zamanda sivil amaçlar için de kullanılabilen ürün veya teknoloji. (Bu durum, gümrük işlemleri sırasında önem arzeder).
Takozlama
Yükün kayarak birbirine veya çevresine zarar vermesinin engellenmesi ile yükleme boşaltma sırasında kaldırmak amacıyla vinç sapanı veya çakanın girebilmesi için yükün kalaslarla ayrılması veya kalas üstüne konması.
DUNS Numarası
Bir şirketin uluslararası kodunu tanımlamak için Dun ve Bradstreet tarafından atanan benzersiz dokuz basamaklı sayı.
Vergi İadesi
Bir ürün ithal edildiğinde ve yeniden ihraç edildiğinde, daha önceden ödenmiş verginin tümünün veya bir kısmının geri ödenmesi.
Bekleme Noktası
Depolarda ekipmanın boşta olduğu zamanlarda bekleme noktası.
Bekleme Süresi
Yükün fiziksel olarak hareket etmediği süre.
Dinamik Süreç Kontrolu
Süreç çıktısını eniyilemek için, süreç performansının sürekli gözden geçirilmesi ve kontrol parametrelerinin ayarlanması.
Dinamik Depolama Politikası
Ürünlerin, belli kurallar çerçevesinde farklı zamanlarda farklı lokasyonlara konulması.
Erken ve Hızlı Tepki Sistemi
Depolarda daha hızlı ve daha büyük miktarda suyun boşaltılmasını sağlayan yağmurlama sistemi teknolojisi. (Bu sistem raf içi yağmurlama tesisatı ihtiyacını azaltır).
E-İş
Bkz: Electronic Business
Kademe Stoku
Müşteri gereksinimlerini karşılamak üzere tedârik zincirinin belli bir aşamasındaki stok.
Ekolojik Konteyner
Tüm dış koşullara dayanıklı, taşınmasında daha az enerji tüketimi gerektirecek şekilde tasarlanmış ve güçlendirilmiş kompozit malzemeden üretilmiş çok daha hafif konteyner.
Ekolojik Tasarım
Öngörülen operasyonları gerçekleştiren, çevresel olumsuz yükleri azaltan, çevreye duyarlı bir yaklaşımla geri dönüşümlere sahip sürdürülebilir çözümlere dayalı tasarım.
Ekolojik Sürüş
Doğru vites kullanımı, agresif sürüşten kaçınma, aracın fazla yüklenmemesi, doğru rotalama vb önlemler ile yakıt tüketimi ve emisyon seviyesini etkin bir şekilde azaltarak gerçekleştirilen sürüş.
E-Ticaret
Bkz: Elektronic Commerce
Ekonomik Operatörlerin Kayıt ve Kimlik Numarası
Avrupa Birliği'nde taşıma yapan uluslararası nakliyat şirketlerinin AB gümrüklerinde işlem yapabilmeleri için sahip olmaları gereken kod.
Ekonomik Sipâriş Miktarı (ESM)
Sipâriş ve stok mâliyeti toplamını enküçükleyecek şekilde tedârikçiye verilen sipâriş miktarı.
Optimal Stok
Toplam stok maliyetinin en az olduğu stok düzeyi.
Mesafe Ekonomisi
Taşıma mesafesi arttıkça birim ton*km başına düşen mâliyetin azalacağı ilkesi.
Ölçek Ekonomisi
Yüklemenin miktarı arttıkça birim ton*km başına düşen mâliyetin azalacağı ilkesi.
Eko-Rotalama
Taşıma seferlerinin çevresel ve ekonomik maliyetleri azaltacak şekilde rotasının belirlenmesi.
Emisyon Kontrol Alanı
Gemilerden oluşan havadaki emisyonu (SOx, NOx, ODS, VOC) en azlamak üzere katı kuralların uygulandığı deniz bölgeleri
Boş Kap Konumlandırma
Boş kapların, fazla bulunduğu yerden, gereksinim duyulan yere taşınması.
Yaşam Sonu Yedek Parça Stoğu
Yeniden üretilmeyecek ürünlerin ileriye yönelik yedek parça gereksinimlerini karşılayabilmek üzere elde bulundurulan stok miktarı.
Tüketici
Tedarik zincirinde mal ve hizmetleri belirli bir bedel karşılığında satın alarak en son kullanan kişi.
Etkin Tüketici Yanıtı
Müşteri isteklerinin daha iyi, daha hızlı, daha düşük mâliyetli ve tam zamanında yerine getirilmesi ve bilginin bir bütün olarak paylaşılması için dağıtım kanalı içerisinde tüm tarafların birlikte çalıştığı basit, hızlı ve müşteri odaklı sistem.
Seksen-Yirmi Kuralı
Bkz: Pareto's Law
e-Fatura
Bir faturada yer alması gereken bilgilerin içerisinde yer aldığı, satıcı ve alıcı arasındaki iletiminin merkezi bir platform (Gelirler İdaresi Başkanlığı) üzerinden gerçekleştirildiği, elektronik ortamda hazırlanan bir fatura çeşidi. (e-fatura yeni bir belge türü olmayıp, kâğıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahiptir. Ayrıca kağıda basılmaz. İtiraz süreleri, iptal ya da iadesi kağıt faturaya göre farklılık gösterir.).
Ekolojik Konteyner
Bkz: Eco- containerBkz: Eco- containerBkz: Eco- containerBkz: Eco- container
Elektronik İş
İşletme faaliyetlerin internet ortamında gerçekleştirilmesi.
Elektronik Ticaret
Mal ve hizmetlerin üretimi, tanıtımı, satışı, satın alınması vb. faaliyetlerin, elektronik ortamlar üzerinde, yazılımlar kullanılarak ve gerçek zamanlı (on-line) olarak yapılması (E-ticaret olarak da bilinir. B2B ve B2C şeklinde uygulanabilmektedir.).
Elektronik Veri Değişimi
Farklı kurumlar tarafından kullanılan ve sözkonusu kurumların yazılımları arasında amacına uygun olarak gerçekleştirilen, standart formatta veri aktarımı veya paylaşımı.
İş, Ticaret ve Taşımacılık İçin Elektronik Veri Değişimi
Uluslararası ticaretin ve taşımacılığın etkinlik ve verimliliğini arttırmak amacıyla ticarî verilerin içeriğine elektronik yoldan ulaşabilmek için geliştirilen bir dünya standardı.
Elektronik Yük Yönetimi
Web teknolojisine dayalı olarak tedarik zincirinde yer alan şirketler arasında veri ve mesaj aktarımını gerçekleştiren ve ABD Ulaştırma Bakanlığı'nca desteklenen girişim
Elektronik Fon Transferi
Ödemelerin elektronik ortamda gerçekleştirilmesi.
Elektronik Pazar
Birçok alıcı ve satıcının bir araya gelerek iletişim kurduğu ve alışveriş yaptığı sanal ortam.
Elektronik Perakendecilik
Bkz: e-tailingBkz: e-tailingBkz: e-tailingBkz: e-tailing
Elektronik Denge Sistemi
Elektronik olarak taşıtlarda savrulmayı önleyici sistem
Elektronik Atık; e-atık
Bkz: Waste Electrical and Electronic EquipmentBkz: Waste Electrical and Electronic EquipmentBkz: Waste Electrical and Electronic EquipmentBkz: Waste Electrical and Electronic Equipment
Elektronik Kalite Kontrol
Sensör, vd. elektronik usullerle gerçekleştirilen kalite kontrol.
Elektronik Ürün Kodu
Tedârik zincirindeki bir ürünün küresel olarak, anında ve otomatik tanımlanması ve izlenmesi için; kod versiyonu, üretici/imalatçı bilgisi, ürün tipi ve ürünün seri numarası bilgilerini içeren kod.
e-Market
Market ürünlerinin (gıda, temizlik malzemesi gibi) internet üzerinden satın alınması.
Acil Satınalma
Karşılanmak zorunda olan ve önceden öngörülemeyen satınalma
Acil Yardım Lojistiği
Bkz: Disaster LogisticsBkz: Disaster LogisticsBkz: Disaster Logistics
Acil Servisler Sürüş Standartı
Acil Servis sürücüleri için oluşturulan standart.
Âcil Stok
Planlanmamış, âcil durumlara karşı hemen tepki vermek üzere her zaman elde tutulmak zorunda olan stok miktarı.
Elektronik İmza
Elektronik veya grafik olarak oluşturulmuş, güvenilirlik sağlayan, işlemlerin tanımlanması ve tamamlanması için yetki veren ve yalnızca o kişiyi temsil eden şekil, imza veya kod, yetkilendirme kodu.
e-Lojistik
1) Tüm Tedârik zinciri sürecinde, resmi veya özel ağlarda (internet, intranet) ürün, bilgi ve parasal hareketlerin planlama, yürütme ve kontrol fonksiyonlarını içeren genel bir kavram. (Örneğin; müşterinin gerçek zamanlı (online) siparişinin işletmeden-müşteriye (B2C) ve işletmeden işletmeye (B2B), müşteri hizmeti olarak takip ve izlenmesi). 2) Internet üzerinde verilen siparişin ilgili ürünün teslimine kadar geçen süreç kapsamında her türlü hareket ve bilgi akışının elektronik ortamdan sürekli takibi.
Emisyon Ticareti Sistemi
Emisyonu kontrol altına almak ve azaltmak üzere, ekonomik teşviklere dayalı ve devlet kontrolü altında yürütülen sistem. (iklim değişimlerini azaltmak üzere farklı ülkeler ve şirketler bu sistemi kullanmaktadır.)
Yaşam Eğrisi Sonu
Üretici açısından ürünün pazarlama, satış, üretim ve servis faaliyetlerinin sonlandırılması durumu.
Uçtan Uca Lojistik
Bkz: Logistics Bkz: Logistics Bkz: Logistics
Uçtan Uca Tedarik Zinciri
Bkz: Supply Chain Bkz: Supply Chain Bkz: Supply Chain
Enerji Vergilendirme Sistemi
Avrupa Birliği'nde küresel ve sürdürülebilir değerler çerçevesinde oluşturulan ve rekabeti olumsuz yönde etkilemeyen enerji vergilendirme sistemi
Mühendislik Değişiklik Emri
Bir ürün veya süreç niteliklerinin, dokümante edilmiş ve onaylanmış revizyonu.
Kurumsal Kaynakların Plânlanması
Bir şirketin veya grubun farklı lokasyonlarda ve farklı üretim özelliklerinde de olabilen, birden fazla işletme veya tesisini içerecek şekilde tüm işlevlerinin (satış, lojistik, finansman, insan kaynakları vb.) eşgüdümlü olarak plânlanması ve kontrolunun gerçekleştirildiği bütünleşik yazılım sistemi.
Giriş Özet Beyanı, Varış Öncesi Bildirim
AB’ye giren eşyanın güvenlik ve risk analizine tabi tutulması amacıyla, eşya AB gümrük idaresine varış yapmadan önce elektronik yolla verilen özet beyan. (ENS, ilk varış yerinde boşaltılmayacak ve taşıt üzerinde kalarak diğer varış yerlerinde boşaltılacak eşya da dâhil olmak üzere eşyayı AB Gümrük Bölgesine getiren araçtaki tüm eşya için, eşyayı AB gümrük bölgesine getiren taşıma aracının işleticisi veya temsilcisi tarafından verilir.)
Yeşil Paketleme
Geri dönüşümlü konteyner veya kap, doğada çözülebilen ambalaj malzemeleri kullanımı vb. yollar ile ambalaj malzemelerinin doğaya vereceği zararın en aza indirilmesi, çevre dostu paketleme.
e-Tedarik
Internet tabanlı teknolojik altyapı kullanarak ürün ve hizmetlerin tedariği.
e-Perakende
Bkz: e-TailingBkz: e-Tailing
e-Alışveriş
Bkz: e-TailingBkz: e-Tailing
e-Perakende
Mal ve hizmetlerin pazarda internet yoluyla satılması, elektronik perakendecilik.
Euro 6 Palet
Bkz: Pallet DüsseldorfBkz: Pallet Düsseldorf
İade Akışlarında İlk Adım
Tersine Lojistikte tüketiciden geriye doğru olan ilk aşama.
İlk Kontrol İşlemleri
İthalat işlemleri biten ve liman sahasına gelen araçlar için yapılan ilk denetimler.
İlk Kademe Tedârikçi
Bir şirketin malları doğrudan tedârik ettiği şirketler.
Kılçık Koridor
Depolarda giriş-çıkış noktasına çarpraz konumda olan balık kılçığı görünümündeki koridor.
Sabit Mâliyetler
Kısa vâdede yapılan işin miktarından etkilenmeyen, sabit kalan mâliyetler.
EUR.1 Dolaşım Belgesi
Eşyanın menşe ülkesini gösteren belge. (EFTA ülkelerine ihracatta, Avrupa Birliği’ne demir çelik ürünleri (Avrupa Kömür Çelik Topluluğu-AKÇT ürünleri) ihracatında, Türkiye’nin serbest ticaret anlaşmaları imzaladığı ülkelere yapılan ihracatta ve Avrupa Birliği’ne yönelik tarım ürünleri ihracatında kullanılır.)
Avrasya Demiryolu Hattı
Bkz: Eurasian Land BridgeBkz: Eurasian Land Bridge
Avrasya Demiryolu Hattı
Doğu Asya'yı Avrupa'ya Rusya üzerinden bağlayan demiryolu hattı.
Euro Palet
Avrupa Palet Birliği tarafından özellikleri tanımlanmış ve standart dış ölçüleri 1.200 mm x 800 mm x 144 mm olan ve palet değişime giren standart palet.
Tehlikeli Maddelerin Uluslar arası Karayolu Taşınmasına Dair Avrupa Anlaşması
Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE) tarafından düzenlenmiş taraf ülkelerin toprakları üzerinden ya da sınırları arasında gerçekleştirilen tehlikeli madde taşımalarını kapsayan konvansiyon. (30 Eylül 1957 tarihinde Cenevre’de imzalanmış ve 29 Ocak 1968 tarihinde yürürlüğe girmiş olup orijinal adı "Accord Europeen Relatif Au Transport International Des Marchandises Dangerous Par Route" dır.)
Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Yapan Taşıtlarda Çalışan Personelin Çalışmalarına İlişkin Avrupa Konvansiyonu
Uluslararası karayolu yük taşımacılığı yapan taşıtlarda çalışan personeli koruma ve trafik güvenliğini artırmayı amaçlayan ve 1976'da yürürlüğe giren anlaşma
Avrupa Ürün Kodu 13 Barkodu
GS1 standartlar organizasyonu tarafından tanımlanmış ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından geliştirilmiş olan özgün 12-haneli Universal Product Code (Evrensel Ürün Kodu, UPC) sisteminin üst kümesi olan 13 haneli (12 hane + kontrol hanesi) Dünya'da perakende olan satılan ürünlerin barkodlama standardı.
UBAK Belgesi
Uluslararası kara taşımacılığı yapmak üzere başvuran şirketlere, UBAK sekreteryası tarafından belirlenen kotalara göre, ilgili ülkenin Ulaştırma Bakanlığı tarafından verilen belge.
UBAK Belgesi
Bkz.: European Conference of Ministers of Ministers (ECMT) Document Bkz.: European Conference of Ministers of Ministers (ECMT) Document
Ulaştırma Bakanları Konferansı (UBAK)
Üye ülkeler arasında uluslararası taşımacılığın sosyal boyutlarını da kapsamı içine alarak, taşımacılığın daha güvenli ve çevre standartlarına uyumlu filolarla, ekonomik ve teknik olarak etkin ve hızlı bir şekilde yapıldığı bir bütünleşik taşıma sisteminin oluşturulması amacıyla kurulan, Türkiye'nin de kurucu üye olarak bulunduğu devletler arası bir organizasyon.
Avrupa Lojistik Derneği
Avrupa'daki ülkelerin ulusal organizasyonlarından oluşan ve amacı, Avrupa'daki endüstriyel ve ticarî sektörlere lojistik konularında destek veren, lojistik eğitim vb. konularda standartları oluşturan bir sivil toplum örgütü..
Euro Palet
Bkz: Euro Pallet
Avrupa Birliği ( AB)
Yirmi sekiz üye ülkeden oluşan ve toprakları büyük ölçüde Avrupa kıtasında bulunan siyasi ve ekonomik bir topluluk.
Yol Geçiş Ücreti Talimatı
En az 12 tonluk kamyonlar için geçiş ücreti talimatı.
Satıcı Yerinde Teslim
Uluslararası Ticaret Odası^nın (ICC) ekonomik düzenlemelerinden muaf olan ve kiralama esasıyla iş yapan motorlu araç taşıyıcısı.
Avrupa Demiryolu Ajansı
Avrupa demiryolu sisteminin ortak kullanımı amacıyla, demiryolu işletmecileri ve üreticileri için gereksinimleri ve standartları belirleyen kurum.
Avrupa Demiryolu Trafik Yönetim Sistemi
Tren kontrol ve kumanda sistemleri için Avrupa çapında tek bir standart oluşturmak üzere demiryolu taşımacılığı kapsamında sınırlararası ortak kullanımı,verimliliği ve güvenliği artırmak amacıyla Avrupa Birliği tarafından oluşturulan sistem.
Etkinlik Yönetimi Lojistiği
Fuar, festival, konferans ve konser gibi büyük organizasyonların lojistik faliyetlerinin gerçekleştirilmesine yönelik proje yönetimi uygulaması.
İhracat Beyanı
Bkz: Export Declaration Form
Muaf Taşıyan
Hızlandırma
Malların hızlandırılmış bir şekilde taşınması.
Son Kullanma Tarihi
Bozulabilir ürünlerdeki raf ömrü.
İhracat
Malların içinde bulunulan ülkeden bir başka ülkeye gönderilmesi yolu ile oluşan ticaret.
İhracat Bildirim Formu
1) İhracatçı tarafından devlete verilen ve ihraç ürünleri hakkında temel bilgileri içeren form. 2) İhracat işlemleri için kullanılan beyannâme.
İhracat İşleme Bölgeleri
Genellikle gelişmekte olan ülkelerde devletlerin endüstriyel ve ticari ihracatlarını artırmak amacıyla oluşturdukları bir tür serbest bölge. (Ekonomi gelişme bölgesi veya özel ekonomik bölge olarak da adlandırılır.)
Ekspres Garanti
Öngörülen süre kapsamında bir ürünün parçalarını değiştirme veya tamiri konusunda satıcı tarafından alıcıya verilen garanti.
Yanmaya Dayanıklı
Yanmaya dayanıklı malzeme ve ekipman.
Genişletilmiş MRP
İleri ve geri yöndeki malzeme hareketlerinin dikkate alındığı malzeme gereksinim plânlaması (Örneğin, takı üretimi gibi belirli aşamalarda çıkan atıkların yeniden imalata alınması hesaba katılır.)
Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu
Ürünlerin piyasa fiyatı içine, ömrü boyunca oluşturduğu çevresel maliyetlerin dahil edilmesinin teşvikine yönelik oluşturulmuş strateji.
Genişletilebilir İşaretleme Dili
Hem insanlar hem bilgi işlem sistemleri tarafından kolayca okunabilecek dokümanlar oluşturmaya yarayan bir programlama dili. (Bu özelliği ile veri saklamanın yanında farklı sistemler arasında veri alışverişi yapmaya yarayan bir ara format görevi de görür.)
Uzatma
Gerektiğinde, sözleşme süresinin belirlenecek bir tarihe kadar uzatılabileceğini belirten sözleşme maddesi.
Dışsal Maliyet
Taşıma ve elleçlemeler sırasında çevreye ve topluma olan etkilerden oluşan hava kirliliği kaynaklı sağlık, trafik sıkışıklığı, gürültü kirliliği, trafik kazası vd maliyetler.
Paydaş Ağı
Farklı organizasyonların (müşteriler, tedârikçiler, devlet kurumları vb.), aynı yazılım ve protokolleri internet üzerinden kullanabilecekleri şekilde oluşturulan ağ.
Kuka zemine dik
Zemine kağıt bobin yığma
Tesis Lojistiği
Bkz: Intra LogisticsBkz: Intra Logistics
Kesin Teklif
Fiyatın belli bir süre için geçerli olduğu teklif.
İlk Gelen İlk Servis Alır
Zaman itibariyle ilk gelene hizmet önceliğinin verildiği kural.
En Yaşlı İlk Çıkar
Genellikle depolamada kullanılan ve son kullanım tarihi önce olan malın ilk çıkacağını öngören kural.
İlk Giren İlk Çıkar
Genellikle depolamada ve mâliyetlendirmede kullanılan kural (Örneğin, depolamada ilk giren mal ilk çıkartılır.)
Hata Türleri ve Etkileri Analizi
Bir ürün veya süreçteki hataların ve etkilerinin belirlenerek, neden ve önem derecelerinin saptanması, en önemli hata için çeşitli kontrol önlemlerinin alınması yöntemi (Tasarım ve sürece yönelik olarak iki farklı şekilde uygulanmaktadır.).
Adil Pazar Değeri
Açık pazarlarda ürünler için eşdeğer karşılaştırma ölçütlerinin ve özelliklerinin net ve kabul edilebilir olduğu fiyat.
Adil Paylaşım
Her birimin gereksinimine uygun şekilde stokların paylaştırılması.
Ürün Ailesine Göre Depolama Politikası
Birbiriyle eşzamanlı olarak işlem gören malzemelerin veya aynı ürün ailesine ait ürünlerin birbirlerine yakın stok alanlarında depolanması politikası.
Giyilebilir Teknoloji
Bkz: Wearable TechnologiesBkz: Wearable Technologies
Giyilebilir Teknoloji
Bkz: Wearable TechnologiesBkz: Wearable Technologies
Hızlı Tüketim Malları
Görece düşük fiyatla ve yüksek devir hızıyla satılan, tüketiciler tarafından sıkça satın alınan ve stokta sürekli bulundurulan tüketim ürünleri.
Besleme Limanı
Ana limanlardan gelen ve ana limanlara giden yükleri kendi bölgesine aktaran liman. (Sadece kendi hinterlandına hizmet eder.)
İkincil Ticaret Hattı
Taşımacılık hizmetlerinde büyük ve yerel yolları birbirine bağlayan besleyici yol.
Besleyici Gemi
Yükü ana yükleme limanına götürmek amacıyla kullanılan genelde kapasitesi 1.000 TEU'dan az küçük tonajlı gemi.
FIATA Kombine Taşımacılık Konşimentosu
Bkz: Multimodal Bill of Lading
Özel Antrepo; Fiktif Depo
Bir firmanın salt kendine ait gümrüklü malları depoladığı antrepo tipi. (C tipi antrepo olarak da adlandırıır.)
Bitmiş Ürün İstifi
Îmalat noktasının dışında, kapalı bir alanda stoklanan bitmiş ürün grubu.
Saha Yönetimi
1) Açık veya belli bir alanda araçların, depolanabilir malzemelerin ve taşıyıcı kapların, sözkonusu alanda depolanması ve izlenmesi. 2) Depolama alanına gelen araçların yükünü, ne zaman gelip ne zaman boşaltma yaptıklarını, tesise giriş ve çıkış saatleri ve tesisteki yerlerini kontrol edebilme işlemi. (Saha yönetimi daha çok direk sevkiyat ile alakalı olup yükleme ve boşaltma rampalarının ve buradaki araçların yönetimi ile ilgilidir. Bazı depo otomasyon sistemleri saha yönetimine sahip olsalar da her bir aracı depoda bir lokasyon olarak göstermek suretiyle saha yönetimi olmayan paketlerde de saha yönetimi gerçekleştirilebilir.)
Yedek Parça İstifi
Îmalat noktasının dışında, kapalı bir alanda stoklanan yedek parça grubu.
Beşinci Parti Lojistik Hizmet Sağlayıcı (5PL)
Müşteri ve tedarikçilere operasyonel lojistik hizmet uygulamaları sağlamak üzere genelde çok ajanlı yazılım programları kullanarak etkileşimli ve gerçek zamanlı iletişim ortamı sunmak için özel olarak tasarlanmış yazılım platformu oluşturan, araç, depo vb varlıkları olmayan şirket.
Sipâriş Karşılama Oranı
Belli bir dönem için sipârişlerin ne oranda karşılandığını gösteren performans göstergesi.
Stoktan Karşılanan Sipariş Oranı
24 saat içinde stoktan karşılanan siparişlerin oranı.
Dolgu Malzemesi
Taşımacılık sırasında ürünleri korumak amacıyla boşluk doldurmak için kullanılan paketleme malzemesi.
Ürün Stoğu
Üretimi tamamlanmış, -gereğinde- paketlenmiş, stoklanmış ve sevkiyata hazır ürünler.
Güvenlik Duvarı
Bir bilgisayar ağında bulunan program ve dosyaları, diğer bilgisayar ağı kullanıcılarının istenmeyen erişimlerinden ve virüslerden korumayı sağlayan bir yöntem.
Parmak Rampa
Üç taraftan yükleme-boşaltma yapılabilen aracın içine girerek yanaştığı bir çeşit rampa. (Böylece TIR, kamyon ve römorklar, hem yandan, hem arkadan, geleneksel yöntemlerle yüklenebilir ve boşaltılabilirler).
İlk Girişimci Avantajı
Bir şirketin, yeni bir ürünü veya hizmeti pazara sunmasıyla elde ettiği bir ticarî avantaj (Bu ticarî avantaj, genellikle o ürün veya hizmetteki sektör liderliği biçiminde ortaya çıkabilir).
Birinci Parti Lojistik
Nakliye şirketleri, liman işletmeleri, depolama şirketleri gibi belirli coğrafik bölgelerde belirli tür ürünlere yönelik veya belirli bir taşıma yöntemi ile tek tür hizmet veren şirket.
Karayolu-Denizyolu Taşımacılığı
Aynı sevkiyat kapsamında karayolu ve denizyolu taşımacılık modlarının, konteyner veya treylerin gemide taşınmasıyla gerçekleştirilen karma taşımacılık.
Sabit Fiyattan Satış
Üzerinde hiç bir şekilde değişiklik yapılmayan fiyat.
Sabit Ürün Gözü
Belli bir ürün türünü yerleştirmek için ayrılmış yer.
Tahsisli Depolama Politikası; Statik Depolama Politikası
Belli ürünleri belli yerlere yerleştirme politikası.
Sabit Sipâriş Aralığı Sistemi
Sipârişlerin sabit zaman aralıklarında verildiği ama sipâriş miktarının fiilî stok düzeyine bağlı olarak değiştiği sistem.
Sabit Fiyat Sözleşmesi
Sözleşme dönemince firma tarafından fiyat üzerinde herhangi bir değişikliğin yapılmayacağı sözünün verildiği sözleşme.
İndeks Ayarlamalı Sabit Fiyat Sözleşmesi
Fiyat artış ve azalışlarının, sözleşmede belirtilen ekonomik bir indeksteki gelişmelere göre yapıldığı sözleşme.
Bayrak
Gemilerin hangi ülkeye kayıtlı olduğunu ifâde eden bez.
Hızlı Satış
E-ticarette tedarikçi stoklarından satış
Üst ve Yanları Açık Konteyner
Yan duvarları ve tavanı olmayan bâzen her iki baş kısmı da yerinden çıkarılabilen veya katlanabilen, tabanı kalın olan, her iki yandan ve üstten yüklemeye uygun olan konteyner. (Özellikle iş makinesi, araç, jeneratör gibi ağır, yüksek ve geniş yüklerin taşınmasında tercih edilmektedir.)
Filo Yönetimi
Faaliyet kapsamı içindeki noktalar arasında malzeme, insan ve/veya hizmetlerin taşınmasında kullanılacak olan taşıma araçlarının bir merkez tarafından seçimi, rotalanması, yüklenmesi ve tâkibi gibi etkinliklerin tümü.
Esnek Konveyör
Özel şasesi sayesinde uzayıp kısalabilen ve sağa sola dönüş yapabilen konveyör. (Genelde üzerinde rulo veya makara ile taşıma yapılır.)
Fleksi Tank
Sıvı ürünlerin konteyner, TIR ve vagon içinde taşınmasını sağlayan, bidon ve varile göre hacim kullanımı çok daha yüksek, sıvı ürünün pompa ile boşaltıldığı, temizlik gerektirmeyen tek kullanımlık ambalaj malzemesi (endüstriyel poşet).
Esneklik
Tüketici taleplerini en kısa sürede, etkili ve verimli bir şekilde karşılayabilme yeteneği.
Esnek Dağıtım Sistemi
Değişken müşteri siparişleri durumunda belirlenmiş maliyet ve
Esnek Taşıma Robotu
Ürüni yer, zaman ve işlemle ilgili olarak aldığı bilgiye göre davranan taşıma robotu.
Dökme Yük Kapasitesi
Gemi tümüyle dökme yüklerle yüklendiğinde alabileceği en büyük hacimsel yük miktarı.
Büyükbaba Kuralı
Gelecekteki durumlara uygulanmak üzere yeni bir kural belirlendiğinde, eski kuralın mevcut durumlara uygulanmaya devam edeceğine ilişkin istisna kuralı.
Grafik Değişim Formatı
İnternet üzerinde dizine alınmış renk görüntüsünün görülmesi için kullanılan bir grafik dosya biçimi.
Esnek Üretim Sistemi
Bilgisayar kontrollu makine ve üretim hatları kullanarak hızlı ve ekonomik ürün dönüşümü sağlayarak farklı ürünlerin düşük miktarlarda üretimini verimli bir şekilde gerçekleştiren sistem.
Aktarım Süresi
Dokümanların, ödemelerin, ticarî iş yapan bir kurumdan diğerine ulaşması için gereken zaman.
Hareketli Araç Verisi
Yol ağı üzerindeki trafik hızını belirlemek için kullanılan yöntem. (Trafik akış bilgisi ve akıllı ulaşım sistemleri için gerekli bir veri kaynağıdır.)
Değişken Ürün Gözü
Boşaldığı zaman herhangi bir stok kalemini yerleştirmek için uygun olan yer.
Seylap
Su baskını, taşma, taşkın, sel suyu, feyezan.
Zeminde Stok Alanı
Zeminde dikey ve yatay yük istiflemeye yönelik alan.
Etiketi Hazır Mal
Tedârikçilerin mallarını her türlü etiket, fiyat ve güvenlik kodlarıyla hazır duruma getirdiği, böylece dağıtım merkezlerinde çapraz sevkiyatın hızlı gerçekleştirilebildiği ve perakendeciler tarafından doğrudan sisteme alındığı ürün.
Kayar Raf
Yüksek devir hızı ve daha iyi hacim kullanımı amacıyla; kutu, palet vb. ambalajlı ürünler için FIFO ilkesini gerçekleştirmek üzere bir birim yük alındıktan sonra diğer birim yüklerin eğimli makaralar üzerinde kayarak boşaltma pozisyonuna geldiği raf.
Ayrıştırmalı Çapraz Sevkıyat
Ürünlerin depoya ambalajlı olarak gönderildiği ve depoda sevkiyat noktalarına göre ayrıştırılarak belli süre içinde sevk edildiği katma değerli çapraz sevkiyat süreci.(Daha fazla taban alanı, kapı ve elleçleme ekipmanına ihtiyaç duyulan bir yöntemdir.)
Geçmişte Sıradışı Talep
Geçmiş satış verileri içinde normal sapmalar dışında olan talep verisi
Kanat Koridor
Depolarda giriş-çıkış noktasına çarpraz konumda olan kanat görünümündeki koridor.
Katlanabilir Konteyner
Vidalı ve geçme özelliği ile şaşi dahil tüm bileşenleri sökülerek kolayca taşınabilen ve depolanabilen konteyner.
Yasak Paletler
Doğaya zarar verdiği için bâzı ülkeler tarafından ülkeye girişi yasaklanan paletler.
Mücbir Sebep
Sözleşmelerde tarafların kendi kontrolleri dışında gelişen ve öngörülemeyen durumlardan dolayı sorumlu tutulamayacaklarına ilişkin hüküm (Örneğin deprem, sel, savaş vb.).
Tahmin Doğruluğu
Tahmin ile gerçek talep arasındaki farkın, gerçek talebin bir yüzdesi olarak hesaplanması sonucunda bulunan sayısal bir değer.
Tahmini Tüketim
Stok yönetim yazılımlarında tahmin dönemi boyunca gerçek satış değerlerini dikkate alarak tahmin hatalarını en aza indirmeye yönelik kullanılan yöntem/yöntemler
Tahmin Hatası
Belli bir dönemde belli bir parametre (satış, tüketim, enflasyon, nüfus vb.) için gerçekleşen ve tahmin edilen değer arasındaki mutlak sapma.
Tahmin
Geçmiş verilerden hareketle niteliksel ve niceliksel yöntemler kullanarak; gelecekteki belli bir zaman aralığı için, tahmini istenen parametrelere (satış, tüketim, enflasyon, nüfus vb.) ilişkin değerlerin kestirilmesi, öngörülmesi.
Serbest Bölge
Ülke gümrük bölgesi dışında olduğu kabul edilen, dış ticaretin kolaylaştırıldığı belirli ticari faaliyetlerin sürdürüldüğü özel bölge.
Çatal Konumlandırıcı
Operatörün çakadan inmeden çatallar arasındaki mesafeyi ayarlayabildiği ekipman.
Çaka
Açık ve kapalı alanlarda yükleme, boşaltma, taşıma, yerleştirme, istifleme vb. elleçleme işlemleri için kullanılan çatallı taşıma/kaldırma aracı, çatallı kaldıraç (forklift).
Kale Merkezi
Havacılıkta dağıtım merkezi. (Bu tür merkezlerin yoğun trafik hacmi nedeniyle diğer havalimanlarına üstünlük kurma avantajı vardır.)
İhracat Sübvansiyonları
İhracatçı şirketlerin dış pazarlardaki rekâbet gücünü arttırmak için devletten aldığı hibe, vergi iadesi ve devlet olanaklarının ucuz veya ücretsiz kullanımı gibi haklar.
İleriye Yönelik Tedarik
Sınırlı kaynağı olan ve ulaşılması kolay olmayan ürünler veya ürünün indirimli fiyatından faydalanmak için mevcut ihtiyaçları aşan büyük hacimlerde satın alma yapılması.
Taşıma İşleri Organizatörü Taşıma Belgesi
Malların sevk edilmek üzere teslim alındığını gösteren belge.
Taşımacılık Acentası
Uluslararası gönderilerde kullanılan yük acentası, gönderen adına taşıma işlemlerini yaptıran kimse ya da firma. (Yük için taşıma aracında yer ayırtmak, taşımaya ilişkin her türlü belgeyi düzenlemek ve yükün gümrük işlmelerini yapmak bu acentanın görevleri arasındadır.)
Pergon
Demiryolu yük taşımacılığında yük katarlarına eklenen personel vagonu.
Dördüncü Parti Lojistik
Müşterilerine kapsamlı tedârik zinciri çözümleri sunmak için, kendi organizasyonunun kaynaklarını, yeteneklerini ve teknolojisini, üçüncü taraf lojistik (3PL) şirketleri ile biraraya getiren ve tüm zincirin tasarımını ve yönetimini üstlenen şirket.(4PL şirketleri, tüm tedârik zinciri boyunca değer katabilme uzmanlığına ve yeteneğine sahip olmak zorundadır).
Kırklık
Konteyner terminolojisinde kullanılan ve 40 feet'lik (12,16 m.'lik) konteynere karşılık gelen bir ölçü birimi.
Dört Yönlü Palet
Çaka çatallarınının dört taraftan içine girebileceği şekilde tasarlanmış palet..
Dört Yönlü Çaka
Her yöne dönebilen çaka.
Gemi Yanında Teslim
Satıcının sattığı malların belirlenen yükleme limanında gemi doğrultusunda rıhtıma yerleştirilmesine kadar sorumlu olduğu uluslararası teslim kuralı. (Sadece deniz ve suyolu taşımacılğında kullanılır).
Taşıma Aracının Yanında Teslim
Satıcının sattığı malların belirlenen taşıma aracının yanına getirilip taşıyıcıya teslimine kadar sorumlu olduğu uluslararası teslim kuralı.
Yükleme, Boşaltma ve İstifleme Hariç
Gemiye yüklenen malın, gemi emniyeti bakımından uygun istiflenmesi sorumluluğu ve masraflarının satıcıya ait olduğu, taşıyanın veya gemi sahibinin herhangi bir sorumluluğunun olmadığı durum.
Deniz Sigortası Sınırı
Sigorta şirketinin malların değerinin yalnızca belli bir yüzdesini karşıladığı deniz sigortası.
Gemi Bordasında Teslim
Satıcının sattığı malların taşımasını yapacak geminin güvertesine kadar olan sorumluluğunu ve giderlerini üstlendiği, bundan sonraki sorumluluk ve giderlerin alıcıya ait olduğu uluslararası teslim kuralı. (Sadece deniz ve suyolu taşımacılğında kullanılır).
Karayolu Aracında Teslim
Satıcının ürünü alıcı tarafından gönderilen demiryolu aracında teslim şekli (eski Incoterms kuralıdır)
Karayolu Aracında Teslim
Satıcının ürünü alıcı tarafından gönderilen karayolu aracında teslim şekli (eski Incoterms kuralıdır)
Taşımacılık Faturası
Taşıma süreci kapsamında taşımanın yanısıra verilen diğer hizmetler için kesilen toplam fatura.
Navlun Bedeli
Uluslararası taşıma için ödenen ücret.
Coğrafi Kodlama
Adres bilgilerinin harita üzerinde gösterimi.
Küresel Lokasyon Numarası
GS1 organizasyonu tarafından geliştirilen, firmaların lokasyonlarının tanımlanmasında kullanılan kod (GS1 standartlarının bir parçasıdır).
Küresel Kaynak Kullanımı
Ürün, malzeme ve hizmetlerin küresel kapsamda kimden, nereden ve nasıl temin edileceği konusundaki kararlarla sonuçlanan bir faaliyetler serisi.
Taşıma İşleri Organizatörü
1) Nakliye işlerinin organizasyonunu; nakliye, gümrük, depolama vd. şirketlerin verdikleri hizmetleri kullanarak gerçekleştiren şirket. 2) Müşterilerin taşımacılık faaliyetlerini genellikle konsolide ederek, diğer şirketlerin kaynaklarıyla birlikte gerçekleştiren şirket.
Taşıma İşleri Organizatörlüğü
Bir taşımacılık aracı yükünden az olan yükleri konsolide ederek taşıma faaliyetlerinin organize edilmesi.
Navlun Faturası
Navlun satıcı tarafından ödendiğinde düzenlenen taşıma ücretini de gösterir fatura. (Navlun tutarı mal bedeline dahil veya ayrı olarak gösterilebilir.)
Navlun Bedeli
Bkz: Freight Charges
Lojistik Köy; Organize Lojistik Bölge, Lojistik Merkez
Mümkün olan tüm ulaştırma ağlarına en yakın noktada, içinde lojistik ve taşımacılık ile ilgili özel ve kamuya ait kuruluşların bulunduğu, taşımacılık modları arasında hızlı, güvenli ve düşük mâliyetli aktarma sistemlerine ve depolama alanlarına sahip lojistik amaçlı düzenlenmiş özel ihtisas bölgesi.
Kargo Uçağı
Salt kargo amaçlı kullanılan ve yolcu taşımayan uçak..
Dondurulmuş Bölge
Üretim programının, öngörülen bir süre içinde değiştirilmemek üzere kesinleştirildiği kısmı.
Meyve-Sebze Toptancı Hali
Belediyeler ile gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulan, meyve ve sebzelerin toptan alım ve satımı ile kaydının yapıldığı yer.
Akaryakıt Fiyat Ayarlaması
Bkz: Bunker Adjustment Factor,
Yakıt Maliyeti
Taşıma ve elleçleme araçlarının yakıt maliyeti.
Karşılama Oranı
Depolarda toplama iş emrindeki her SKU satırının sipariş edilen adette toplanma oranı (Bir satırda 10 adet istenen ürün, depoda eksik olması nedeniyle 9 adet toplansa bile o satır tam olarak toplanıp iş emri kapatılmamış sayılır.)
Komple
Bir taşıma aracı veya kabının bir göndericiye tahsis edilmesi.
Tam Konteyner Yükü
Bir konteynerin taşıma kapasitesini, hacim ve/veya ağırlık yönünden tam olarak dolduran yük.
Tam Hizmet Finansal Kiralama
Araç-gereçlere ek olarak, destekleyici hizmetleri de içeren kiralama şekli.
Tam Treyler Yükü
Bir treylerin taşıma kapasitesini, hacim ve/veya ağırlık yönünden tam olarak dolduran yük.
Komple Yük Taşımacılığı
Tek bir noktadan alınarak tek bir noktaya giden ve bir aracı dolduran veya doldurma sorumluluğunun taşıtana ait olduğu taşımacılık türü.
Fumigasyon
Böcekleri ve diğer zararlı etmenleri (nematod, mantar, bakteri gibi) öldürmek amacı ile kapalı bir ortamda belli bir ısıda ve belli miktarda gaz halinde kimyasal bir madde (fumigant ) uygulama ve belli bir süre gazı bu ortamda tutma işlemi. (Lojistikte özellikle ahşap paletlerde kullanılır).
Temel İhlâl
Bir sözleşmenin ihlâl edildiğini gösteren temel unsurların bütünü.
Avrupa Küresel Navigasyon Uydu Sistemi
Avrupa Birliği ve Avrupa Uzay Ajansı tarafından oluşturulan küresel konumlama sistemi.
Askılı Giysi
Askıda duran hazır giyim ürünü.
Askılı Giysi Rafı
Askılı giysilerin tek veya çok katlı biçimde depolanması ve taşınmasında kullanılan tekerlekli ekipman.
Eşikbekçiliği
Tersine lojistik kanallarına giren ürünlerin ayıklanması.
Ray Açıklığı
Belirli standartlara göre, demiryollarında raylar arasındaki genişlik.
Genel Yük
Sandık, balya, fıçı, küfe, paket, denk ve palet gibi parça yük.
GPRS
Verilerin GSM şebekesi üzerinden kullanıcılara aktarılmasını sağlayan iletişim teknolojisi.
Gezer Köprülü Vinç
Fabrikalarda, limanlarda ve açık sahalarda raylar üzerinde tek hat olarak veya lastik tekerlekler üzerinde hareket edebilen ağır yükleri kaldırıp taşıyabilen vinç.
Geçit
1) Yükün taşıyıcılar arasında aktarıldığı/başka güzergahlara hizmet veren taşıyıcılara verildiği nokta veya taşıyıcının tam servis veren iki işletme biriminin birleştiği yer. 2) Taşıyıcılar arasında yük bilgisinin değiştirilme noktası veya iki taşımacılık sistemi arasında bilginin serbestçe aktığı kanal.
Gaylord
Genellikle kullanılan paletin en ve genişlik boyutlarıyla eşleştirilmek üzere boyutlandırılmış büyük ve katlı kap (Gaylord bu özgün kap çeşidi ile eş anlamlı hale gelmiş ticari bir markadır).
Genel Teminat
Gümrükleme muameleleri sırasında, devletin haklarını (vergiler yönünden) garantiye almak amacıyla, birden fazla yapılacak işlemde kullanılmak üzere, işlemin yapılacağı Gümrük Müdürlüğü'ne hitâben düzenlenen teminat.
Cenevre Konvansiyonu
Eşyanın uluslararası karma taşınması hakkında Birleşmiş Milletler Cenevre Konvansiyonu (Bu konvansiyon, eşyanın tek bir taşıma sözleşmesi çerçevesinde en az iki farklı taşıma aracıyla taşınmasına yönelik uluslararası hukukî çerçeveyi belirlemektedir).
Coğrafi İntermodal Yük Taşımacılığı
Enerji, emisyon, maliyet ve karma yük taşımacılığı teslim özelliklerini değerlendirmek için geliştirilen ağ optimizasyon modeli işbirliği (Delaware Üniversitesi ve Rochester Teknoloji Enstitüsü tarafından geliştirilmiştir) .
Küresel Karşılama
Ürün tasarımından son müşteriye kadar olan tüm değer zincirini içeren tedarik zinciri kavramı. (Müşteri İlişkileri Yönetimi-CRM, Tedarik Zinciri Yönetimi-SCM ve Tedarikçi İlişkileri Yönetimi-SRM yazılımlarının eşgüdümünü kapsar.)
Küresel Konumlama Sistemi
Dünya üzerinde herhangi engelsiz bir görüş hattında, dört veya daha fazla uydu ile her türlü hava koşulunda yer ve zaman bilgileri sağlayan uzay tabanlı uydu navigasyon sistemi.
Küresel Ticari Ürün Numarası
GS1 organizasyonu tarafından geliştirilen, firmaların ticari ürün gruplarının tanımlanmasında kullanılan kod.
Küreselleşme
Gelişen iletişim ve bilişim teknolojileri ile uluslararası ticaretin etkileriyle, işlerin (üretim, pazarlama, rekâbet vb) sadece yerel ölçekte değil tüm dünya ölçeğinde yapılması anlayışı.
İyi Dağıtım Uygulamaları
İlaçlarla ilgili depo ve dağıtım merkezlerine yönelik bir kalite sistemi (Uluslararası kabul gören farmasötik GDP yönetmelikleri, farmasötik ürün dağıtıcılarının faaliyetlerini standartlar uyarınca gerçekleştirmek zorunda olduklarını belirtmektedir).
İyi Depolama Uygulamaları
Bkz: Good Distribution Practice
Mal, Hamule, Yük, Emtia, Eşya
Bkz: Cargo
Gümrüklü Mal
Antrepoda duran, gümrük işlemleri tamamlanmamış ve serbest dolaşıma girmemiş mal.
Ambar Tesellüm Fişi (ATF); Ambar Teslim-Tesellüm Fişi
1) Depoya teslim edilen malzemeler için düzenlenen, gönderenin, alıcının ve taşıyıcının imzalarının bulunduğu, yük ve adres bilgilerini içeren belge. 2) Depolama, taşıma ve/veya katma değerli hizmetler sunmak üzere, sözkonusu hizmeti veren firma, tedârikçi veya müşterilerden malı teslim alırken veya teslim ederken imzalama ve kaşeleme sûretiyle sözkonusu eşyaların ilgili tarafın sorumluluğuna geçtiğini belgelemek üzere düzenlenen evrak.
Ambar Teslim-Tesellüm Fişi
Bkz: Goods Receipt Document
Ürün-Adama İlkesi
Depolarda ürünün toplayıcının yanına gitme durumu (Genellikle otomatik sistemlerde söz konusudur).
Yerçekimli Konveyör
Malzemeleri, yerçekimi kuvvetinden yararlanarak taşımada kullanılan konveyör.
Gri Pazar
Bölgesinde resmî ve tek yetkili distribütör olan şirketin izni olmadan, bir ürünün aynı bölgede başka şirketler tarafından satıldığı pazar.
Yeşil Torba
Bkz: Recycle Bag Bkz: Recycle Bag Bkz: Recycle Bag Bkz: Recycle Bag
Yeşil Taşıma Koridoru
Ekolojik, sürdürebilir, etkin ve güvenli, ekonomik ve sosyal boyutlu çözümler sağlayan yük taşımacılık koridoru.
Yeşil Akıllı Ulaşım Sistemleri
Sürdürülebilirlik çerçevesinde etkili ve verimli kaynak kullanımını, taşıma yapısındaki değişiklikleri ve ulaşım ortamının iyileştirilmesini içeren sistemler. (Örneğin akıllı ulaşım sistemlerinin kombinasyonları kullanılarak araçların daha az yakıt kullanmasının sağlanmaktadır).
Yeşil Lojistik
Tüm lojistik faaliyetlerin çevre üzerindeki olumsuz etkilerini ölçen ve en aza indirmeye çalışan yaklaşım.
Yeşil Liman
Düşük emisyonlu, enerji verimliliği yüksek, kaynakların etkin ve verimli kullanıldığı çevre dostu liman.
Yeşil Tedarik Zinciri Yönetimi
Çevreye duyarlı satınalma, üretim, tedarik, dağıtım ve tersine lojistik süreçlerinin bir bütün olarak yönetimi. (Tedarik zinciri yönetimi ile çevre boyutunu birleştiren bir yönetim sistemidir).
Yeşil Araç
Çevreye olumsuz etkisi az olan, fosil yakıt kullanmayan veya az kullanan araç.
Yeşil Araç Rotalama Problemi
Çevresel ve ekonomik faktörleri birlikte düşünerek gerçekleştirilen araç rotalama problemi.
Sera Gazı
Sera etkisini destekleyen, atmosferde bulunan ve en çok ısı tutma özelliğine sahip olan bileşikler.
Market Tedârik Zinciri
Marketlerden alınan ürünlerin eve teslimini Etkin Tüketici Yanıtı (ECR) yaklaşımı, mobil iletişim, otomatik tanımlama ve e-ticaret teknolojileri kullanarak otomatik olarak sağlayan tedarik zinciri
Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH)
Bir ekonomide belirli bir dönemde üretimi tamamlanmış mal ve hizmetlerin piyasa fiyatları ile ifade edilen toplam değeri.
Brüt Envanter
Hurda ve hatalı parçalar dikkate alınmadan, standart mâliyet üzerinden hesaplanan envanter değeri.
Net Ton
Geminin yük koyma bölgeleri gibi ticarî alanlarının hacminin ölçüsü.
Gros Ton
Geminin kullanılabilen tüm kapalı hacimlerinin ton cinsinden hacim ölçüsüdür (Geminin boyutları ile ilişkilidir, 1 ton 2,84 m3'tür).Geminin kullanılabilen tüm kapalı hacimlerinin ton cinsinden hacim ölçüsüdür (Geminin boyutları ile ilişkilidir, 1 ton 2,84 m3'tür).Geminin kullanılabilen tüm kapalı hacimlerinin ton cinsinden hacim ölçüsüdür (Geminin boyutları ile ilişkilidir, 1 ton 2,84 m3'tür).
Yer Hizmetleri
Havalimanlarında uçakların uçuşa yönelik hizmetleri dışında kalan hizmetler.
Yer Hizmetleri
Bkz: Ground HandlingBkz: Ground HandlingBkz: Ground Handling
İkincil Ambalaj
Bkz: Secondary PackagingBkz: Secondary PackagingBkz: Secondary Packaging
GS1
Merkezi Brüksel'de bulunan, tedarik zincirinin ekinliğini artırmak amaçlı standartlar ve çözümler geliştirmekte olan uluslararası organizasyon.
Garanti
Satınalma işlemlerinde kalite standartları ve diğer taahhütlerin beyanında kullanılan performans güvencesi.
Kılavuz Sistemleri
Depolarda çok dar koridor çakaları gibi otomatik yönlendirmeli araçların istenen yönde gitmesini sağlayan sistemler.
Hamburg Konvansiyonu
31 mart 1978 tarihinde Hamburg'da imzalanmış olan Birleşmiş Milletler denizde eşya taşıma anlaşması.
GS1 Sistemi
GS1 organizasyonu tarafından geliştirilen, başta ürünlerin tanımlanması ve ürünlerle ilgili veri değişimini sağlanması ile ilgili olmak üzere tedarik zincirinin etkinliğini arttırma amaçlı standartlar ve çözümler içeren sistem.
El Arabası
Hafif yükleri, depolarda kısa mesafeler boyunca taşımak için kullanılan, iki veya daha çok tekerlekli, elle itilen/çekilen araç.
Elleçleme
Malzeme boşaltma, seçerek ayırma, teslim-tesellüm, paket açma, bölme, istifleme, yığma, yerleştirme, yerini değiştirme, yenileme-eksik tamamlama, toplama, ambalajma, yükleme, vb. işlemler.
Elleçleme Mâliyeti
Hazırlama, yükleme ve boşaltma faaliyetleri ile ilgili mâliyet.
Handy/ Handymax Gemi
Kuru yük taşıma piyasasında kullanılan geleneksel gemi. (Bu gemiler 60.000 DWT 'in altındadır ve genelde tahıl, çelik ürünleri, orman ürünleri ve gübre taşınır. Uzunluk, draft konusunda sınırlı ve aktarma imkanı sınırlı limanlar için uygundur. Bu kategori, küçük tankerler için de kullanılır).
Liman Konteyner Taşıması
Genellikle uzun mesafeli taşımanın bir parçası olarak limanlarda konteynerlerin kısa mesafeli taşınması.
Liman
Bkz: PortBkz: PortBkz: Port
Açılabilir Tavanlı Konteyner
Standart konteynere sığmayan veya konteyner kapısından forklift veya benzeri donanım ile yüklenemeyen konteyner (Üstü açık konteynerden farkı, yüksekliği itibarıyla standart yüksekliği aşan yüklerin taşınamaması ve kapalı bir tavana sahip olmasıdır.).
Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP)
1) Dünya Gümrük Örgütü’nün standart hale getirdiği armonize sistemden alınan ve tüm dünyada ürünlerin tanımlanması ve sınıflandırılması için kullanılan 12 haneli kod. (Bu kodun ilk 6 hanesi armonize sistem tarafından belirlenir ve ülkeler tarafından herhangi bir değişiklik yapılmasına izin verilmez, sonraki 2 haneyle beraber ilk 8 hane aynı bölgedeki ülkeler için -örneğin Tüm Avrupa Birliği üyesi ülkeler ve Türkiye’de- ortaktır. Sonraki 2 hane hangi ulusa ait olduğunu gösterirken son kalan iki haneyle beraber ürünün tam istatistik kodu belirlenmiş olur.) 2) Ürün ve kaynağın ülkesine bağlı olarak ithal edilen mallar için ne kadar vergi isteneceğinin listelendiği bir doküman.
Gemi Ambar Kapağı
Gemilerin yük ambarının kapağı.
Kapaksız Konteyner Gemisi
Ambar kapaksız konteyner gemisi..
Taşıyan
Bkz: CarrierBkz: Carrier
Liman
Bkz: PortBkz: Port
Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları
Gıda işletmelerinde sağlıklı gıda üretimi için gerekli olan hijyen şartlarının belirlenerek bu şartların sağlanması, üretim ve servis aşamasında tüketici açısından sağlık riski oluşturabilecek nedenlerin belirlenmesi ve bu nedenlerin ortadan kaldırılması temeline dayanan bir ürün güvenilirliği sistemi.
Zararlı Madde
Depolama ve taşıma sırasında sağlık, güvenlik ve hasar açısından risk doğurabilecek madde.
Araç Takip Aralığı
Düzenli/tarifeli taşımacılık hizmetinde araçlar arası süre, araç hizmeti sıklığı
Ağır Yük Taşıtı
Bkz: Heavy Goods VehicleBkz: Heavy Goods Vehicle
Ağır Ekipman Taşıma Sistemi
Ağır ve havaleli ekipmanları, taşıtları (Proje yüklerini) taşımada kullanılan, özel donanımlı araç.
Ağır Yük Taşıtı
Bkz: Heavy Duty TruckBkz: Heavy Duty Truck
Heterojen Araç Rotalama Problemi
Farklı kapasite ve işletme maliyeterine sahip araçların rotalama problemi
Yüksek Raflı Depo
Yüksekliği 7 metreden fazla rafları olan depo.
Yüksek Konteyner
Dış yüksekliği yaklaşık 2,9 m olan konteyner.
Yüksek Konteyner Ücret Farkı
Yüksek konteyner için alınan ilave ücret.
Yüksek Hizmet Perakendecileri
Banka ve oteller gibi hizmet çeşitliliği fazla olan perakendeciler.
Yüksek Yoğunluklu Depolama
Birimleştirilmiş yüklerin birden fazla derinlikte veya yükseklikte istiflendiği depolama yöntemi (Örneğin, çift derinlikli raflar, akış rafları, içine girilebilir raflar vd).
Yüksek İstif Yanıcı Depolama
Yanıcı maddelerin belirli bir yüksekliğe kadar istiflenebileceği veya raflı depolanabileceğini ifade eden terim.
Himalaya Şartı
Taşıyanın taşıma sözleşmesinden doğan sorumluluğunu sınırlayıcı ve lehine olan savunma haklarının bu sözleşmeye taraf olmayan üçüncü taraflara da genişletilmesi şartı.
Art Bölge
1) Taşıma modları içinde yer alan bir limanın varolan konum ve coğrafî sınırlarına ek olarak terminal, depolama ve aktarma operasyonları ile diğer taşıma modları arasında transit geçişin sağlanabildiği alana kadar uzanan bölge. 2) Liman, demiryolu istasyonu gibi lojistik merkezlerin hizmet verdiği karasal bölge.
Gemi Ambarı
Gemilerde yük koymak için kullanılan ambar.
Bütünsel Yaklaşım
Birbirleriyle ilişkin öğelerin bir arada değerlendirilmesi ile nesne özelliklerinin daha iyi kavranabileceğini kabul eden yaklaşım biçimi. (Sistem kuramı, ekoloji ve sosyoloji disiplinleri ile oldukça iç içe, parçalar arası bağlantıların bulunmasına dayalı sentez bazlı bir kavramdır). .
Eve Teslim
Eve yapılan teslimat
Petek Depolama
Yüklerin; mevcut bir alanda/zeminde hiç boş yer kalmayacak şekilde petek biçiminde depolanması ve boşaltılması.
Yatay Doluluk Oranı
Depo zemininde kullanılabilir boş alanların kullanılan dolu alanlara oranı.
HORECA
Yiyeçek ve içecek sektöründe otel, restoran ve kafe kelimelerinin hecesel kısaltmasını ifade eden bir müşteri grubu satış kanalı terimi
Cazibe Noktası
Lojistik açısında avantajlar sağlayan lokasyon.
Aktarma Merkezi
1) Genelde farklı taşıma modları (havayolu, karayolu, vd.) veya aynı taşıma modunda farklı araçlar (kamyon, kamyonet) arasında ürünlerin aktarıldığı, ürünlerin çok kısa süreli olarak kaldığı tesis. (Ürünlerin salt giriş (ürün kabul) ve çıkış (sevk) işlemlerinin yapıldığı çapraz sevkiyat (crossdocking) noktalarıdır. Genellikle ürünler ertesi güne kalmaz. Aktarım merkezleri arası taşıma mâliyetlerinden tasarruf ve aktarma merkezi bazında hızlı hizmet olanağı sağlanır. Tedârik zinciri içinde bir lojistik hizmet noktasıdır. En tipik örneği, kargo firmalarının kullandığı aktarma merkezleridir.) 2) Bir taşımacılık ağındaki toplama ve dağıtım noktası. 3) Lojistik akışların merkezinde yer alan lojistik platform.
Aktarma Merkezi
Çevresindeki havalimanlarına doğrudan uçuşları olan (spoke) havalimanı (hub) sistemi. (Genellikle yurtiçi noktalara bağlantısı olan uluslararası havalimanıdır
Ana Liman
Hinterlantlarından ithal/ihraç ettikleri kendi orijinal bölgesel yükleri olan, ayrıca diğer limanlardan gelen ulusal yada uluslararası yüklerin uğrak veya besleme limanlarına aktarılmasını da (aktarma hizmeti) sağlayan liman.
Sırtta Taşıma
Bkz: PiggybackingBkz: Piggybacking
İnsani Yardım Lojistiği
Bkz: Disaster LogisticsBkz: Disaster Logistics
HTML
World Wide Web (www) sisteminde sayfa görünümlerinin ve içeriklerinin tanımlanmasında kullanılan standart bilgi-işlem dili.
Eş İhale
Aynı ürün için aynı koşullarla tekrarlanan ihale.
Aktarma Merkezi Anlaşmaları
Havayolu şirketlerinin bir havalimanının aktarma merkesi olması konusundaki anlaşmaları (Yükler öncelikle bu merkeze gider ve oradan dağıtılır. Bu durum, yükün doğrudan uçuş yapması olasılığını azaltır, ancak toplam verimliliği arttırır.).
İnsani Yardım Tedârik Zinciri
Afet ve acil durumlardan etkilenen bölge ve insanlara yardım amacıyla malzeme ve ekipmanların tedâriki, depolanması, taşınması ve teslimatını içeren tedarik zinciri.
Ölü Stok
Belirli bir süre boyunca talebi veya tüketimi gerçekleşmemiş stok.
Iglo
İçine yük konularak uçağa yerleştirilen altsız, fiberglas, metal veya uygun başka bir maddeden yapılmış esnek olmayan dipsiz bir kap/teçhizat.
Yasadışı Sapma
Bir ülkeye ihracatı yasaklanmış olan malların, o ülkeye başka bir ülke üzerinden (dolaylı olarak) ihraç edilmesi.
Görüntü İşleme
Dokümanların elektronik fotoğraflarının çekilerek saklanması. (Özellikle taşıyanlar tarafından mal teslimi sırasında kullanılır)
IMCO Ücreti
Tehlikeli madde taşımalarında armatörün talep ettiği ek ücret.
IMDG Kod
İçeriğinde yanıcı, aşındırıcı, parlayıcı ve patlayıcı kimyasallar ihtiva eden mal cinslerini sınıflandırmak için kullanılan kod.
Kusursuz Düzeltme
Müşteri etkilenmeden hatanın yakalanması ve düzeltilmesi.
İthalat
Malların bir başka ülkeden, içinde bulunulan ülkeye getirilmesi yolu ile oluşan ticaret.
İthalat Sorumlusu
İthalat gümrük işlemleri ile ilgili yasal düzenlemeleri yerine getirmekten sorumlu olan taraf.
Gümrüklenmemiş Mal
Bkz: Goods In BondBkz: Goods In Bond
Tedârik Lojistiği
Tedârikçiler ile şirket arasında gerçekleşen taşıma, depolama, sigortalama, gümrükleme, iade vb. lojistik faaliyetler.
Teşvikli İadeler
Şirketlerin teşvik uyguladığı kullanılmış ürün iadeleri.
Yakma
Tersine lojistik kapsamında kullanılmış ürün ve malzemelerin enerji elde etmek amacıyla yakılarak imha edilmesi.
Gelir Yönetimi
Bkz: Yield Management
Gelen Malzeme Muayenesi
Gelen malzemenin spesifikasyonlara uygunluğunu saptamak üzere yapılan test, muayene vb. faaliyetler.
Uluslararası Teslim Şekilleri
Ticarî terimlerin, uluslararası satışlarda ülkeler arasında farklı yorumlanmasının önlenmesi ile satıcılara ve alıcılara sorumluluklarını belirtmek amacıyla, Uluslararası Ticaret Odası tarafından hazırlanan ve kullanılması isteğe bağlı olan uluslararası yorum kuralları.
Bağımsız Talep
Talebin başka bir ürünün talebine bağımlı olmadığı, tümüyle dinamik koşullar altında gerçekleşen, talep hızının net olarak belirlenemediği, tahminlere dayalı talep yapısı. (Örneğin müşteri sipârişleri, yedek parça).
Bağımsız Ticaret Değişimi
E-pazar alanı veya sanal ticaret ağında B2B ile eş anlamlı olarak kullanılan terim.
Doğrudan Olmayan e-Ticaret
Siparişlerin elektronik, ürün teslimi ve ödemenin geleneksel yollarla yapılan e-ticaret
Dolaylı Satış Noktası
Ürünleri distribütörden alarak tüketicilere satan satış noktası.
Dolaylı/Distribütör Kanalı
Şirketlerin ürünlerini önce distribütöre, distribütörün de bu ürünleri son kullanıcıya sattığı kanal.
Endüstriyel Ambalaj
Ürünleri üreticiden üreticiye teslim etmek amacıyla kullanılan ambalaj.
Aktarma
Bkz: TransshipmentBkz: TransshipmentBkz: TransshipmentBkz: TransshipmentBkz: TransshipmentBkz: Transshipment
Endüstriyel Simbiyoz, Ortak Yaşam Ağı
Tercihan birbirine fiziksel olarak yakın olup, normalde birbirlerinden bağımsız çalışan iki veya daha fazla endüstriyel işletmenin daha sürdürülebilir ve yenilikçi bir kaynak kullanım yaklaşımı çerçevesindebir araya gelerek hem çevresel performansı hem de rekabet gücünü artıracak uzun süreçli ortaklıklar kurması ve dayanışma içinde çalışması. (“Simbiyoz” biyolojik bir terimdir ve iki canlının tek bir organizma gibi birbirleriyle yardımlaşarak bir arada yaşamaları anlamına gelmektedir).
Endüstri 4.0
Bilişim Teknolojileri ile Endüstriyi entegre eden düşük maliyetli, az yer kaplayan, az enerji harcayan, az ısı üreten, ancak bir o kadar da yüksek güvenilirlikte çalışan siber fiziksel sistemler kullanan, yeryüzündeki tüm cihazların birbiriyle bilgi ve veri alışverişi için kullanıldığı nesnelerin internetine dayanan, akıllı fabrikalara geçişi öngören ve bu şekilde üretim süresi, maliyetler ve üretim için ihtiyaç duyulan enerji miktarı azaltan, üretim miktarı ve kalitesini artırmaya yönelik strateji.
Yetersiz Tedarikçi
Mali açıdan istikrarsızlığı kanıtlanmış veya performans olarak kötü bir sicile sahip tedarikçi.
Bilgi Paydaşlığı
Gerçek zamanlı iletişim ve tetikleyici bilgi paylaşımına dayalı olarak perakendeci, toptancı ve üreticilerin işbirliğinde bulunmasını sağlayan etkin tüketici yanıtı sistemi
Resmi Olmayan Teklif
Telefon yoluyla veya kaşesiz yazı şeklinde verilen fiyat teklifi
Kara Limanı/Kara Terminali
Bkz: Dry PortBkz: Dry PortBkz: Dry PortBkz: Dry PortBkz: Dry PortBkz: Dry PortBkz: Dry Port
İç Suyolları Taşımacılığı
Bkz: Inland Waterway TransportBkz: Inland Waterway TransportBkz: Inland Waterway TransportBkz: Inland Waterway TransportBkz: Inland Waterway TransportBkz: Inland Waterway TransportBkz: Inland Waterway Transport
İç Suyolları Taşımacılığı
Nehirler, göller ve kanallar üzerinde özel tip gemiler ile yapılan taşımacılık.
İç Kaynak Kullanımı
Dış kaynak kullanımın tersine, faaliyetlerin şirket içi kaynaklar kullanılarak gerçekleştirilmesi
Muayene
Depolama, aktarma veya gümrük noktalarında malzemenin iç ya da dış görevliler (üçüncü şahıslar) gözetiminde, gerektiğinde numûne alınıp analiz edilerek kontrol edilmesi (nicelik ve niteliklerinin belirlenmesi) işlemi.
Muayene ve Ayıklama
Tersine Lojistik kapsamında kullanılmış ürün ve malzemelerin muayenesi yoluyla geri kazanım açısından değerlendirilmesi ve sınıflandırılarak ayıklanması
Gözetim Belgesi
Ticarete konu olan malın satış sözleşmesinde öngörülen koşullara uygunluğunu göstermek amacıyla bir gözetim şirketi tarafından hazırlanan belged. (Mal ile belge arasındaki uygunluğu tespit etmek amacıyla düzenlenmesi talep edilen ithalatçıya satış sözleşmesinde belirtilen nitelik ve nicelikte malın sevk edilip edilmediğini gösterir).
Gözetim Raporu
Bkz: Inspection CertificateBkz: Inspection CertificateBkz: Inspection CertificateBkz: Inspection CertificateBkz: Inspection CertificateBkz: Inspection CertificateBkz: Inspection Certificate
Yalıtılmış Konteyner
Hava, toz, ısı, basınç, nem geçişini önlemek amacıyla yalıtılmış konteyner (özellikle gıda ürünü taşımalarında kullanılır).
Sigorta
Olası risklerin gerçekleşmesi sonucu doğabilecek zararları gidermek üzere, önceden ödenen prim karşılığında bu işle uğraşan kuruluşla yapılan iki taraflı yazılı sözleşme.
Hasarlı Ürün Avcıları
Sevkiyat sırasında hasar gören ve sigorta şirketlerince
Prim
Sigorta poliçe ücreti.
Entelektüel Mülkiyet, Fikrî Mülkiyet
Patenti, telif hakkı, ticarî veya hizmet markası olan ürünler.
Sigorta Poliçesi
Sigortalı ile sigorta firması arasında yapılan sözleşme uyarınca sigortaya konu olan malın risklere karşı sigorta edildiğini kanıtlayan ve tarafların hak ve sorumluluklarını gösteren belge. (Malların belirli yerler ve belirli tarihler arasında sigortalanması için düzenlenen belgedir. Sigorta poliçesinde iki ana taraf vardır; bunlar, sigorta eden (sigorta şirketi), sigorta edilen (sigortayı yaptıran veya ciro yolu ile sigorta poliçesini elinde bulunduran) taraflardır).
Bütünleşik Lojistik
İşletmenin gelen ve giden tüm lojistik faaliyetlerinin; toplam mâliyetin enazlanması, eşgüdümün arttırılması, verimliliğin yükseltilmesi vb. amaçlar çerçevesinde bütünsel bakış açısıyla yönetilmesi; şirket tedârik zincirini oluşturan tüm fonksiyonların tek bir süreç olarak yönetilmesi.
Entegre Lojistik Destek (ELD)
Bir ürünün yaşam çevrimi boyunca, sistemin ve sisteme ilişkin lojistik desteğin tanımı, tasarımı, geliştirilmesi, üretimi, temini, konuşlandırılması, işletimi, desteği ve kullanımdan kaldırılması faaliyetlerini maliyet etkin olarak planlayan ve bu planın uygulanmasını sağlayan tüm idari ve teknik faaliyetlerin gerçekleştirildiği süreç. (Çıkış noktası askeri amaçlar olmakla birlikte, ticari ürün desteği veya müşteri servisi organizasyonlarında da sıklıkla kullanılmaktadır).
Bütünleşik Operatör
Yükün teslim alındığı andan teslim edildiği ana kadar olan tüm süreci etkin planlama ve kontrol amacıyla kontrol eden şirket. (Daha ziyade havayolu taşımacılığında görülür.)
Akıllı Kargo
Çevreyi korumak, alıcı ve üçüncü taraf şirketlere süre kazandırmak, verimliliği artırmak ve maliyetlerini azaltmak üzere ürünün özellikleri, nerede olduğu, nereye ne zaman gideceği, gittiği yerde göreceği işlemler konusunda bilgi sağlama sistemi.
Akıllı Ulaştırma Sistemleri (AUS)
Sürücü, yolcu ve yayalardan oluşan ‘kullanıcı’ birimleri ile ‘yol’ ve ‘taşıt’ birimleri arasındaki bilgi paylaşım sistemi.
Şirketler Arası Lojistik
Şirketler arası gerçekleştirilen lojstik faaliyetler (Örneğin tedârikçi şirket ile üretici şirket arasındaki lojistik faaliyetler).
Hatlar Arası Anlaşmalar
Hava kargo hat işletmecilerinin, içinde bulunmadıkları taşımacılık sistemlerinde, başka hat işletmecileri ile anlaşma yaparak hizmet vermeleri.
Hatlar Arası Yük
1) Karayolu, demiryolu ve havayolu taşımacılık ağları arasındaki ilişkiler sistemi. 2) Yükün çıkış ve varış noktaları arasındaki yolculuğunda farklı taşımacılık şirketleri arasındaki hareketi. 3) Çıkış noktasından varış noktasına iki veya daha fazla taşımacılık hattı üzerinden hareket eden yük.
Kitlenmiş Yük Modeli
Yükü dengeli bir biçimde birim yük (palet vd.) haline getirirken birbirine göre konumlandırılarak ve bağlanarak yerleştirme modeli
Aracı Kuruluş
Lojistik sürecinde göndericiler ve alıcılar arasında çeşitli hizmetler sunan kuruluş (nakliye komisyoncuları gibi)
Orta Boy Dökme Konteyner
Sıvı kimyevi maddeler, sıvı gıdalar, sıvı sabunlar, yapıştırıcılar, toz, vb. akıcı ve dökme maddelerin depolanması ve nakliye edilmesi için kullanılan genellikle metal kafesli, tahta, plastik veya metal paletli konteyner, tank
Envanter Kontrol
Bkz: Stock ControlBkz: Stock ControlBkz: Stock ControlBkz: Stock Control
Stok Gün Sayısı
Bkz: Inventory Days of SupplyBkz: Inventory Days of SupplyBkz: Inventory Days of SupplyBkz: Inventory Days of Supply
Stok Gün Sayısı
Bkz: Inventory Days of SupplyBkz: Inventory Days of SupplyBkz: Inventory Days of SupplyBkz: Inventory Days of Supply
İntermodal Taşımacılık; Modlar Arası Taşımacılık
Aynı taşıma aracı veya kabı ile iki veya daha fazla taşımacılık modu kullanılarak yapılan ve mod değişimlerinde araç veya kap içindeki yüklerin herhangi bir elleçlemeye tâbi tutulmadığı, araç veya kabın elleçlendiği karma taşımacılık modeli.
İçsel Maliyet
Lojistik faaliyetler sırasında oluşan ve bedeli ödenen yatırım ve işletme maliyetleri.
Uluslararası Hava Taşımacıları Birliği
Havayolu taşıyıcı ve aracı şirketleri temsil eden Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği'nin kısaltması.
Uluslararası Ticaret Odası
Uluslararası düzeyde ticaret ve yatırımları artırmak, mal ve sermaye hareketlerini serbestleştirmek, özel girişimin güçlendirilmesi, uluslararası iş dünyasının gerektirdiği koşulların düzeltilip standard hale getirilmesi, iş dünyası ve uluslararası örgütler arasında iletişim kurulması yoluyla iktisadi büyümeyi artırmayı hedefleyen, 1919 yılında kurulan ve merkezi Paris'te olan uluslararası kuruluş
Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu
Sivil havacılık konuları ile ilgilenen, devlet temsilcilerini gerekli yasal düzenlemeleri yapmak üzere biraraya getiren Birleşmiş Milletler birimi.
CMR Karayolu Taşıma Belgesi
Bkz: CMR Road WaybillBkz: CMR Road WaybillBkz: CMR Road WaybillBkz: CMR Road WaybillBkz: CMR Road WaybillBkz: CMR Road Waybill
Uluslararası Güvenli Konteyner Sözleşmesi
Bir fabrikanın konteyner üretebilmesi ve üretilen konteynerlerin taşımacılıkta kullanılabilmesi için Uluslararası Denizcilik Örgütü'nün (IMO) esaslarını belirlediği bir sözleşme.
Denizde Can Güvenliği için Uluslararası Sözleşme
1974 yılında kabul edilen ve denizde canlı kalabilme, can kurtarma ve emniyet ile ilgili konuları düzenleyen kuralları içeren uluslararası sözleşme
Denizlerin Gemilerden Kirlenmesini Önleme Uluslararası Sözleşmesi
Denizlerde gemi kaynaklı kirliliği önleme, atıkların nasıl saklanacağı ve bertaraf edileceği hakkında kuralları içeren uluslararası sözleşme
Uluslararası Taşıma İşleri Organizatörleri Federasyonu
1926 yılında kurulan Dünya'daki taşıma işleri organizatörü şirketleri temsil eden kuruluş
Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Sağlayıcıları Derneği (UTIKAD)
Türkiye’de ve uluslararası alanda kara, hava, deniz, demiryolu, karma taşımacılık ile lojistik hizmetler üreterek taşıma organizasyonunu üstlenen firmaları temsil eden sivil toplum örgütü.
Uluslararası Denizcilik Danışma Organizasyonu
Tüm ülkelerin katıldığı, tehlikeli mallar, dökme yük ve genel denizcilik kuralları hakkında tavsiye kararları alan forum. (Tehlikeli madde kodları anlamında da kullanılmaktadır)
Uluslararası Denizcilik Örgütü
Denizcilik sektörüne yönelik düzenlemeler konusunda uzlaşma oluşturmaya çalışan bir Birleşmiş Milletler organizasyonu.
Uluslararası Taşıma
Bir ülkeden bir ülkeye doğrudan veya transit olarak; karayolu, denizyolu, demiryolu ve/veya havayoluyla yapılan her çeşit taşıma.
Internet
Dünyanın çeşitli yerlerinde bulunan bilgisayar ağlarının birbirine bağlanmasını sağlayan evrensel bilgisayar ağı, genel ağ.
Tesis Lojistiği
Bir şirketin aynı lokasyondaki tesisleri arası ve/veya tesis içindeki lojistik operasyonlar.
Yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin denizyolu ile taşınması kurallarını içeren, bu maddelerin taşınabilmesi için, araç ve personelde gerekli belgelerin arandığı bir standart. (Tehlikeli maddelerin denizyolu ile güvenli bir şekilde taşınması için uluslarası bir rehber olarak kabul edilmektedir. IMDG Kodu Denizyolu ile uluslararası tehlikeli yüklerin taşınmasını düzenleyen kuralları içerir ve gemi personelini korumak ve denizlerin kirlenmesini önlemek amacı ile uygulanmaktadır.)
Uluslarararası Navigasyon Derneği
Bkz: World Association for Waterborne Transport Infrastructure Bkz: World Association for Waterborne Transport Infrastructure Bkz: World Association for Waterborne Transport Infrastructure Bkz: World Association for Waterborne Transport Infrastructure Bkz: World Association for Waterborne Transport Infrastructure
Uluslararası Standartlar Örgütü
Tüm teknik ve teknik olmayan alanlardaki standartların belirlenmesi çalışmalarını yürütmek amacıyla, 1946'da Cenevre'de kurulan uluslararası örgüt.
Uluslararası Karayolu Taşımacılığı
Fransızca karşılığı; Transports Internationaux Routiers (TIR) olup Türkiye'de hatalı bir biçimde taşımacılıkta kullanılan bir araç adı olarak da günlük kullanım dilinde geçmektedir).
Uluslararası Karayolu Taşımacıları Birliği
1948 yılında kurulan Dünya üzerinde insanların ve yüklerin sürdürülebilir hareketliliğini refah ve ekonomik büyüme ölçütleri ile birlikte dikkate alarak yolcu ve yük taşımacılık sektörünü biraraya getirerek temsil eden uluslararası kuruluş
Uluslararası Gemi ve Liman Tesisleri Güvenlik Kodu
Denizde Can Güvenliği Uluslararası Sözleşmesi çerçevesinde denizde ve denizden olabilecek terör eylemlerinin önlenmesi amacıyla gemi ve liman tesislerinde gerekli güvenlik önlemelerinin alındığını gösteren kod.
Uluslararası Sektörel Sınıflandırma Standardı
Ekonomik verileri analiz etmek, karşılaştırmak ve istatistiksel olarak değerlendirmek amacıyle sınıflandırmada kullanılan Birleşmiş Milletler Sistemi (Bu sınıflandırma yapısı, bölge veya ülkelere göre farklılıklar göstermektedir).
Ahşap Ambalaj Malzemeleri Hakkında Uluslarararası Standart
Kalınlığı 6 mm'den fazla olan ve gemi ile nakledilecek ahşap ambalaj malzemelerinin üreticisi tarafından işaretlenmesi/etiketlenmesi (Bütün ahşaptan oluşan ambalaj malzemeleri (palet, sandık, kasa, takoz vs.) ısıl işleme tabi tutularak ya da metil bromür ile fümigasyon yapılmış olmalı ya da ambalaj malzemeleri kâğıt, plastik, ahşap kökenli ürün (sunta vb.) diğer alternatif malzemelerden oluşmalıdır.)
Uluslararası Demiryolları Birliği
1922 yılında kurulan demiryollarının tesisi ve işletilmesi için standart kurallar belirleyen, demiryolları arasında küresel seviyede işbirliğini geliştirmek ve uluslararası demiryolu taşımacılığını geliştirecek faaliyetler düzenleyen uluslararası kuruluş
Intranet
Şirket birimleri arasında veri değişimini sağlamak üzere bilgisayar ağlarının birbirine bağlanması sonucu oluşan kurum içi ağ.
Transit Stok
Ürünlerin sevkiyatı sırasında oluşan, henüz kullanıma ve satışa hazır olmayan, yoldaki (sipâriş edilmiş) stok.
Yurtiçi Ticaret
Bir ülke içindeki satıcı ve alıcılar arasında gerçekleşen ticaret.
Envanter
İşletmedeki tüm demirbaş ve stoklarının fiziksel ve/veya malî listesi.
Adresteki Stok Doğruluğu
Bir lokasyonda bir malzemeye ait stok miktarının, belirlenmiş toleranslar dahilinde olması.
Nesnelerin İnterneti
Daha fazla kontrol ve verimlilik sağlamak üzere kullandığımız eşya, araba, giysi, cihaz, vd her türlü akıllı nesnenin bugünkü bilişim teknolojisi ile internete bağlanıp birbirleri arasında veri alışverişi yapması.
Stok Doğruluğu
Sistemde görülen stok mevcutları ile gerçek stok mevcutlarının uyum oranı. (Örneğin % 95 oranı; 100 farklı stok kaleminden sadece 5 tanesinin sayım ile kayıt miktarlarının farklı olma durumunu gösterir).
Stok Gün Sayısı
1) Eldeki stoğun, öngörülen kullanım hızına göre tükenme süresi. 2) Stok devir hızının sözkonusu dönem için çalışılan gün sayısına bölünmesi ile elde edilen sayısal değer. (Formül: 1) 365/Stok Devir Hızı; 2) Stok Tutarı/Ortalama Günlük Ciro).
Stok Konumlama
Müşteri hizmet seviyesini karşılarken stokların azaltılmasına yönelik dinamik stok dengeleme yöntemi
Stok Bulundurma Mâliyeti; Elde Bulundurma Mâliyeti; Stok Mâliyeti
Malzemenin stoklanması nedeniyle oluşan finasman, depolama, risk vb. mâliyetler.
Envanter Yönetimi
Bkz: Stock ManagementBkz: Stock ManagementBkz: Stock Management
Stok Planlama Sistemi
Öngörülen senaryolara göre belirlenmiş stok stratejileri kullanarak ve dinamik sipariş miktarı ve güvence stoku hesaplamalarına dayalı olarak tedarik zinciri boyunca müşteri hizmet ve stok düzeylerinin stratejik olarak dengelenmesi sistemi
Stok Kalite Oranı
Son dönemde kullanılmış ve gelecek dönemde kullanılacak ancak öngörülen stok hedefleri altında olan stokların toplam stoklara oranı. (Stok kalite düzeyini ölçmek için kullanılır.)
Stok Kayıt Doğruluğu
Bkz: Stock AccurancyBkz: Stock AccurancyBkz: Stock Accurancy
Stok Rotalama Problemi
Tedarikçi Yönetimli Stok (VMI) sisteminde müşteri stokları yönetimi ile söz konusu müşterilere ürün sevkiyatı kapsamındaki araç rotalama kararlarının entegrasyonu problemi
Stok Devir Hızı
1) Belirli bir faaliyet dönemi için satılan malın mâliyetinin, ortalama stok değerine oranı (Bâzı durumlarda satışlar veya sarfiyatın ortalama stoğa oranı şeklinde, miktarsal olarak hesaplanabilmektedir). 2) Belirli bir dönem içinde stokların tümüyle yenilenme sayısı.
Stok Hızı
Malın/hammaddenin alınışından malın/ürünün satışına kadar geçen süre. (Stok Devir Hızı ile benzer anlama sahiptir)
Geri Dönüşlü Toplama
Bkz: Return Picking Bkz: Return Picking Bkz: Return Picking
Demir Stock
Üretim yedekleri gibi mutlaka bulundurulmak zorunda olunan stok.
Düzensiz Talep
Yılın %50 ila 70'inde satışı olan ürün talebi
Âmir Banka
Satınalma yapılırken , alıcının akreditif istemek için gittiği banka.
Ortak Yönetimli Stok
Bkz: Co-Managed InventoryBkz: Co-Managed InventoryBkz: Co-Managed Inventory
Ortak Taşıma Ücreti
İki veya daha fazla taşıyanın üzerinde anlaşmaya vardığı, tek bir
Tam Sırasında
Tedarikçinin müşterinin üretim programındaki sıraya göre parçaları sıralandırılmış olark sevk etme kuralı. (Tam zamanında kuralına göre daha gelişmiş bir yapıdır)
Stok İçin Üretim
Tahminlere dayalı olarak üretim yapılan, bu çerçevede elde sürekli stok bulundurulan üretim stratejisi.
Sipâriş (Mal) Hazırlama
Malzemelerin müşteri sipârişi doğrultusunda gönderilmek üzere bulunduğu depodaki lokasyonlardan toplanması işlemi.
Sıralı Toplama
Müşteri siparişinin bir kısmının bir bölgede toplandıktan sonra diğer kısımlarının toplanması için diğer bölgelere aktarılması.
Tam Zamanında Üretim
Çekme esaslı düzgün üretim akışını sağlamak amacıyla; gerekli malzemenin, tam zamanında, gereken miktarda, gereken kalitede, gereken yerde ve en az mâliyetle üretilmesine yönelik, üretimin sık ve düşük parti büyüklükleri ile gerçekleştirildiği sistem. (Bu şekilde stoklar ile kayıpların en aza indirildiği yalın bir üretim sistemi oluşturulur. Sıfır hata, sıfır arıza, sıfır stok, sıfır bekleme gibi hedeflere yaklaşılmaya çalışılır).
Tam Zamanında II
Varolan ürünler için olan müşteri taleplerini hızlı yanıtlayabilmek veya yeni ürün tasarımlarını hızlandırmak üzere, temin süresini azaltmaya odaklanmış, müşteri-tedârikçi işbirliğine ve bütünleşmesine dayanan bir yaklaşım (Müşteri ve tedârikçi arasındaki şirketler arası ve şirketteki fonksiyonlar arası bağlantılar, arada organizasyonel duvarlar kalmayacak şekilde oluşturulur. Örneğin müşteri tesisinde tedârikçi tarafından gerçekleştirilen işlemler, bu kapsamda değerlendirilir.).
Kanban
1) Tam Zamanında Üretim/Tedârik sistemlerinde gereksinim duyulan malzemenin, gereksinim duyulduğu zaman ve miktarda teminini sağlayan bilgi, doküman, sinyal, elektronik mesaj. 2) Bir stok noktasında yeni parti malın bir önceki partinin kullanımına bağlı olarak sipariş edildiği bir çekme sistemi.
Kilit Tarih Sayımı
Bkz: Annual StocktakingBkz: Annual Stocktaking
Anahtar Performans Göstergesi
Bir şirket veya bölümün stratejik düzeydeki performansını göstermek ve iyileştirme hedeflerini saptamak için kullanılan ölçüm göstergesi (KPI'lar SMART ilkesine uygun olmalıdır).
Koşum Çivisi
Çekici ile yarı-römork bağlantısını sağlayan büyük pim.
Takımlaştırma
Katma değerli hizmetler kapsamında farklı bileşenlerin veya parçaların, belirlenmiş spesifikasyonlara uygun olarak monte edilmesi. (Kit hâline getirme, farklı parçaların bir ünite olacak şekilde gruplanması, biraraya getirilmesi ve paketlenmesi.)
Kümelenme
Kendi aralarında bazı benzerlikler, bağlar, rekabet veya çeşitli ticari ve üretimsel ilişkiler bulunan şirket ve kurumların genellikle aynı coğrafi alanda yoğunlaşarak işbirliği yapma ve birlikte hareket etme yaklaşımı.
Etiket
Üzerine takıldığı ürünle ilgili bilgiler taşıyan metal, plastik, kağıt vd malzemelerden yapılmış nesne.
Etiketleme
1) Etiket ile ürün tâkibi yapılan depolarda, ürünün depoya alınmadan önce ürüne uygulanan kodlama işlemi. 2) Katma değerli hizmetler ve müşteri istekleri kapsamında gerçekleştirilen ürün etiketleme işlemi
Lahey/Visby Kuralları
Taşıyanın gemiyi denize, yola ve yüke elverişli hâlde bulundurma yükümlülüğü düzenleyen kurallar
Kara Taşımacılığı
Karada yapılan, dolayısıyla hem karayolu, hem de demiryolu taşımacılığını içeren taşımacılık.
Mekansal Kullanım Yönetimi
Politika ve stratejiler doğrultusunda kentsel alanların en uygun şekilde kullanımının planlanması, uygulanması ve kontrolü
Karaköprüsü
1) Yerel, bölgesel ve hattâ uluslararası ticarî akışları gözönüne alınarak, kara parçasını bir köprü gibi düşünerek geçme. 2) Uluslararası yüklerin bir kıtanın deniz kıyısından alınarak diğer deniz kıyısına demiryolu ile taşınmasını içeren karma taşımacılık hattı. (Örneğin uzakdoğudan çıkan bir yükün önce Amerika kıtasına denizyolu ile gönderilmesi, Amerika kıtasını demiryolu ile geçerek Avrupa'ya denizyolu ile taşınması.)
Üretim ve Lojistik Maliyeti
Üretim mâliyetine; taşımacılık, depolama, elleçleme gibi ilgili lojistik mâliyetlerin eklendiği toplam ürün mâliyeti.
Karayla Çevrili Ülke
Denize kıyısı olmayan ülke.
Evsahibi Liman
Altyapı ve genel yönetimin kendisine, vinç ve diğer donanım ile bunların yönetiminin farklı özel şirketlere ait olduğu liman.
Şerit Kaydırma Uyarı Sistemi
Aracın olması gereken şeridin dışına çıkması durumunda eğer o yönde bir sinyal verilmemişse sürücüyü uyarması için oluşturulmuş sistem.
Araç Metre
RO-RO gemilerinin araç kapasitelerinin belirlenmesinde kullanılan; 1 m. uzunluğunda ve 2,5 genişliğindeki bir alanı ifade eden bir birim.
Laynmetre; Araç Metre
RO-RO gemilerinin araç kapasitelerinin belirlenmesinde kullanılan; 3 metre uzunluğunda ve 2,5 metre genişliğinde; dolayısıyla 7,5 metrekarelik bir alanı ifade eden terim.
Lardner Kuralı
Taşıma mâliyetleri yarıya indirilirse ürünlerin sunulabileceği pazar alanının 4 kat artacağını ifâde eden kural.
Lazer Tarayıcı
Barkod okumak üzere hareketli lazer ışığı kullanan sabit veya mobil cihaz.
Lazer Kılavuzu
Otomatik yönlendirmeli araçlarda (AGV) aracın yerini belirlemek ve önceden belirlenmiş rota üzerinde gitmesini sağlamak üzere laser kullanan ve araca monte edilmiş kılavuz sistemi.
Yük Sağlamlaştırma, Bağlama
Taşıt veya konteyner içine konan yüklerin taşıma sırasında oluşabilecek dinamik hareketlere karşı sabitlenmesi.
Negatif Talep
İadelerin satışlardan fazla olması
LEFO
Son kullanım tarihi en geç olan malın ilk çıkacağını öngören ilke (Böylece ürünün operasyonda kalma süresi daha uzun olmaktadır. Ancak depolama açısından son kullanım tarihinin geçirilmesi riski artmaktadır.).
LIFO
1) Son giren malzemenin ilk çıkacağını öngören ilke. 2) Bir sisteme son giren öğenin sürece ilk olarak katılması ilkesi.
Son Bacak
Çok duraklı rotalamada son aşama.
Son Adım Problemi
Dağıtım kanallarında son müşteriye teslîmat aşamasını gerçekleştirme sorunu.
Son Kontrol İşlemleri
Bitmiş araçların ihracatında teslimat öncesi yapılan işlemler. (Araçlar gemiye yüklenmeden önce gerekli kontrol birimi LPR işlemlerini gerçekleştirir ve araçlar bu işlemden sonra sevk edilir. Sevkiyattan önceki son işlemdir).
Erteleme
Bkz: Postponement Principle.
Astarya
Geminin yükleme veya boşaltma için sözkonusu limanda kalabileceği günlerin oluşturduğu aralık ["Laydays and Cancelling Clause (LayCan)" olarak da geçer. Örneğin, gemi kiralama işinde 10-15 Mayıs 2009 LayCan denildiğinde gemi limanda en erken 10 Mayıs'da olabilecektir, ayrıca, gemi 15'ine kadar gelmezse de kiracı sözleşmeyi iptal edebilir.)
Gemi Bekleme Süresi, Limanda Kalma Süresi
1) Geminin yük almak ve/veya boşaltmak üzere limanda beklemesi için izin verilen süre (Bu süre zarfında gemiyi kiralayan kuruluşlar, geminin beklemesinden dolayı gemi sahibine ek bir ödeme yapmaz. Ancak izin verilen sürenin aşılması durumunda çeşitli hesaplama ve iki taraf arasındaki anlaşmalara göre bir çeşit ceza olan demuraj ödenir.) 2) Bir gemiyi kiralayan firmaya yükleme/boşaltma yapması için verilen süre.
Lider Lojistik Hizmet Sağlayıcı
Bir şirketin lojistik hizmetlerinin tümünün veya büyük bir kısmının organizasyonunu üstlenen, bu çerçevede lojistik hizmet sağlayıcıları (3PL) seçen, performanslarını değerlendiren ve aralarındaki eşgüdümü sağlayan şirket. Sürekli değişen iş ve müşteri gereksinimlerini dikkate alarak tüm lojistik hizmet gereksinimleri için lojistik firma seçimini yapan, bu lojistik firmaların performansını izleyerek raporlayan, lojistik ağ analizi, planlama, stok yönetimi, proje yönetimi, değişim yönetimi, değişim yönetimi yetkinlikleri olan, katma değer yaratan ve sürekli iyileştirme çalışmaları gerçekleştiren şirket.
Yaprak Koridor
Depolarda giriş-çıkış noktasına çarpraz konumda olan yaprak görünümündeki koridor.
Tedârik Süresi; Temin Süresi
Bir ürünün/hizmetin satınalma sipârişinin veya üretim emrinin verilmesi ile sipâriş teslîmatının veya ürün üretiminin gerçekleşmesi arasındaki süre (Hem satınalma, hem de üretim istekleri için kullanılır.).
Klasik binalara göre daha sağlıklı, çevreye saygılı, işletme giderleri ile daha ekonomik ve karlı olan yüksek performanslı binaları tanımlayan LEED®Yeşil Bina Derecelendirme Sistemi. (LEED®, yeni bina inşasında veya mevcut bina renovasyonunda uygulanacak belli başlı sürdürülebilir tasarım kriterleri için geliştirilmiş bir puanlama sistemidir.) esel Öncelik
Yalın ve Çevik Üretim
1) Değişken ve belirsiz talebi en verimli şekilde karşılamaya dayanan üretim stratejisi. 2) Yalın ve çevik üretimin birlikte uygulanması yaklaşımı.
Yalın Üretim
Üretim süreçlerinde katma değer yaratmayan işlemlerin ortadan kaldırılmasını öngören üretim anlayışı (Böylece kaynakları tüketen faaliyetlerin (israfların) önlenmesi ve salt müşteri için yarar sağlayan işlemlerin gerçekleştirilmesi amaçlanır. Üretimi en az kaynakla, en kısa zamanda, en ucuz ve hatasız olarak, müşteri talebine bire-bir yanıt verecek şekilde ve varolan potansiyellerin tümünden yararlanarak gerçekleştirmektir.)
Kira Sözleşmesi
Bir mülkün belirli bir zaman kullanımı için periyodik ödemeler yapmayı ifade eden bir sözleşme.
Ayak Koruyucu
Raf ayaklarını özelikle çaka çarpmalarına karşı korumak üzere ayak etrafında uygun yere monte edilmiş metal siper.
Tasdikli Fatura
Bkz: Consular Invoice
Tasdikli Fatura
İhracatçı firma tarafından yabancı alıcıya kesilmiş ve ithalatçı ülkenin konsolosluğu tarafından onaylanmış ticari fatura.
Dikmeler Arasındaki Uzunluk
Geminin baş ve kıç dikmeleri arası boyu
Gemi Uzunluğu
Geminin baştan kıça uzunluğu.
Konteyner Yükünden Az
Bir konteynerin taşıma kapasitesini, hacim ve/veya ağırlık yönünden tam olarak doldurmayan yük.
Tam Treyler Yükünden Az
Bir treylerin taşıma kapasitesini, hacim ve/veya ağırlık yönünden tam olarak doldurmayan yük.
Kiracı
Bir kiralama sözleşmesi çerçevesinde kontrol altında tutulan araç (sürücülü veya sürücüsüz) veya ekipmandan yasal olarak sorumlu şirket.
Kiraya Veren
Bir kiralama sözleşmesi çerçevesinde araç (sürücülü veya sürücüsüz) veya ekipmanın yasal kullanım hakkını başka bir şirkete veren kuruluş.
İndirme
Birimleştirilmiş yükün istifteki pozisyonundan alınması veya parçalı çekimlerde yükün alt raflara indirilmesi
Akreditif
Alıcı ve satıcı arasında yapılan anlaşma gereği, aracı bir banka tarafından sözkonusu mal ve hizmetin gerçekleştirildiğine ilişkin belgelerin verilen süre içerisinde, belirtilen koşullara uygun olarak ibrâzı ile ödemenin yapılacağına ilişkin banka taahhüdü/banka garantisi.
Küşat Mektubu
Amir bankanın amir tarafından kendisine verilen akreditif açma talimatına göre hazırlanan teklif formu.
Sorumluluk ve Yangın Sigortası
Depo ve depolama fonksiyonlarını içeren sigorta
Lisans
Belirli bir tür işi yapmak üzere işletme veya şahıslara yasal bir mevzuat çerçevesinde verilen izin.
Yükleme Alanı
Yüklerin konulduğu palet, platform vb. alan.
Kayıp Satış Mâliyeti
Bir ürünün, talep edilmesine rağmen süresi içinde verilememesi nedeniyle müşterinin alımdan vazgçemesi sonucu oluşan mâliyet.
Parti
Diğer malzemelerden ayrı olarak işleme tutulan, ayrı bir kod ile izlenen malzemelerin oluşturduğu ve depoda ayrı bir lokasyonda tutulması gereken yığın.
Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi
Bir ürünün tüm yaşam döngüsü (üretim, lojistik, kurulum, kullanım ve geri dönüşüm) boyunca oluşan çevresel etkilerini detaylı olarak bütünsel bir yaklaşımla hesaplamaya yarayan bir metodoloji
Yaşam Çevrim Desteği
Ürünlerin kullanım ömrü boyunca güvenilirliğini, kullanılabilirliğini ve emniyetini artırmak amacıyla teslîmatının yanısıra, bakım-onarımı ve iadesini de içeren faaliyetlerinin tümü.
Kendinden Kaldırma Ekipmanı
Araç gövdesi üzerinde bulunan yükleme-boşaltma ekipmanı.
Çaka
Bkz: ForkliftBkz: ForkliftBkz: ForkliftBkz: ForkliftBkz: ForkliftBkz: Forklift
Kuyruk Asansörü
Bkz: Tail LiftBkz: Tail LiftBkz: Tail LiftBkz: Tail LiftBkz: Tail LiftBkz: Tail Lift
Vinçli Gemi
Kendi üzerinde yükleme ve boşaltma için gerekli olan vinçlere sahip olan gemi.
Hafif Montaj
Ağır makine ve ekipman gerektirmediği için lojistik merkezlerde de yapılabilen montaj işlemleri
Hafif Ticari Araç
Azami yüklü ağırlığı 3.500 kilogramı geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıt. (Karayolu Trafik mevzuatında kamyonet olarak adlandırılmaktadır.)
Hafif Yük Otomatik Yönlendirmeli Araç
Küçük parça ve 250 kg altı hafif yükleri güvenli ve plânlı bir şekilde, önceden belirlenen noktalara bilgisayar destekli olarak, zemindeki kablolar, optik sistemler vb. sistemler yardımıyla taşıyan otomatik yönlendirmeli araç.
Otomatik Elleçleme Sistemi
Işıksız ortamda, tam otomatik ekipmanın çalıştığı, dolayısıyla insan gerektirmeyen depolama ve elleçleme sistemi (Örneğin AS/RS, AGV, otomatik konveyör, robot vb.).
Hat Besleme
Genellikle tam zamanında üretim sistemlerinde üretim hattına getirilen malzeme ve parçaların hattaki işleminin gerçekleştirilmesi. (Parça lojistiğini yapan şirket elemanları tarafından da yapılabilmektedir.)
İş/Parça Listesi
İhalede ayrı fiyatlandırılması beklenen iş/parça listesi.
Araç Metre
Bkz: Lane MeterBkz: Lane MeterBkz: Lane MeterBkz: Lane MeterBkz: Lane Meter
Taşıma Hattı
Genellikle 1.500 km boyunca yükleme veya boşaltma işleminin olmadığı terminaller arası yük taşıması.
Düzenli Hat İşletmecisi
Tarifeli bir düzen içinde yük taşımacılığı hizmeti veren şirketler (Örneğin; denizyolu ile belirlenmiş bir sefer programına göre sürekli hizmet veren gemi hattı işletmecileri).
Düzenli Hat Konşimentosu
Önceden belirlenmiş limanlar arasındaki hatlarda tarifeli olarak, sürekli sefer yapan gemi yükleri için düzenlenen konşimento. (Geminin uğrayacağı limanlar ve taşıma ücreti tarifeye bağlı olduğu için bu tür konşimentolar tercih edilmektedir.)
Düzenli Hat Bağlantı İndeksi
UNCTAD tarafından konteyner gemi sayısı, büyüklüğü, kapasitesi, hizmet çeşiti ve işletici firma sayısına bakılarak hesaplanarak yayımlanan, ülkelerin denizcilikteki konumunu ve ticaretin konteynerizasyonunu ölçen endeks.
Sıvı Doğal Gaz
Depolama ve taşıma işlemlerinde hacimsel avantaj ve kolaylık sağlanması için sıvı haline getirilmiş doğal gaz. (Doğal gazın hacmi, gaz fazından sıvı faza geçerken yaklaşık 600 kat küçülür.)
Lloyd's Sicili
Lloyd's tarafından örgüte kayıtlı olan gemilerin tonaj, yaş, yapım yılı ve genel durumunu içeren ve yıllık olarak düzenlenen belge.
Yük
1) Üretimde bir tesis veya fabrika için programlanmış üretim miktarı. 2) Depolamada ekipman tarafından elleçlenen ürün miktarı. 3) Taşımacılıkta araç tarafından taşınan ürün miktarı.
Yükleme
Sevk amacıyla malzemelerin tren, uçak, kamyon vb. bir araca güvenli bir şekilde yüklenmesi işlemi.
Yükleme Optimizasyonu
Yükleme ve boşaltma zamanından tasarruf etmek, işçilik maliyetlerini düşürmek ve/veya kabın/aracın kapasitesini en verimli biçimde kullanmak suretiyle taşıma maliyetlerini düşürmek üzere yüklerin kaba/araca en etkin biçimde yerleştirilmesi.
İş Yükü Bazlı Üretim Kontrolu
Bir üretim sisteminde sipârişleri üretim ortamına göndermeden önce, bu ortamdaki iş yükü ve kapasiteyi kontrol ederek üretim sürelerini azaltma ilkesi.
İş Yükü Bazlı Sipâriş Yönetimi
Bir iş atölyesindeki varolan işlerin, yüklerini ve atölye kapasitesini dikkate alarak, sipârişleri atölyeye gönderme yaklaşımı.
Yerel Alan Ağı
Aynı ortamda bulunan bilgi-işlem donanımlarını birbirine bağlayarak oluşturulan ağ yapısı.
Rassal Sayım
Her gün hareket eden kalemlerden rastgele (random) seçilen genellikle 10 kalemin sayılması ve bu sayımların doğruluk oranlarının çıkarılması
Lokasyon Rotalama Problemi (LRP)
Yer seçim ve araç rotalama problemlerinin birlikte ele alınarak çözüm getirilmesi problemi.
Lokasyon Sırası
Depoda bir akış yönü tanımlayarak her lokasyona bir sıra numarası verilmesi ve ürünlerin bu akış yönünde toplanması
Rastsal Yerleştirme Sistemi
Bkz: Locator SystemBkz: Locator SystemBkz: Locator SystemBkz: Locator System
Rastsal Yerleştirme Sistemi
Rastsal stoklama politikasını uygulamak amacıyla ürünlere yer tahsisi yapan depo yerleştirme sistemi. (Böylece ürünün özelliklerine uygun yer ataması ve daha verimli alan/hacim kullanımı sağlanır.)
Lojistik
Taşımacılık, depolama, paketleme ve katma değerli hizmetleri muayene, gözetim ve denetim, sipariş yönetimi, stok yönetimi, sigorta ve gümrük faaliyetlerinin bütünü.
Lojistik Merkez
Bkz: Freight VillageBkz: Freight VillageBkz: Freight VillageBkz: Freight Village
Lojistik Mâliyetleri
Lojistik operasyonlar sırasında oluşan taşıma, depolama, stoklama, sipâriş işlemleri ve idarî giderlerden oluşan mâliyetler.
Lojistik Bilişim Sistemi
Lojistik yönetiminde kullanılan bilgisayar donanım ve yazılım sistemleri.
Lojistik Yönetimi
1) Müşteri gereksinimlerini karşılamak üzere, üretim noktası ve tüketim noktaları arasındaki mal, hizmet ve ilgili bilgilerin ileri ve geri yöndeki akışları ile depolanmalarının etkin ve verimli bir şekilde plânlanması, uygulanması ve kontrolunu içeren tedârik zinciri süreci aşaması. 2) En yüksek müşteri hizmet düzeyini en düşük lojistik maliyetle karşılamak üzere lojistik faaliyetlerin yönetimi.
Lojistik Harita
Seçilen bir bölgede seçilen bir sektör veya mal için tüm nakliye, depolama vd. lojistik faaliyetleri gösteren diyagram.
Lojistik Optimizasyonu
Lojistik faaliyetler ve sistemlerin; yöneylem araştırması, istatistiksel karar verme vb. yaklaşımlar kullanılarak modellenmesi, öngörülen amaçlar doğrultusunda uygun çözüm seçeneklerinin elde edilmesi ve çözümlerin testinin yapılması.
Lojistik Hizmet Alan Şirket
Bkz: Logistics Services RecipientBkz: Logistics Services RecipientBkz: Logistics Services RecipientBkz: Logistics Services Recipient
Lojistik Köy, Organize Lojistik Bölge
Bkz: Freight Village
Uzun Ton; İmparatorluk Tonu
1.016 kg'a ve 2.240 libreye karşılık gelen İngiliz ağırlık birimi.
Liman İşçisi
Bkz: StevedoreBkz: StevedoreBkz: StevedoreBkz: Stevedore
Treyçek
Bkz: TruckBkz: TruckBkz: Truck
Kayıp ve Hasar Şikayeti
Yükün taşınması esnasında oluşacak herhangi bir kayıp, hasar ile gecikme durumunda oluşan zararın karşılanması için başvurulan tazminat.
Lojistik Performans Endeksi
Dünya Bankası tarafından her iki yılda bir yayımlanan, Dünya’daki lojistik profesyonelden anket yoluyla toplanan nitel verilere dayalı olarak oluşturulan ve yaklaşık 160 ülkenin lojistik performansını gösteren endeks.
Uzun Mesafe Tanıma ve İzleme Sistemi
Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) tarafından Denizde Can Güvenliği Uluslararası Sözleşmesi (SOLAS) hükümlerince, tüm yolcu gemilerinin, 300 Gross Ton ve üzerinde bulunan yük gemilerinin, yüksek hızlı gemilerin ve mobil deniz sondajı birimlerinin kendi bayrak tescil ülkelerine günde en az 4 kez bulundukları konumu bildirmek zorunda oldukları ve izlendikleri sistem.
Parti Üretimi
Bkz: Batch Production
Parti Sırası
Depolarda ürünlerin parti numarası veya tarihine bakılarak toplama veya ikmal işlemleri yapılma sırası.
Parti Büyüklüğü
Bir sipârişe veya iş emrine karşılık gelen ürün miktarı.
Parti Büyüklüğü Belirleme
Üretim veya satınalma gereksinimlerinin en uygun şekilde karşılanabilmesi için tedârikçilere veya üretim merkezlerine verilen sipâriş veya iş emrine ait parti büyüklüklerinin saptanması.
Düşük Seviye Yarı Römork
Genellikle proje taşımacılığında kullanılan, standartların dışında, normal kamyonlarla veya TIR'larla taşınamayacak büyüklükte, uzunlukta, genişlikte veya tonajda olan (gabari dışı) yüklerin taşınmasını sağlayan yarı römork.
Düşük Emisyon Bölgesi
Emisyon miktarı düşük belirli standartlardaki sertifikalı araçların girebileceği veya girmek için ücret ödenmesi gereken bölge.
Düşük Miktarlı İlk Üretim
Genellikle askeri silah projelerinde görülen, alıcının önce ürünü test etmesi gereken az miktardaki başlangıç üretimi. (Pilot üretim olarak da adlandırılmaktadır.)
Yüksek Hizmet Perakendecileri
Bakkal ve süpermarketler gibi hizmet çeşitliliği az olan perakendeciler.
Parsiyel Taşımacılık
Bkz: Partial TransportationBkz: Partial TransportationBkz: Partial Transportation
Tek Seferde Ödeme
Ödenecek tutarın taksitler yerine tek seferde ödenmesi.
Dalgalı Talep
Yılın en az % 70'inde satışı olan talep yapısı.
Makinadan Makinaya İletişim
Farklı cihazların bir biri ile kablolu yada kablosuz haberleşmesini sağlayan teknoloji. (M2M teknolojisi ile sahada bulunan bir cihazın çevresel olayları toplayarak uzak bir lokasyonda olan farklı bir cihaza topladığı verileri iletmesi yoluyla gerçekleştirilir. Sahadaki olaylara ortam sıcaklığı, ortamdaki nem oranı, bir elektrik yada su sayacının okunması, sayaçların durumu örnek verilebilir).
postayla alışveriş
Bir malın mağazaya gitmeden katalogdan sipariş verilmesi ve satın alınması işlemi. (Ödeme için genelde kredi kartı kullanılır).
Ana Koridor
Elleçleme ekipmanlarının, malların ve depo personelinin hareketine olanak sağlayacak genişlikte ve genellikle raf veya istif uzunluğuna eşit uzunlukta olan geçiş yolu.
Baş Güverte; Ana Güverte
Geminin baştan kıça uzanan en üstteki güvertesi.
Ana Güzergâh
Bkz: Main RouteBkz: Main Route
Ana Güzergâh
Çıkış ve varış noktaları arasındaki en uygun ve en çok kullanılan yol.
Bakım-Onarım-İşletme Malzemeleri (BOİM)
Satın alınan, ama bitmiş ürün içinde yer almayan, bakım, onarım ve işletme amaçlı malzemeler grubu.
Sipâriş İçin Üretim
Müşteri sipârişi alındıktan sonra îmalatın başlatıldığı, kimi durumlarda müşteri talebine göre özelleştirilebilen üretim stratejisi.
Malmquist-Toplam Faktör Verimliliği (TFV) Endeksi
Birden fazla girdisi ve çıktısı olan bir karar verme biriminin toplam faktör verimliliğini hesaplamakta kullanılan yöntem.
Tedarik Zinciri Performans Yönetimi
Sadece projelendirme aşamasında değil tedarik zinciri boyunca SCOR metodolojisi ve tekniklerinin nasıl uygulanacağını içeren bir yönetim sistemi.
Manifesto
1) Bir yük gemisinde bulunan ticaret malları gösteren ve gemi kaptanı tarafından yükün boşaltılacağı liman gümrük yönetimine verilen belge. 2) İthal edilecek eşyanın gümrüğe geldiğini gösteren bir belge (Manifestolar yük konşimentosuna göre doldurularak ilgili gümrüğe verilir.)
Adam-Ürüne ilkesi
Depolarda toplayıcının ürünün yanına gittiğini ifade eder. Genellikle manuel sistemlerde söz konusudur.
Elle Toplama
Depolarda ürünlerin herhangi bir ekipman kullanılmaksızın, elle toplanması.
Elle İtmeli Araba
Depolarda genellikle kolili ürünlerin taşınması için insan gücüyle hareket ettirilen iki tekerlekli yük taşıma aracı.
Sipâriş İçin Üretim
Bkz: Make To Order Bkz: Make To Order
Stok İçin Üretim
Bkz: Make To StockBkz: Make To Stock
Üretici
Parça veya hammaddelerin birleştirilmesi veya montajı yoluyla ürün üreten kuruluş (Üreten kuruluş, bâzı durumlarda tasarım ve kontrol işlerini üstlenerek fiziksel üretim yapmayabilir.).
İmalat Yürütme Sistemi
Üretimde hammaddeden bitmiş ürüne akışın izlenmesi ve raporlanmasını sağlayan, şirketlerin kurumsal yazılımlarına entegre edilen ve üretimden gerçek zamanlı veri toplamaya dayalı bilişim sistemleri. (Genellikle ERP sistemlerinde bu özellik yoktur. Otomatik tanımlama ve veri toplama sistemleri, bilgisayar destekli makineler gibi bilgisayarlı üretim sistemlerine entegre olarak, üretim takip verilerini toplanmasını sağlar.)
İmalat Lojistiği
Bkz: Intra Logistics
Îmalat Kaynaklarının Plânlanması
Üretim gereksinimlerini karşılamak amacıyla, bir şirketin malzeme, makina, işçilik, finansman, depo, enerji vd. kaynaklarının eşgüdümlü bir şekilde ve belirli kısıt ve ölçütlere uygun olarak plânlanması ve kontrol edilmesi.
Üretim Deposu
Üretim faaliyetlerinde kullanılmak üzere hammadde, parça ve yarı ürünlerin depolandığı yer.
Elçaka
Yüksek lokasyonlara el ile yükleme veya boşaltmayı olanaklı kılan ve bu amaçla tasarlanmış çaka, insanlı çok dar koridor çakası.
Marjinal Maliyet
Bir birim ilave çıktı üretiminin maliyeti. (Çıktı miktarında meydana gelecek bir birimlik artışın toplam değişken maliyetlerde yarattığı değişimdir).
Deniz Konşimentosu
Bkz: Bill of Lading
Deniz Terminali
Deniz liman faaliyetlerinin tümü veya bir kısmını yürütmek amacıyla oluşturulan tesis/tesisler.
Deniz Ticareti
Denizyoluyla yapılan ticaret.
Pazaryeri
Tedârikçiler ile müşterilerin internt ortamından buluşarak ticaret yaptıkları alan.
MARPOL Konvansiyonu
Bkz: International Convention fort he Prevension of Pollution from Ships
Sipariş Hazırlama Sahası
Bkz: Marshalling Area
Malzeme Tedarik Maliyeti
Malzeme geliştirme, tedarik planlama, tedarikçi geliştirme, taşıma ve varsa gümrük, mal kabul ve depolama maliyetlerinin tümü.
Malzeme Taşıma Sistemleri
Malzeme ve ürünlerin fiziksel olarak taşınması sırasında kullanılan donanımlar (Örneğin konveyör, çaka, vinç, elle taşıma araçları vb.).
Sipariş Hazırlama Alanı
Mal kabulu yapılan ve yüklenecek olan malların ayrıştırma ve sınıflandırma gibi işlemlerinin yapıldığı geçici depolama alanı. (Ayrıca siparişe konu olan mallarda herhangi bir sorun olup olmadığının kontrol edildiği yerler.)
Kitlesel Özelleştirme
Esnek bilgisayar destekli üretim sistemleri kullanarak farklı müşteri beğenilerine uygun farklı ürünlerin üretimini maliyet etkin bir biçimde aynı hatta ardışık olarak gerçekleştiren üretim sistemi. (Bu sistemde özellikle üüründen ürüne geçiş süre ve maliyetleri en aza indirilmektedir.)
Kitle Üretimi
Üretilen ürünler için üretim hatlarının kurulduğu, aynı tip ürünün kitleler hâlinde çok büyük miktarlarda üretildiği üretim sistemi. (Buradaki üretim hatlarındaki makinalar ve tezgâhlar özel amaçlıdır ve üretimin amacı hızlı ve çok sayıda ürün üretmektir. Örneğin otomobil veya beyaz eşya üretimi.)
Ana Üretim Çizelgesi (Programı)
Hangi ürünün ne kadar ve ne zaman üretileceğini, satış tahminlerine ve sipârişlere bağlı olarak gösteren, MRP'nin bu programa bağlı olarak çalıştığı üretim programı.
Sipâriş Eşleştirme Noktası
1) Üretim akışında itme ve çekme sistemlerinin eşleştirildiği yer. 2) Sipârişlerin stoklarla eşleştirildiği üretim aşaması (Sipârişlerin hangi aşamadaki stoktan karşılanacağının belirlenmesidir.)
Malzeme elleçleme
Ürünlerin, malzemelerin ve ambalajların hazırlama, üretim, dağıtım ve tüketim süreçleri boyunca hareketini, depolanmasını, korunmasını ve kontrolünü içeren faaliyetler.
Malzeme Güvenlik Bilgi Formu
Çalışanlara elleçleme işlemlerini güvenli bir şekilde yapılabilmeleri için gerekli olan verileri içeren form. (erime derecesi, kaynama noktası, yanma noktası, toksiklik durumu, sağlığa etkileri, ilkyardım, depolama, kullanım, koruyucu ekipmanları gibi verileri sağlayan formdur. Ürünün güvenliği, sağlığı ve yönetimi için önemli bir bileşendir.)
Malzeme Yönetimi
1) Bir şirket içindeki tüm malzemelerin; kodlama, gereksinim plânlama, stok kontrolu, tedârik, depolama vb. faaliyetlerini içerecek şekilde yönetimi. 2) Kesin veya olası talepleri karşılamak amacıyla tüm malzemelerin, işletmenin pazarlama, satış, üretim, tedârik ve finans durumu ile zaman, miktar, fiyat ve kalite ölçütlerine dikkat edilerek en uygun şekilde tâkibi, temini, sipâriş ve güvenlik stoğu düzeylerinin belirlenmesi ve depolanmasıyla ilgili faaliyetlerin yönetimi.
Malzeme Gereksinim Plânlama
1) Talep Tahminleri ve/veya sipârişler ya da Ana Üretim Çizelgesini gözönünde bulundurarak; ürün ağaçları, temin süreleri, stoklar, parti büyüklükleri (lot size), fireler, daha önce açılmış iş ve satınalma emirlerini dikkate alarak net malzeme gereksinimlerinin belirlenmesi sistemi. 2) Üretim için gerekli malzemelerin satınalma zamanını ve miktarını belirleyen bir karar metodolojisi.
İkinci Kaptan Makbuzu
Malların gemiye yüklendiğini gösteren ve kıymetli bir evrak niteliğinde olmayan belge.
Karekod
Bkz: Quick Reponse Code
S-s Stok Kontrol Sistemi
Stok düzeyinin, tanımlanmış en az düzeyin altına inilmeyecek ve en yüksek düzeyin ise üstüne çıkılmayacak şekilde, sipârişlerin, en yüksek stok düzeyi ile sipâriş anındaki varolan stok düzeyi arasındaki fark kadar verildiği stok yönetim sistemi.
Mobil Ticaret
Mobil iletişim araçları kullanılarak, ticarî ve idarî işlerin yapılması.
Gemi
Gemi.
Motorlu Transpalet; Jet Palet
Transpaletin motorlu versiyonu (Araç yanında yürüyerek kumanda edileni ve ayakta binerek kullanılanı olmak üzere iki ayrı tiptir.).
Tekerlekli Yemek
Satın alabilecek veya hazırlayabilecek durumda olmayan kişilere yönelik yapılan evlere yemek servisi. (Çoğunlukla eve teslim yemek programı olarak da adlandırılır ancak evlere yemek servisi daha farklıdır. Bu sistemde genellikle evden çıkamayan yaşlı kişilere, çoğu orta yaş üstü genellikle kamyonet türü araç kullanabilen gönüllülerce yemek dağıtımı söz konusudur.)
Ortalama Parti Depolaması
Bir parti için gerekli olan en fazla istif yüksekliğini yakalamak birden üçe kadar palet gerektiren ürün miktarı.
Ton
1.000 kg'a eşit olan ağırlık miktarı.
Mezanin Tip Raf Sistemi; Katlı Raf Sistemi
Özellikle küçük ve çok sayıda ürün çeşidinin sözkonusu olduğu durumlarda kullanılan, mal yerleştirme ve toplamayı yapacak personelin boyu ile orantılı olan, tek veya çok katlı platformdan ve dar koridorlardan oluşan raf sistemi.
Ara Taşıma
Karma taşımacılıkta konteynerin iç bölgeden gemiye yüklenmek üzere limana taşınması.
Döngüsel Sefer
Bir araç tarafından bir program çerçevesinde çeşitli noktalardan aynı veya farklı yüklerin alınarak bir veya birden fazla noktaya teslim edilmesi ve teslîmatlar sırasında boş kapların toplanması veya tüm teslîmatlar tamamlandıktan sonra ters güzergâh izlenerek boş kapların toplanarak geri getirilmesi sistemi.
Kağıt Geri Dönüşümü
Kağıt üretim tesislerinde atık kağıtların hamur haline getirilerek geri dönüşümünün sağlanması.
Kara Köprüsü
Bkz: Land BridgeBkz: Land BridgeBkz: Land BridgeBkz: Land BridgeBkz: Land Bridge
Asgari Stok Düzeyi
Bkz: Safety StockBkz: Safety StockBkz: Safety StockBkz: Safety StockBkz: Safety Stock
En Az Sipariş Miktarı
Paket büyüklüğü, üretim parti büyüklüğü vd. nedenlerle bir malzemeden en az verilebilecek sipariş miktarı.
Ayna Etkisi
Havayolu taşımacılığında yeni rotalar için ikili antlaşma imzalandığında oluşan etki (Yeni açılan rota üzerinde hizmet yok iken, sözkonusu iki ülkenin havayolu şirketleri aynı zamanda hizmet vermeye başlayacaktır.)
Hatalı Yükleme
Bir yükün taşıma aracına hatalı bir şekilde yüklenmesi.
Karma Taşımacılık
Aynı sevkiyat kapsamında en az iki farklı taşımacılık sisteminin birlikte kullanılması.
Karma Palet
Farklı ürünlerin palet kapasitesi dikkate alınarak aynı palet üzerinde bir arada istiflenmesi.
Karışık Önce Dağıt Sonra Topla Araç Rotalama Problemi
Önce dağıtım ve sonra(dönüşte) toplama işlemlerinin yapıldığı araç rotalama problemi
Zaman Pencereli Karışık Önce Dağıt Sonra Topla Araç Rotalama Problemi
Önce dağıtım ve sonra(dönüşte) toplama işlemlerinin zaman pencerelerine(teslim ve toplama zaman aralıklarına) uyarak yapıldığı araç rotalama problemi
MKS Sistemi
Metre, Kilogram, Saniye Sistemi
Araçtan-Araca İletişim Teknolojisi
Bkz: Vehicle-to-Vehicle (V2V) TechnologyBkz: Vehicle-to-Vehicle (V2V) TechnologyBkz: Vehicle-to-Vehicle (V2V) TechnologyBkz: Vehicle-to-Vehicle (V2V) TechnologyBkz: Vehicle-to-Vehicle (V2V) Technology
Hareketli Konveyör
Taşınabilir Konveyör
Kuyruk Asansörü
Bkz: Tail LiftBkz: Tail LiftBkz: Tail LiftBkz: Tail LiftBkz: Tail Lift
Taşınabilir Raf; Hareketli Raf
Boş veya dolu olarak taşınabilen, kaydırılabilen, böylece çok sıra olmasına rağmen tek veya az sayıda koridor kullanılan raf.
Ana Gemi
Genelde kapasitesi 1.000 TEU'dan fazla, yükü ana yükleme limanları arasında taşımak amacıyla kullanılan büyük tonajlı gemilerdir
Mobil Elleçleme Vinci
Sahip olduğu lastik tekerlekler sayesinde, düşey ve yatay hareketleri ayapabilen, yükleri kaldırma, yeni bir yöne dönerek veya hareket ederek aktarma, yerlerini değiştirme, yükleme, boşaltma işlerinde kullanılan vinç
Hareketli Liman Vinçleri
Sahip olduğu lastik tekerlekler sayesinde, liman sahası içerisinde istendiği şekilde hareket ederek, konteynerlerin gemiye yüklenmesinde ya da gemiden liman sahasına indirilmesinde kullanılan hareketli liman vinçleri.
Mobil Araç Terminal Seti
Motorlu taşıtların uzaktan tâkibini, kontrolunu ve yönetimini sağlayan, araçların konum bilgilerinin, kendi özel konumlama ve/veya GPS (Global Positioning System) sisteminden yararlanarak periyodik tâkibinin yapıldığı, merkeze kablosuz telekomünikasyon (uydu , radyo frekeansı ile çalışan karasal sistemler vb.) ortamları üzerinden aktaran, ekran-klavye birimi ile donanmış olanların ayrıca merkez ofis ile karşılıklı olarak veri haberleşmesinde bulunabildiği ekipman seti.
Mobil Depoculuk
Müşteri hizmet düzeyi ve devri yüksek olan yiyecek-içecek gibi malların, özellikle yoğun satış dönemi veya saatlerinde belirli noktalarda mobil araçlar üzerinde bulundurulması.
MRP Oluşturma
Günlük, haftalık ve hatta aylık olarak çalıştırılabilen, talepleri stok yönetimi, satış ve satın alma siparişleri, ürün ağacı, malzeme ihtiyaç planlama ve iş emri gibi bir dizi farklı programlar sayesinde planlı siparişlere dönüştüren sistem.
Çoklu Kanalı Dağıtım
Müşteriler farklı dağıtım kanallarından (bayi, e-ticaret) ulaşma sistemi.
Çok Depolu Karışık Önce Dağıt Sonra Topla Araç Rotalama Problemi
Birden fazla depo çıkışlı önce dağıtım ve sonra(dönüşte) toplama işlemlerinin yapıldığı araç rotalama problemi.
Çok Depolu Araç Rotalama Problemi
Firmaların müşterilerine ürünleri ulaştırması aşamasında çoklu depolardan faydalanması durumunda, bu depolar çerçevesinde kümelenmiş olan müşteri gruplarına yönelik fiziksel dağıtım aşamasında araç rotalama problemi.
Çoklu Mekik
Mekik raf sisteminde birden fazla mekik kullanımı.
Çok Aşamalı Stok
Müşteri gereksinimlerini karşılamak üzere tedârik zincirinde farklı aşamalardaki stoklar.
Çok Kademeli Tersine Lojistik Ağı
Tersine Lojistik kapsamında birden fazla kademeyi (toplama, muayene/ayrıştırma, geri dönüşüm, vd.) içeren ağ yapısı.
Karma Taşımacılık Konşimentosu
Birden fazla taşıma modunu içeren sevkiyatlarda karma taşımacılık operatörünün sorumluluklarını gösteren taşıma sözleşmesi.
Karma Taşımacılık Operatörü (KTO)
Kendi adına veya kendi adına hareket eden bir başkası adına, gönderici veya karma taşımacılık operasyonuna katılan taşıyıcılarla, aralarında bir hizmet sözleşmesi yaparak yükümlülüklerini üstlenen kurum.
Multimodal Taşımacılık; Çok Modlu Taşımacılık
Yüklerin, birden fazla taşımacılık (kara, hava, deniz, demir yolu, boru hattı) türünün ardışık olarak kullanıldığı ve türler arasındaki aktarmalarda doğrudan yükün elleçlendiği taşımacılık şekli.
Çoklu İhale
İhaleye konu olan işte tek bir tarafın yetersiz kalacağı düşünüldüğünde ihale sözleşmesinin birden fazla kurum ile yapıldığı ihale.
Sipâriş Eşleştirme Noktası
Bkz: Material Decoupling Point
Sipâriş Karşılama
Talebin (sipârişin) yerine getirilmesi (karşılanması).
Sipâriş Karşılama Süresi
Müşteri sipârişinin alınmasından, sipârişin müşteriye teslîmatına kadar geçen süre.
Çoklu Kaynak Kullanımı
Alınacak olan hizmet doğrultusunda tek bir hizmet kaynağının yeterli olmadığı durumlarda birden fazla kaynağa başvurulması. (Hizmeti alacak kişilerin hangi hizmet kaynağının en iyi olduğu ve her bir hizmet kaynağından ne kadarlık hizmet satın alımı yapılacağına karar vermesi gerekir.)
Habersiz Gönderici
Gönderici firmaların, yasal olmayan işlere haberleri olmadan karıştırılmaları durumu (Örneğin; kaçakçılar yasal olmayan mallarını yasal mallarının yanına ve yasal gönderici firmanın haberi olmadan koyabilirler.)
Dar Koridor
Paletlerin raflara yüklenmesi ve boşaltılmasında dar koridor çakalarının (reach truck) kullanıldığı koridor (Bu tip koridorların genişliği, 240-330 cm. arasında olup depo alanı/hacmi kullanımı açısından daha verimlidir.)
Doğal Liman
Doğal yollarla oluşmuş göl şeklindeki liman.
En Yakın Lokasyon
Depo içerisinde mümkün olan en kısa turun yapılabilmesi için, siparişe konu olan malların daha önce toplandığı yere en yakın yerden toplanması.
Yakın Tedârik
Coğrafya, yerel saat avantajı, kültürel, sosyal ve daha bir çok boyutta ülkeler arası faydanın yaratılabilmesi amacıyla bir malzeme ve hizmet tedariklerinin kendi veya komşu ülkeden yapılması durumu.
Net Varlıklar
Toplam varlıklardan toplam borçların çıkarılmasıyla elde edilen değer.
Net Varlık Devir Oranı
Satışların oluşmasında varlıkların ne kadar hızlı bir şekilde kullanıldığının ölçüm oranı ("Toplam gelirler / Toplam net varlıklar" şeklinde hesaplanır).
Giriş Maliyeti
Bkz: Landed CostBkz: Landed CostBkz: Landed Cost
Net Fiyat
Tüm indirimler yapıldıktan sonra, müşteriye sunulan nihaî fiyat.
Net Ton
Bkz: Gross Revenue TonnageBkz: Gross Revenue TonnageBkz: Gross Revenue Tonnage
Net Ton
Bkz: Gross Revenue Tonnage (GRT)Bkz: Gross Revenue Tonnage (GRT)Bkz: Gross Revenue Tonnage (GRT)
Net Ağırlık
1) İçine konduğu paket veya kabın haricinde ürün ağırlığı. 2) Aracın taşıdığı yükün ağırlığı.
Ağ Tasarımı
Etkin ve verimli bir tedârik zinciri için çalışma kapsamı içindeki ilgili tedârikçi, üretici, depo ve dağıtım merkezi, satış noktaları ile müşteriler gibi çeşitli şirketlerin ve tesislerin üretim, depolama ve taşımacılık sistemlerinin bir ağ yapısı bütünlüğü içinde yüksek yanıt hızı, yüksek kalite, düşük mâliyet vd. amaçlarla analizi ve yeniden tasarlanması.
Ortak Transit Rejimi
Transit beyanının sunulmasından rejimin ibra edilmesine kadarki her aşamanın tamamen elektronik ortamda gerçekleştirildiği, gerek gümrük idareleri arasındaki gerekse gümrük idareleri ile ticaret erbabı arasındaki iletişimin elektronik mesajlar ile sağlandığı ve bu şekilde güvenilir ticaret için önemli basitleştirmelerin uygulandığı program. (Ortak Transit Rejimi Avrupa Birliği ve EFTA (Norveç, İsviçre, İzlanda) ülkelerinin uyguladığı 3. ülkelerinde katılımına açık olan bu ülkeler arasındaki transit eşya taşımacılığını hızlandırmak ve basitleştirmek için sağlanan yeni bilgisayarlı transit sistemidir.)
Yeni Ürün Talebi
Yeni ürünlerin ilk üç aylık talebi.
Gazeteci ÇocukProblemi
Değişken talebe göre tedârikçiye verilecek sipâriş miktarının belirlenmesinde kullanılan bir matematiksel stok modeli.
Gazete Satıcısı Problemi
Bkz: Newsboy ModelBkz: Newsboy Model
Gece Teslimatı
Siparişin gece teslimatı.
Harcanmayan Envanter
Üretim süreçlerinde kullanılmayan belirli ömrü baoyunca özelliklerini oruyan makine, ekipman gibi demirbaşlar.
Takım Bozma
Monte edilmiş bir takımın, bileşenlerine veya parçalarına ayrıştırılması, demontajı.
Gece Teslimatı
Gece yapılan teslimat.(Örneğin, AVM'lerde, restoranlarda gündüz operasyonlarını etkilememek ve daha kısa sürede teslimatları gerçekleştirmek amacıyla uygulanmaktadır.)
Özvarlıksız Lojistik Şirket
Taşıma araçları ve depo gibi varlıkları olmayan bu varlıklara sahip şirketlerle sözleşmeli olarak çalışarak lojistik faaliyetleri gerçekleştiren şirket.
Kusursuz İade
Ürünle ilgili bir kalite problemi olmamasına rağmen özellikle e-ticarette erken/geç teslim, beğenmeme veya istenen özelliklerde olmaması nedeniyle iade edilen ürün.
Ciro Edilmez Denizyolu Konşimentosu
Gecikme durumlarında ek masraflarla karşılaşmamak için daha hızlı hareket edebilen ve kıymetli evrak konumunda olmayan denizyolu taşıma senedi.
Geri Dönüşümsüz Malzeme
Yeniden îmalat amacıyla kullanıma uygun olmayan malzeme.
Doğrudan Teslimat
Bkz: Direct ShipmentBkz: Direct Shipment
Tarife Dışı Engeller
Bâzı ürünlerin ithalatlarını engellemek için devletler tarafından konulan tarife dışı bürokratik engeller (Örneğin araç gçiş sayısı azaltma, mâliyetleri veya süreyi artıran uygulamalar gibi.)
Taşıma İşleri Organizatörü, Özmal Aracı Olmayan Taşıyıcı
Taşıyıcılardan yer (hacim) satın alıp, bu yerleri kendi müşterilerine satarak konsolidasyon sağlayan, bir taşıyıcı gibi davranmasına rağmen, gemi, uçak vb. taşıma araçlarına sahip olmayan ve taşıma sözleşmesi yapabilen kuruluş.
Kuzey Amerika Ülkeleri Serbest Ticaret Anlaşması
Kanada, ABD ve Meksika devletlerinin 1989'da kurdukları ticari ve ekonomik birlik.
Varış İhbarı
Yükün teslîmat yerine geldiğinde alıcıya, yük ile ilgili bilgilerin (ürün, miktar, ağırlık, hacim vb.) iletildiği belge.
Hazırlık Mektubu
Bir gemi yükleme veyahut tahliye limanına vardığında beyan edilen evrak.
Muhabir Banka
Alıcının çalıştığı âmir bankanın kabul ettiği akreditifleri ilettiği ve satıcının çalıştığı banka.
Demode Stok
Bkz: Obsolete Inventory
Hareketsiz Talep
Belirii dönemde hareket görmeyen talep.
Eskimiş/Demode Stok
1) Geleceğe yönelik talebi olmayacağı düşünülen stok. 2) Teknolojik gelişmelerle demode olan stok. 3) Son kullanım tarihinin geçmesi, bozulması ve diğer nedenler dolayısıyla kullanılamayan mallar.
Kullanılabilir Adres
Depolarda, geçiş ve hizmet alanları (koridorlar, katma değerli hizmetler, araç yükleme ve boşaltma alanları vb.) hariç depolama amacıyla kullanılabilecek alanlar.
Dolu Adres
Başka bir malzeme tarafından kullanılmakta olan stok alanı.
Deniz Konşimentosu
Bkz: Bill of Lading
Denizyolu Taşımacılığı
Bkz: Maritime Transportation
Güzergah Dışı Noktalar
Taşıma hattı (Line-Haul) şeklinde iş gören taşıyanların normal
Yük Boşaltma Hızı
Zamana göre yükün boşaltılma hızını gösteren gösterge (Örneğin saat başına palet, saat başına koli vb.).
Uzak Tedârik
Üretim faaliyetlerinin, düşük mâliyet gerekçesiyle, uzak ülkelerdeki tedârikçilere yaptırılması durumu.
Optimizasyon
Belirlenmiş kaynaklar ve kısıtlar altında seçenekler arasından amaç/amaçlara en uygun olanının belirlenmesi.
Parti Büyüklüğü Belirleme
Bkz: Lot Sizing
Sipâriş Mâliyeti
Satınalma sipârişlerinin verilmesi sırasında oluşan, sipâriş miktarından bağımsız, personel, iletişim, kotrol, bilgi-işlem vb. mâliyetler.
Sipâriş Çevrim Süresi
Belli bir ürün için ardışık sipârişler arasında geçen ortalama süre.
Dökme Yük Gemisi
Kuru ve sıvı dökme yükleri taşıyabilen ancak esas olarak dökme ham petrol ve kömür taşıyabilen gemi. (Bu gruptaki gemilerin ortak noktası, yükün içine döküldüğü büyük bir kaseye benzetilmeleri ve yükün dökülebilme özelliğidir.)
Tüm Kanallar
Müşteriye dijital (telefon, sosyal medya, web, televizyon, kiosk cihazı, çağrı merkezi, vd.) ve geleneksel (bayi, nağaza, vd.) kanalların hepsini kullanarak aynı biçimde ve standardlarda ulaşma sistemi.
Talep Odaklı Teslimat
Müşterinin talep etmiş olduğu yer ve zaman dikkate alınarak yapılan sevkiyatlar.
Açık Sipâriş
Bkz: Open Order
Tam Zamanında Teslîmat Sistemi
Gerekli malzemenin, gereken zamanda ve miktarda, gereken yerden alınıp, gereken yere, gereken zamanda ve istenilen koşullara uygun olarak sevk ve teslîmatına yönelik sistem.
Zamanında Tam
Siparişteki her SKU satırının sipariş edilen adette gönderilmesi. (Bir sipariş satırında 100 adet istenen üründen 99 adet toplansa bile o satır tam olarak toplanıp kapatılmamış sayılır.)
Bir Kuşak, Bir Yol Projesi
Çin Hükümeti tarafından desteklenen Çin ve Güneydoğu Asya ülkelerini Avrupa'ya Orta ve Batı Asya üzerinden bağlayan ulaştırma koridoru. (Çin'den yüklenen konteynerlerin Kazakistan üzerinden demiryolu ile Hazar Denizine getirilmesi, Hazar Denizini denizyolu, Kafkasyayı tekrar demiryolu ile geçip tekrar denizyolu ile Türkiye'ye veya Avrupa ülkelerine gönderilmesi projesi gibi.)
Tek Parça Akışı
Bir partideki parçaların her birinin tekil akışı ile gerçelşetirilen ara stoksuz üretim akışı.
Tek Noktadan Küresel Alışveriş
Küresel bazda, olabildiğince az sayıda lojistik hizmet sağlayıcı ile çalışma durumu.
Tek Yön Değiştirme
Geri kazanım yoluyla yeniden üretilmiş ürün talebinin elde stok kalmaması durumunda bu ürünlerin müşterilerini olumsuz etkilememek üzere fiyat değişimi olmadan doğrudan üretilmiş ürün stokundan karşılanması. (Tersi yönde bir karşılama sözkonusu değildir.)
Gerçek Zamanlı İşbirliği
Tedârik zinciri boyunca, eşgüdümü sağlamak üzere, tüm ilişkilerin ve işbirliklerinin sanal ortamda ve en üst düzeyde gerçekleştirildiği bir tedârik zinciri stratejisi.
Gerçek Zamanlı Alışveriş
Bkz: e-tailing
Gerçek Zamanlı Araç Rotalama Problemi
Gerçek zamanlı gelişmelere dayalı ortamlarda araç rotalama problemi
Yük Boşaltma Süresi
Aracın yük boşaltma yerine varışından ayrılışına kadar geçen süre.
Açık Pazar Satınalmaları
Sözleşmesiz ve pazarlıksız satınalma. (Genellikle acil durumlarda olabilir.)
Açık Sipâriş
Alınmış, ancak henüz teslim edilmemiş olan sipâriş.
Açık Hava Antlaşmaları
Ülkeler arası yolcu ve yük taşımacılığında, serbest rekâbet ortamını geliştirmek için, karşılıklı olarak her türlü (sefer sayısı, rota, kapasite vb.) sınırlamaları kaldıran anlaşmalar.
Üstü Açık Konteyner
Standart konteynere sığmayan veya konteyner kapısından çaka vb. donanım ile yüklenemeyen blok mermer, düz cam, makina gibi yüklerin konduğu, üstü açık konteyner (Gereğinde üstü özel brandalar ile örtülür.)
İşletme Yetkisi; Faaliyet Yetkisi
Taşıyanın hizmet verebileceği güzergahlar, noktalar ve
Operasyon Giderleri
Bir ürün, iş veya sistemin işletme giderleri.
Operasyon
1) Faaliyet/İşlem/Operasyon. 2) Üretimde bir ürün/parçanın rota kartındaki bir işlem
Operasyon Oranı
Taşıyanın faaliyet giderlerinin gelirine oranı.
Üretim Yönetimi
Bkz: Production Management
Açık Sözleşme
Tutarı ve süresi belirsiz sözleşme (Zaman ve miktar bakımından sınır tanımayan veya değişik sınırları içeren ve genel olarak, değişik düzeyde tekrarlı sipâriş ve masraflarla ilgili olan malzeme tedârik ve hizmet anlaşması.)
Yöneylem Araştırması
İnsan, makina, malzeme ve/veya diğer girdilerden oluşan sistemlerde karşılaşılan sorunların bilimsel yöntemlerle modellenmesi ve çözümlenmesi yoluyla en uygun kararın veya karar seçeneklerinin belirlenmesi.
Optik Kılavuzlu
Otomatik yönlendirmeli araçlarda (AGV) aracın yerini belirlemek ve önceden belirlenmiş rota üzerinde gitmesini sağlamak üzere zemindeki şeriti optik olarak izleyen ve araca monte edilmiş kılavuz sistemi.
Seçime Bağlı İkmal
S-s stok kontrol sisteminde stok seviyesi en aza (s) gelmeden seçilen bir seviyede stoku en fazla (S) seviyesine getirecek şekilde üretim veya sipariş kararı.
Sipâriş Birleştirme Profili
Farklı müşteriler tarafından sipâriş edilen aynı ürünlerin birleştirilerek karşılanması faaliyeti. (Sözkonusu sipârişlerin bâzıları stoktan, bâzıları ise üretim veya tedârik yapılarak karşılanabilir.)
Sipâriş Girişi ve Programlama
Müşterilerin sipârişini; telefon, faks ve elektronik yollarla alma, fiyat verme, şirketin sipâriş sistemine girme, kredi kontrol, stok rezervasyonu ve termin verme süreci.
Sipâriş İşleme Merkezi; Sipariş Fabrikası; e-Ticaret Deposu
Bireysel müşteri sipârişlerinin alınıp paketlendiği ve gönderildiği tesis. (Genellikle internet ve telefon üzerinden alınan sipârişlerin karşılandığı yerler olup, bireysel tüketicilerin taleplerini karşılamaya yönelik e-Ticaret depolarıdır .)
Sipâriş Yönetimi
Talep ya da sipârişlerin karşılanması, fiyatlandırılması, kaydının tutulması, stokların kontrolu, stok tahsisinin yapılması ya da üretim/satınalma gereksiniminin ilgili yerlere bildirilmesi, sipâriş tâkibi yapılması, teslîmatın ve tahsilatın izlenmesi ile gerekli mutabakatların yapılması işlemleri. (Müşteriden sipârişin alınmasından, malzeme/malın teslim edilmesi ve mâliyetlendirme/tahsilat işlemlerine kadar olan sürecin yönetimidir.).
Sipariş Toplayıcı; Sipâriş Toplama Elemanı; Sipâriş Toplama Ekipmanı
1) Depoda sipârişleri toplamak için görevlendirilmiş işgören. 2) Raflarda palet yükünden daha az olan sipârişleri elle toplamak için tasarımlanmış, yatay ve dikey yönde sipâriş toplama yaparken operatörün de yükselmesini sağlayan, diğer bir deyişle operatörün de makina üzerinde yer değiştirmesine olanak veren malzeme elleçleme ekipmanı.
Sipâriş Hazırlama Rafı
Kutulu veya adetsel ürün sipârişlerinin manuel olarak toplanmasında kullanılan, ayarlanabilir raf gözlerine sahip ve yüksekliği insan boyuna uygun olan raf.
Sipâriş (Mal) Hazırlama
Bkz: Order PickingBkz: Order PickingBkz: Order PickingBkz: Order Picking
Sipâriş Toplama Elemanı
Bkz: Order PickerBkz: Order PickerBkz: Order PickerBkz: Order Picker
OUT Sipâriş Sistemi
Birçok MRP sisteminde kullanılan; müşteri hizmet düzeyi, stok ve kapasite dengesini dikkate alan, aynı tedârikçiden alınan birden çok parçaya ait sipârişleri eşgüdümlemede kullanılan standart bir sipâriş verme sistemi.
Paralel Toplama
Birden fazla müşterinin siparişinin eşzamanlı toplanması ve toplama sırasında müşteri bazında ayrıştırılması
Sipârişleri Tam Karşılama Sorunu
Bir sipârişin kaç kere zamanında ve tam olarak karşılandığının ölçüsü.
Orijinal Ürün Üreticisi
Orijinal ürün veya parça üreten kuruluş.
Elde Bulundurmama
Talep olmasına rağmen stok olmamasından kaynaklanan sorun.
Sevkiyat Lojistiği
Şirket ile müşteriler arasında gerçekleşen sipâriş işlemleri, paketleme, dağıtım, araç-kargo takibi, teslîmat, iadeler vb. lojistik faaliyetler.
Satılan Malın Maliyetinde Dış Kaynak Kullanımı
Bir ürün veya hizmet üretiminin maliyetleri düşürme vd nedenlerle iç kaynak yerine üçüncü taraf bir şirkete yaptırılması.
Dış Kaynak Kullanımı
Şirketlerin kendi temel (core) faaliyetlerine daha fazla odaklanmak, mâliyetlerini azaltmak, kaliteyi yükseltmek, verimliliğini arttırmak, sabit mâliyetleri değişken mâliyetler hâline dönüştürmek, ilgili tedârikçinin uzmanlık, yatırım ve yaratıcılık gücünden yararlanmak, pazara tepki hızını yükseltmek amaçlarından bir veya birkaçından yararlanmak üzere, varolan şirket faaliyeti veya faaliyetlerinin gereğinde ilgili varlıkları ile birlikte üçüncü parti şirketlere devredilmesi süreci.
Başüstü Konveyör
Zemin yerine zemindeki ekipmanların üzerinde kalan tavan bölgesini geçiş için kullanan konveyör.
Mezanin Raf Sistemi; Teraslı Raf Sistemi
Bkz: Mezzanine Rack SystemBkz: Mezzanine Rack SystemBkz: Mezzanine Rack System
Fazla, Eksik ve Hasarlı Şikayeti
Yükün taşınması veya depolanması esnasında oluşacak herhangi bir fazla, eksik ve hasar durumunda zararın karşılanması için başvurulan tazminat.
Fazla
İstenenden fazla miktar.
Toplam Ekipman Verimliliği
Bir ekipmanın kullanılabilirlik, performans ve kaliteli üretim oranlarının çarpımından oluşan, kalite ürün üretmek için zamanın ne kadar etkin kullanıldığını gösteren ve iyileştirme çalışmalarında baz alınabilecek bir performans göstergesi.
Aşırı Yükleme
Aracın taşıma kapasitesinin üzerinde yüklenmesi.
Standart Dışı Yük
Taşımacılık alt yapısına göre yasal ebat ve ağırlık sınırları dışındaki yük.
Araç Sahibi Sürücü
Kendisine ait olan aracı kullanan sürücü.
Paket
Ürünleri dış etkilerden koruyan, onları bir arada tutarak; pazarlama, taşıma, depolama, dağıtım işlemlerini kolaylaştıran, metal, plastik, karton vb. malzemelerden yapılmış kap.
Talebe Göre Paketleme
Müşteri isteklerini dikkate alarak, ürünlerin paketlenmesine yönelik katma değerli hizmet.
Paketleme
Ürünlerin; pazarlama, depolama, taşıma veya dağıtım amacıyla, uygun malzemeler kullanılarak ve miktar, güvenlik vb. koşullar dikkate alınarak biraraya getirilmesi.
Ambalaj Malzemesi; Paketleme Malzemesi
1) Ürünü koruyan, pazarlama amacıyla kullanılabilen ve ürünün içine konulduğu malzeme. 2) Ürünlerin taşınması ve depolanması sırasında zarar görmesini veya zarar vermesini önlemek amacıyla kullanılan malzeme.
Paketleme
Ürünleri dış etkilerden koruyan, tanıtım ve pazarlama işlemlerini kolaylaştıran, görsellik ve kullanım ergonomisi sağlayan, içindeki ürün hakkında bilgiler bulunduran; metal, plastik, cam vb. malzemelerden yapılmış kap. (İçinde ürün bulunan koruyucudur. Ürünü çarpma, ısınma, zedelenme gibi fiziksel etkilerden korur.).
Palet
Depolama ve taşımacılıkta kullanılan, çeşitli malzemelerden (tahta, metal, plastik vd.) üretilen, çaka tarafından elleçlenen ve ürünün üzerine konulduğu platform.
Düseldorf Palet
Daha ziyade indirimli zincir marketlerde kullanılan 60x80 cm ölçülerindeki palet
Palet Değiştirici
Bkz: Pallet InverterBkz: Pallet Inverter
Palet Kodu
Bkz: SSCCBkz: SSCC
Transpalet
Bkz: Transpalet Bkz: Transpalet
Palet Havuzları
Bir grup firmanın paletlerini aralarında paylaştıkları sistem.
Çeki Listesi; Koli/Ambalaj Listesi
Malların yüklendiği taşıtlar itibariyle her birim, paket, çuval vb. kaplar içinde neler olduğu ve yüklemeye konu kapların boyutları ve ağırlığı gibi detaylı bilgiler içeren liste. (Sevk edilen malların üçüncü şahıslarca veya bizzat satıcı tarafından düzenlenen bir belgedir. Özellikle hasar durumlarında sigorta tazminatının yerine getirilmesinde başvurulan önemli belgelerden biridir. Uluslararası ticarete taraf olan kuruluşlarca istenen detayda düzenlenebilir. Gümrük idarelerince ve hasar halinde sigorta şirketlerince istenebilmektedir.)
Palet Değiştirici
Ürünleri farklı paletler arasında elle müdahaleye gerek kalmaksızın aktarabilen ekipman. (Örneğin tahta palet üzerindeki ürünlerin plastik palete aktarılması veya kısmen kırık bir paletin sağlam bir palet ile değiştirilmesi.)
Palet Destek Çubukları
Ağır veya standart dışı ölçülerdeki paletleri taşımak için raflara monte edilen profiller.
Palet Uyumlu Konteyner
Standart konteynere göre daha geniş ve euro palet taşımaya daha uygun, standart konteynere göre yerleşim düzenine bağlı olarka 2 veya 6 daha dazla palet konabilen konteyner.
Ağlı Palet
Yüklerin ağ ile palete bağlandığı palet
Paletizör
Bir palet üzerine karton, koli, teneke, kutu, bidon vs. gibi ürünleri kuralına uygun bir şekilde dizerek yerleştirmek için kullanılan ekipman.
Paletleme
1) Ürünün, taşınmak ve depolanmak üzere paletlerde istiflenmesi. 2) Ürünlerin, palet bazında birimleştirilmesi.
Panamaks Gemi
Panama kanalından geçebilen en büyük boyuttaki gemi. (Hem kuru yük hem de tanker taşımacılığı için kullanılır.)
Panelvan
Yük taşımak için üretilmiş, arka koltukları ve camları olmayan, 3-5 metrelik kapalı kasaya sahip, minibüse benzer hafif ticari araç (Yarı kapalı açık kasa olan kamyonette açıkta mal taşınırken, bu modelde kapalı içi boş bölümde yük taşınır.)
Pan Avrupa Ulaştırma Alanı
Avrupa Birliği ülkeleri ile komşu ülkelerini kapsayan ulaştırma alanı.
Pan Avrupa Ulaştırma Koridorları
Avrupa Ulaştırma Ağını (TEN-T) merkezi ve doğu Avrupa ülkelerine bağlayan ulaştıma koridorları
Kağıt Bobin Kıskacı
Kağıt Bobinleri sararak kaldıran, taşıyan ve döndüren çaka eklentisi/ataşmanı.
Paket
Paket taşımacılığı hizmetleri kapsamında taşınan koli, kutu.
Koli Cebi
İlgili evrağın koli üzerine konması ve dışarıdan okunabilmesi için kullanılan şeffaf cep.
Kısmi Yük Makbuzu
Asgari ağırlıktan hafif yüklerin gereksiz yere para ödenmemesi için tek bir konşimento ile sevk edilmesi durumunda yük sahiplerine verilen, ancak başkasına devir ve temlik edilemeyen makbuz.
Pareto Eniyilemesi
Bkz: Pareto Optimality
Pareto Eniyilemesi
Bkz: Pareto Optimality
Pareto Eniyilemesi
Bir çıktının, sonucun veya seçeneğin; varolan tüm ölçütler dikkate alındığında en az bir ölçüt için diğer tüm çıktı, sonuç veya seçeneklerden daha iyi olma durumu.
Depolarda mağaza bazında ürünleri toplama.
Görsel Toplama
Depolarda akıllı gözlükler kullanılarak gerçekleştirilen toplama.
Sesli Toplama
Depo çalışanlarının kulaklık yoluyla sesle yönlendirildiği ve mikrofon yoluyla yanıt verdikleri toplama.
Toplama Listesi Satırı
Sipârişleri toplamada kolaylık sağlamak üzere, toplanacak ürünlerin belli ölçütlere göre sıralanmış listesi.
Bitirme İçin Topla
Depo hacmi optimizasyonu açısında depodaki en az miktarda ürün bulunan lokasyonlardan ürün toplama yöntemi.
Pareto Kuralı
İtalyan ekonomist Wilfredo Pareto tarafından ortaya konulmuş, bir olayda sonuçların önemli bir kısmının (%80), nedenlerin çok az bir kısmından (%20) oluştuğunu ifâde eden kural, 80-20 kuralı, en önemli azınlık yasası.
Parket-Devamet
Özel aracın aktarma merkezine park edilip yoculuğun geri kalan kısmına toplu taşıma araçları ile devam edilmesi.
Parsiyel
Bir taşıma aracı veya kabından daha az yük
Parsiyel Taşımacılık
Bir taşıma aracı veya kabının birden fazla göndericiye tahsis edilerek yapılan taşımacılık.
Ortaklık
Bir işte,konulan kurallara göre kârı ve/veya zararı paylaşacak şekilde, taraflar arasında yapılan anlaşma.
Dikey Döner Raf
Ürünlerin yukarı ve aşağı doğru döngüsel hareketini sağlayarak yerleştirme ve toplama işlemlerinin yapıldığı karusel tipi raf.
Yük Ücreti
Bkz: Chargeable Weight
Ceza
Uygunsuzluk durumunda, sözleşmede belirtilen usûller çerçevesinde ödenen ceza miktarı.
Günlük Ücret
Taşıma araçlarının günlük kullanım ücreti.
Sipâriş Tam Karşılama
Bir sipârişin çeşit, miktar, zaman, doküman ve diğer teslîmat nitelikleri açısından istenen tüm koşulları karşılaması.
Mükemmel Toplama
Sipariş karşılama işlemini karşılama ve hızını artırmak amacıyla geliştirilen robotik ürün insana toplama teknolojisi.
Teminat
Taşıyanın sözleşmede belirtilen koşullar